NIEUWE DELEN VAN DE ATLAS
VAN NEDERLAND
Begin juli 1985 versehenen weer
twee delen van de Atlas van Neder-
land. Het zijn de delen 12 'Infra-
struetuur' en 13 'Geologie'. Daar-
mee is het totaal beschikbare atlas-
delen gekomen op 6.
Hieronder volgt een körte beschrij-
ving van deze delen en het voor-
gaande tweetal: 2 'Bewoningsge-
schiedenis' en 18 'Ruimtelijke
Ordening'. De delen 1 'Bevolking'
en 5 'Wonen' zijn in het vorige KT
nummer uitvoerig besproken.
In het najaar van 1985 zullen de
delen 11 'Poort van Europa' en
16 'Water' op de markt komen.
Deel 2 Bewoningsgeschiedenis.
Vanaf 225. 000 jaar geleden hebben
mensen Spören achtergelaten in
Nederland.
In het eerste hoofdstuk wordt in
kort bestek de oudste bewoning be-
handeld tot en met de Romeinse
tijd.
De drie volgende hoofdstukken heb
ben elk globaal als inhoud: de ge
stalte van Nederland (ontginningen,
bedijkingen en dergelijke), wegen
en waterwegen, en bewoning op het
platteland en in de stad.
Naast de ontwikkeling van het land
en waterwegennet staat in het vol
gende hoofdstuk de ontwikkeling
van de Steden tot 1795 centraal.
Hoofdstuk 4 vangt aan met een be-
schrijving van de ontginningen en
inpolderingen, nader verklaard
met enkele fragmenten topografi-
sche kaart.
Een belangrijk deel wordt ingeno-
men door kaarten en uitleg van de
ontsluiting van Nederland als ge-
volg van de aanleg van het spoor-
wegnet.
Het laatste hoofdstuk draagt de ti-
tel 'Wat is er overgebleven'. Het
behandelt enkele aspecten van de
overblijfselen van vroegere bewo
ning.
Deel 12 Infrastructuur.
Autowegen, spoorwegen, vaarwe-
gen, hoogspanningsleidingen, buis-
leidingen, al deze collectieve voor-
zieningen vallen onder het begrip
Infrastructuur en worden uitge-
breid in kaart gebracht in dit deel
van de atlas.
Het eerste hoofdstuk gaat in op het
begrip Infrastructuur en verklaart
de relaties tussen de verschillende
soorten.
Voor de verdere hoofdstukindeling
zijn de vormen van infrastructuur
als uitgangspunt gekozen (wegen,
spoorwegen, vaarwegen, buislei-
dingen, nutsvoorzieningen).
Het laatste hoofdstuk gaat in op de
maatschappelijke effecten van in
frastructuur. Enkele dwarsprofie-
len tonen hoeveel ruimte er wordt
ingenomen door weg, spoorweg,
kanaal, hoogspanningsleiding en
dergelijke. Het atlasdeel sluit af
met een blik op de planning. In
vrijwel alle struetuurschema's
blijkt de infrastructuur een belang-
rijke plaats in te nemen.
Deel 13 Geologie.
Het eerste hoofdstuk 'Nederland en
de aarde' behandelt in woord en
beeld de platentektoniek en de
plaats die Nederland inneemt op
de aardkorst.
In hoofdstuk 2 krijgen de 'oudere
afzettingen'dat wil zeggen het
Carboon tot en met het Tertiair
uitgebreid aandacht.
Het Pleistoceen komt in hoofdstuk
3 aan de orde, terwijl het huidige
geologische tijdvak, het Holoceen
de inhoud vormt van hoofdstuk 4.
Het laatste hoofdstuk licht de geo
logische en de geomorfologische
kaart op de schaal 1:1. 000. 000 toe.
Deel 18 Ruimtelijke Ordening.
In de tekst en vooral in beeld wordt
de ruimtelijke ordening van Neder
land ontleed en verklaard. Bestem-
mingsplannen, streekplannen en
structuurschetsen vormen al enke
le decennia het gereedschap van de
planoloog. Een veelheid aan plan
nen, al dan niet gerealiseerd, pas-
seert de revu.
Het eerste hoofdstuk toont de nood-
zaak tot het or denen van de ruimte.
In hoofdstuk 2 wordt aangegeven
hoe de ruimtelijke ordening in het
verleden verllep.
'Plannen die een breed veld bestrij-
ken' luidt de titel van het volgende
hoofdstuk. Gemeenten, provincie
en Rijk komen achtereenvolgens
aan de orde met al de plannen die
deze bestuursniveaus ter beschik-
king staan, inclusief de procedures
die de be stemm ings- en streekplan
nen en Rijksnota's dienen te door-
lopen.
Het laatste hoofdstuk is gewijd aan
de 'Plannen die een deelveld be-
strijken'. Hier is een greep gedaan
uit talloze sectorplannen die op
drie bestuursniveaus worden sa-
mengesteld en de ruimtelijke orde-
naar van nut zijn.
N. J. Bakker
HANDBOEK GRAFISCHE COM-
MUNICATIE, aflevering8, april
1985. Deventer: Van Loghum Sla-
terus.
In KT 1984. X. 4 werd de losbladige
uitgave Handboek Grafische Com-
municatie voor u besproken. In-
middels verscheen aflevering 8.
In deze aanvulling wordt aandacht
besteed aan de volgende onderwer-
pen.
- Typografie: algemene typografi-
sche aspekten zoals letterkeuze,
leesbaarheid en maatvoering.
- Kleur: algemene inleiding, kleur-
bemvloedende factoren in beei
dende schema's en uitgedrukt in
getallen.
- Nederlands auteursrecht.
- Van origineel tot proef, vervolg:
uitgebreid aandacht voor Croma-
lin en andere kleurproefsystemen.
KT 1985. XI. 3
63
