In het voorjaar van 1984 heeft de aktieve Fietskaart
Informatie Stichting een boekwerk uit laten geven met
'Alle toeristische fietsroutes van Nederland'. Hon-
derd en ddn routes zijn met een kaart en een beschrij-
ving in het boek opgenomen. Een deel van deze kaar-
ten is door de ANWB ter beschikking gesteld, het
overige kaartwerk is onder verantwoordelijkheid van
de Stichting bewerkt uit bestaande kaarten van diverse
fietsroutemakers.
'Zo kan het...'
De zeer körte tijd waarin de kaarten moesten worden
geproduceerd (89 in ddn maand!) zal er toe hebben bij-
gedragen dat de routekaarten niet geheel beantwoor-
den aan de eisen die aan goede kaarten gesteld wor
den. Als voorbeeld voor deze rubriek is de kaart met
de route Bunnik-Elst genomen (zie bijlage).
Wat vooral opvalt is een wirwar van dikke zwarte
lijnen voor de secundaire wegen en een rode lijn voor
de route. Een dubbel getrokken - echter minder op-
vallende! - zwarte lijn Staat voor autosnelweg.
Spoorwegen zijn met een onderbroken lijn aangege-
ven, water met golflijntjes en bebouwing met een stip-
peltjespatroon. Er is in de kaart geen gebruik ge-
maakt van de juiste grafische middelen om de volg-
orde van belangrijkheid aan te geven. Alleen verschil
in dikte van de zwarte lijnen geeft een verschil in
hierarchie aan, namelijk 'kleine weg' en 'secundaire
weg'.
De rode kleur voor de route is niet wezenlijk belang-
rijker dan het zwart voor de wegen: een rode basis-
kaart met in zwart de fietsroute zou hetzelfde visuele
effekt hebben.
Behalve een verbetering van de minder gelukkige gra
fische uitvoering is het ook zinvol om in de kaart wat
meer informatie te geven die voor de fietser belang-
rijk of interessant is. De begeleidende tekst in het
boek geeft wel iets van deze informatie.
Systematische benadering
Alvorens te beginnen met de vervaardiging van de
routekaart Bunnik-Elst voor de maar zo kan het
ook' versie zijn alle gegevens die weergegeven zou-
den kunnen worden op een rij gezet. Een deel van
deze gegevens be staat uit informatie die voor iemand
die de route wil fietsen de hoogste prioriteit kan heb
ben. Deze gegevens hebben betrekking op de route
zelf, op de ori'entatie en op eventuele 'pech onderweg'.
Een ander deel is nuttige, maar niet persd noodzake-
lijke, informatie, bij voor beeld waar je kunt eten on
derweg en waar je kunt overnachten. Dan blijven als
laatste de gegevens over in de rekreatieve en/of toe
ristische sfeer.
Op grond van deze indeling zijn de volgende keuzen
gemaakt.
Als belangrijkste informatie is aangemerkt: de route
georienteerd op een sterk vereenvoudigde topografi-
sche ondergrond van de direkte omgeving; wegwijzers
en paddestoelen, fietspaden en hun ligging ten opzich-
te van de weg, hellingen, fietsenmakers en V. V. V. 's.
Nuttige informatie kan zijn: de aanwezigheid van
jeugdherbergen, kampeerterreinen, eenvoudige ho-
tels, een postkantoor of een eetgelegenheid. Rekrea
tieve en toeristische informatie is bijvoorbeeld: een
uitzichtpunt, een zwembad, een bezienswaardigheid,
een speeltuin, het landschap, enz.
maar zo kan het ook'
Grafisch zijn deze gegevens op de volgende manier
uitgewerkt.
Vlakken zijn zoveel mogelijk in grijs gehouden om de
Symbolen zo goed mogelijk tot hun recht te laten kö
rnen. Ook de wegen, die slechts in drie kategorie'dn
zijn ingedeeld, en de spoorlijnen zijn in grijs uitge-
voerd. Hiervoor is een kombinatieraster gebruikt dat
een dekking van 20% geeft. De bebouwing is sterk ge-
generaliseerd in 40% zwart weergegeven.
De route, waarvoor rood is gebruikt, springt als eni-
ge getrokken lijn in het oog. De wegwijzers met num-
mers, de rijwielherstellers en de V. V. V. 's, alle
behorend tot de hoofdinformatie van de kaart, zijn
eveneens in rood gedrukt. De fietspaden zijn aan de
juiste kant van de weg getekend. Is er geen fietspad
aanwezig, dan valt de rode lijn samen met het weg-
symbool.
Het hellingsymbool -om kontrast met rood te krijgen-
kon alleen maar in zwart worden uitgevoerd.
Bij het ontwerpen van de ver schillende Symbolen is
getracht zoveel mogelijk variatie te krijgen, zodat
deze goed van elkaar te onderscheiden zijn.
De Symbolen die betrekking hebben op 'rekreatie' zijn
in een hokje geplaatst.
Omdat het accent van de fietskaart sterk ligt op de
ori'entatie, zijn opvallende torens längs de route nog
toegevoegd. Water onder Scheidt zieh van de wegen
doordat het in een vol zwarte lijn is uitgevoerd.
Het ligt voor de hand dat van de 'verbeterde' versie
van de routekaart geen 89 kaarten door ddn persoon
in ddn maand te vervaardigen zijn. De grotere hoe-
veelheid informatie die in de kaart is opgenomen
vergt veel meer werk vooraf. Vooral in het verkennen
van de routes zal veel tijd gaan zitten temeer omdat
informatie voor sommige gegevens niet altijd gemak-
KT 1985. XI. 1
55
