CD cb tö £-
VERSLAG THEMADAG
AU TOMATISERING
Op 6 September jl. werd in het
ITC-gebouw aan de Kanaalweg in
Delft een themadag gehouden over
automatisering met als onderwerp
'Interaktief werken'. Deze dag was
bestemd voor kartografen die nog
weinig in aanraking zijn geweest
met automatisering en kan als ver-
volg gezien worden op de Automa-
tiseringsdagen 1982 (zie KT 1983.
IX. 3).
Er waren voor de ochtend drie
sprekers uitgenodigd: ir H. J. G. L.
Aalders van de Dienst voor het Ka-
daster en de Openbare Registers,
de heer A. M. de Boer van de Meet-
kundige Dienst van de Rijkswater-
staat en drs J. van der Linden van
Siemens Data bv. Voor de middag
was er een bezoek gepland aan de
Meetkundige Dienst respektievelijk
Siemens Data bv.
De heer Aalders begon zijn lezing
over 'Interaktieve Grafische Syste
men' met een toelichting over de
terminologie waaronder de ver-
schillende Systemen bekend zijn.
Hij schetste het gebruik ervan in
de kartografie en gaf een beeld van
de historische ontwikkeling. Aan
de hand van dia's werd in het kort
de apparatuur behandeld en ook de
verschillende soorten programma-
tuur werden toegelicht. Aalders
eindigde zijn lezing met het aange-
ven van een aantal toekomstige ont-
wikkelingen zoals snellere machi-
nes met grotere kapaciteit, de mo-
gelijkheid tot koppeling van allerlei
Systemen en de komst van raster
in plaats van vectorsystemen.
De lezing van de heer De Boer ging
over 'Ervaringen met interaktief
werken bij de Meetkundige Dienst'.
Sinds 25 jaar houdt Rijkswaterstaat
zieh bezig met automatisering. De
heer De Boer kon dan ook uit een
rijke ervaring verteilen over de
Problemen met de apparatuur,
maar ook over de problemen die de
automatisering in de personele
sfeer meebracht, en hoe deze bij
RWS werden opgelost. Uitgebreid
ging hij in op het werken met de
PDP 11/45 en Laser Scan die in
1974 werd aangeschaft. Binnenkort
zal deze vervangen moeten worden
omdat er inmiddels interaktief
grafische Systemen zijn die veel
sneller kunnen werken en die meer
mogelijkheden hebben. Een vijftal
projektgroepen is sedert 1981 be
zig de vervanging voor te bereiden.
De laatste spreker, de heer Van
der Linden van Siemens, gaf een
körte inleiding over 'Computer
Graphics' en een overzicht van
nieuwe computertoepassingen in de
kartografie. Hij gaf een beeld van
de historische ontwikkeling van in
teraktieve Systemen en een opsom-
ming van de toepassingsgebieden.
Vervolgens ging hij in op de vraag
welke gegevens verzameld en opge-
slagen zouden moeten worden, op
welke manier dat zou kunnen en
hoe deze gegevens kunnen worden
gemanipuleerd en grafisch weerge-
geven.
Door Siemens is een systeem ont-
wikkeld waarmee digitali seren, be-
rekenen, transformeren en vorm-
geven geTntegreerd kunnen worden
uitgevoerd. Daarbij is vooral met
de wensen van de gebruiker reke-
ning gehouden. Het SICAD (Siemens
Computer Aided Design) systeem
lichtte hij toe aan de hand van een
milieukartering die voor het Beier-
se Staatsministerium für Landes
entwicklung und Umweltfragen werd
uitgevoerd.
Een körte discussie sloot het mor-
gengebeuren af.
Na de lunch werden de deelnemers
in twee groepen gesplitst; ddn
groep bracht een bezoek aan de
Meetkundige Dienst van de Rijkswa
terstaat en de andere groep ging
naar Siemens Data bv in Den Haag.
Bij de Meetkundige Dienst werd het
interaktief grafische systeem beke-
ken dat daar al zo'n tien jaar in
gebruik is. Voor de besturing wordt
gebruik gemaakt van een mini-com-
puter van DEC, de PDP 11/45.
Met behulp van een display van
Laser Scan, de HRD-1 Laser Dis
play kan digitaal opgeslagen infor-
matie verkregen uit fotogramme-
trische kartering zichtbaar ge
maakt en gemodifieeerd worden op
een beeldscherm. Daarbij wordt
gebruik gemaakt van een tussen-
beeld op oranje gekleurde film dat
belicht wordt met een argon-laser
KT 1985. XI. 1
5
