21.23 cartouche Sierkader om titel, soms ook om andere
elementen zoals legenda, aanvullende afbeeldingen
e.d.
Opm: Cartouches vindt men vooral op oude kaarten
(815.1).
21.24 schaalvermelding De aanduiding van de kaartschaal
(33.4) op de kaart.
Opm: Men kent de numerieke schaal (33.9), de gra
fische schaal (21.25) en de vermelding door middel
van woorden, bijv. 1 cm op de kaart 10 km in het
terrein.
Syn: schaalaanduiding.
21.25 grafische schaal Weergave van de schaal (33.4)
door middel van een grafische voorstelling, bijv.
schaalstok (21.1 6) en diagram voor de weergave van
de schaal van de wassende breedte (33.4a).
21.26 schaalstok Een lijnstuk met een onderverdeling die
afstanden bij een bepaalde schaal (33.4) weergeeft.
Opm: Soms wordt de schaalstok uitgebreid met een
gedeelte links van het nulpunt met een fijnere onder
verdeling dan rechts waardoor nauwkeuriger meten
op de kaart wordt vergemakkelijkt. Deze uitbreiding
naar links noemt men het (1voorstuk van de schaal
stok.
21.27 hellingdiagram Grafische voorstelling in de rand,
waarmee men de terreinhelling kan bepalen uit de
afstand tussen twee opeenvolgende equidistante
hoogtelijnen (432.5).
21.28 randgegevens Het geheel van verklärende teksten
en grafische voorstellingen, die van belang zijn voor
een juist gebruik van de kaart en daartoe meestal in
de rand zijn geplaatst. Bijv. kaarttitel (21.22) en
legenda (21.33).
Opm: Als gelijkwaardig synoniem gebruikt men
hiervoor ook vaak de term randinformatie.
21.28a kaderschrift Alle gegevens in of behorende bij de
kaderruimte (21.12).
Syn: kadergegevens.
21.29 grenzendiagram Bijkaartje waarop de administra-
tieve grenzen in de hoofdkaart nog eens afzonderlijk
worden weergegeven.
Syn: grenzenkaartje.
21.30 aanduiding van de kaartdeklinatie Aanduiding in
de rand, van de kaartdeklinatie (321.6) en de jaarlijk-
se verandering daarvan. De kaartdeklinatie wordt
aangegeven met behulp van een (2) kaartdeklinatie-
diagram.
Syn: aanduiding van de KM-hoek.
21.31 deklinatiediagram Grafische voorstelling in de rand,
van de magnetische deklinatie (321.7) met daarbij
de (1) vermelding van de jaarlijkse verandering.
Opm: In de zeevaartkunde gebruikt men de term
variatie in de plaats van deklinatie, en daarom ook:
variatiediagram.
21.32 kaartverwijzing Overzichtskaartje in de rand, waar
op de ligging van de kaarten op grotere schaal, die
gebruikt zijn voor de vervaardiging van de kaart, is
weergegeven.
21.33 legenda Verklaring van Symbolen, Signaturen, kleu-
ren en schrift, die zijn toegepast in een kaart.
Syn: verklaring van tekens.
21.33(1legendablokje Klein rechthoekje waarin een bepaald
legenda-element is ondergebracht.
21.33(2) legendalandje Stukje fantasielandschap waarin ver-
schillende in de kaart toegepaste Symbolen en kleu-
ren zijn gekombineerd.
21.34 kleurenschaal Reeks legendablokjes (21.33(1met
in grijswaarde (422.18(a)) oplopende tinten, die de
oplopende waarden in een isolijnenkaart (823.1 6) of
choropletenkaart (823.19) verklaren.
21.34a matrixlegenda Legenda bestaande uit twee lood-
recht op elkaar staande reeksen van legenda-ele-
menten, waarmee tegelijkertijd de kenmerken of
waarden voor twee verschillende verschijnselen
worden verklaard.
21.35(1) hoogtekleurenschaal Kleurenschaal (21.34) waar
mee de hoogte of diepte van het landoppervlak ten
opzichte van het zeeniveau wordt aangegeven.
Syn: hoogtetintenschaal.
21.35(2) dieptekleurenschaal Kleurenschaal (21.34) waar
mee de diepte van de zeebodem ten opzichte van het
zeeniveau wordt aangegeven.
Opm: Bij dieptekaarten van meren wordt de diepte
van de bodem ten opzichte van het wateroppervlak
aangegeven.
Syn: dieptetintenschaal.
21.36 schrapjesschaal Reeks in dikte oplopende schrap-
jes (432.21) die een toenemende steilheid van de
helling aangeven.
21.37 richtingaanduiding Verwijzing in of tegen het kader,
naar een plaats buiten het kaartveld waarheen een
door het kader afgebroken route leidt.
Syn: richtingnaam.
21.38 randbijschriften Geschreven toelichtingen of op-
merkingen in de rand van de kaart.
Syn: randnoten.
21.39 opnemingsgegevens Onderdeel van de randinfor
matie dat betrekking heeft op datum, schaal en
uitvoering van de opneming (52.1(2)).
Symopnamegegevens.
21.40 opnemingsdiagram Bijkaartje in de rand, waarin
herkomst en tijdstip van de opneming (52.1 (2)) zijn
aangegeven.
Syn: samenstellingsdiagram.
NVK 1985
5
