Achtergronden en nieuwe ontwikkelingen bij 10 jaar
Werkgroep Kaartbeheer
E.H. van de Waal
H e t be g i n
Tijdens de oprichtingsvergadering van de Werkgroep
Kaartbeheer op 2 mei 1975 bij het Geografisch Insti-
tuut te Utrecht werden de volgende doelstellingen
geformuleerd:
1. Het bevorderen van een goed kaartbeheer, hetgeen
onder meer de materiöle verzorging en goede ont-
sluiting van verzamelingen en de scholing van
toekomstige kaartbeheerders inhoudt.
2. Het onderhouden van kontakten tussen kaartbeheer
ders onderling en met de overigen die bij de karto-
grafische informatie voorzieningen betrokken zijn.
3. Het vaststellen van een taakomschrijving voor de
funktie van kaartbeheerdermet daaraan gekop-
peld een funktiewaardering.
4. Het stimuleren van het juiste gebruik van het
kaartmateriaal in de diverse kaartverzamelingen.
Het oprichten van de werkgroep als onderdeel van de
NVK werd niet door iedereen toegejuicht. De NVK
was net zelfstandig geworden en men wilde de eigen
identiteit tegen vreemde invloeden beschermen.
Sommige kartografen vroegen zieh dan ook af waar-
om deze heterogene groep van kaartbeheerders bin
nen de NVK onderdak zocht. Was het niet veel natuur-
lijker dat zij zieh bij een organisatie op het gebied
van het bibliotheek- of dokumentatiewezen zou aan-
sluiten? Het was dus aan de werkgroep in oprichting
om haar karakter zodanig te portretteren dat de NVK
haar sluimerende bezwaren zou laten varen. De op-
richters van de werkgroep zagen juist de kartogra-
fische aspekten als het belangrijkste bindmiddel tus
sen de beheerders van bijvoorbeeld de kaartverzame-
ling van een bibliotheek, een archief of een kaart -
producerende instelling. Om aan de twijfels binnen
de NVK een eind te maken werd er een studiedag ge-
organiseerd met als onderwerp 'Randinformatie op
kaarten'. Vanwaar deze keuze? De randinformatie
kan gezien worden als het grensgebied tussen de
kartografische produktie en het kaartgebruik. Met de
randinformatie documenteert de kaartenmaker zowel
de inhoud van de kaart als de kaart zelf. De samen
hang tussen kaartproduktie en kaartgebruik is hierna
schematisch weergegeven.
Voor het produceren van kartografische documenten
(bestaande uit een inhoud en de randinformatie) wordt
er van bepaalde basisgegevens uitgegaan die met be-
hulp van (kartografische) technieken tot kartografi
sche informatie worden verwerkt. De basisgegevens
en de kartografische verwerking bepalen de uiteinde-
lijke inhoud van het kartografische produkt. Deze
dient gedokumenteerd te worden om het toegankelijk
en bruikbaar te maken voor geihteresseerden. Wan-
neer de randinformatie inklusief de legenda te weinig
of geen informatie bevat kan er niet goed gedokumen
teerd worden wat de kans verkleint dat een potentiele
gebruiker de kaart kan vinden. Een misleidende le
genda leidt meestal tot een foutieve interpretatie.
Dit Schema geldt niet alleen voor de kartografie,
maar voor de gehele informatievoorziening. De
stichters van de werkgroep vonden het belangrijk te
benadrukken dat de kartografische informatievoorzie
ning deel uitmaakt van de informatievoorziening in het
algemeen. Aan de kaartbeheerders werd dan ook
naast de taak van bemiddelaar tussen kaartproducen-
ten en kaartgebruikers de rol toebedacht van bemid
delaar tussen kaartproducenten en informatie/doku-
mentatiespecialisten.
De bijeenkomst 'Randinformatie op Kaarten' werd
verlevendigd door, soms zelfs emotionele, discussies
die duidelijk maakten dat kaartbeheerders en karto
grafen zieh sterk bij de kartografie betrokken voelen.
Naar aanleiding van deze dag hebben een aantal kaart-
producerende instellingen, waaronder Stiboka, die als
BASIS
GEGEVENS
KARTOGRAFISCHE
VERWERKING
GEBRUIKER
-<AANBOD
VRAAG
Fig. 1. De stadia in de (kartografische) informatie
voorziening.
BIBUOGRAFISCHE
DOCUMENTATIE
DOCUMENTATIE
SYSTEEM
KT. 1985. XI. 4
31
