STUDIE DA GEN 1985 - KARTO-
GRAFISCHE GENERALISATIE
De studiedagen werden in 1985 ge-
houden van 8 t/m 11 Oktober bi]
Exloo. Als onderdag was gekozen
voor het Recreatiepark Hunzeber-
gen waar men per drie deelnemers
in een zespersoons bungalow was
gehuisvest. Over dit onderdak, de
maaltijden en de verdere accom-
modatie bleken alle deelnemers op
ddn na bijzonder tevreden.
Na de aankomst, de koffie, de uit-
reiking van naamplaatjes, folders
en pennen (waaronder een mooie
tekenpen van Staedtler) opende de
heer Kers de studiedagen.
Het programma begon met een al-
gemene inleiding van prof. Piket
over generalisatie. Het diende als
leidraad en ideevorming met be-
trekking tot de studiedagen.
's-Middags was de beurt aan de
eerste oefening, het omzetten van
terrein in kaartbeeld. De heer Ras
vertelde op zeer eigen wijze een
boeiend verhaal over de omzetting
van luchtfoto tot kaart en gaf veel
Problemen aan waar de topografen
bij de terreinverkenning mee te
maken krijgen. Het geheel werd
verluchtigd met veel dia's om de
relatie terrein-kaart te verduide-
lijken. Het werd duidelijk dat tij-
dens het interpreteren van de foto
en tijdens de terreinverkenning al
generalisatie plaatsvindt.
De oefening stond onder leiding van
de heer Van der Heijdt. Van een
model van een landschap was een
'lucht'foto gemaakt en de opdracht
was, deze foto met behulp van de
regels van de Topografische
Dienst te interpreteren en aan de
hand van het model een terreinver
kenning uit te voeren. De beschik-
bare tijdbleek zeer beperkt, maar
tijdens de bespreking kreeg men
toch een heel aardig idee welke
dementen worden opgenomen,
waarop moet worden gelet en wel
ke problemen men tegen kan kö
rnen.
De woensdagochtend stond een
oefening op het programma om een
topografische basiskaart te genera-
liseren voor de topografische
kaart 1:50. 000.
Uiteraard gaat dit verder dan de
generalisatie bij de terreinopna-
me; de regels zijn echter minder
strikt. Belangrijker dan de keuze
wat wel en wat niet moet worden
afgebeeld, is de volgorde waarin
de Objekten aan generalisatie wor
den onderworpen. Getrianguleerde
punten blijven bijvoorbeeld altijd
op hun plaats; alle andere elemen-
ten wijken hiervoor. Zo is een
lijst opgesteld met de belangrijk-
heid van Objekten.
Als oefening werd een blauwgids
uitgereikt van een deel van een
kaart 1:25. 000, verkleind naar
1:50. 000. De bedoeling was dat de
deelnemers dit fragment aan de
hand van de uitgereikte volgorde-
regels en met behulp van eveneens
uitgereikte wegbreedtes (op film)
zouden generaliseren naar schaal
1:50. 000.
In de beschikbare tijdkon slechts
een klein deel van het fragment
worden gegeneraliseerd. In de fi-
guren 1 t/m 4 is te zien hoe het
generaliseren naar schaal 1:50.000
in zijn werk gaat. De gegenerali-
seerde kaart in figuur 4 wordt ge-
bruikt als gids voor de gravure.
Na de lunch werd een bezoek ge
bracht aan de nieuwe vestiging van
de Topografische Dienst in Em
men. De Dienst is hier gehuisvest
in een hypermodern gebouw dat
waarschijnlijk zeer funktioneel is;
over smaak valt gelukkig niet te
twisten. De rondleiding gaf wel
een idee van de werkzaamheden
maar was door de beperkte tijd en
de omvang van het gebouw enigs-
zins oppervlakkig.
Na het diner was er nog een nabe-
spreking van de oefeningen onder
leiding van een, naar eigen zeg-
gen, ballorige Ras.
Donderdagochtend waren de heren
Verhulst, Lammerts en De Smit
van het Büro Beetwee aanwezig.
Na een körte inleiding over hun be-
drijf, dat zieh voornamelijk bezig
houdt met wegenkaarten en stads-
plattegronden, werd begonnen aan
de oefening. Het Büro geeft sinds
kort een Autokaart van Nederland
1:300.000 uit en de oefening was
hierop gebaseerd. Beetwee maakt
deze kaart door de topografische
kaart 1:50.000 te verkleinen naar
1:100.000 en dit te gebruiken als
basis voor de generalisatie naar
1:300.000. ledere deelnemer kreeg
een stukje Nederland (verkleinde
50.000) en als hulp de getekende en
dus gegeneraliseerde autosnelwe-
gen op een overlay. Gevraagd
werd dit te generaliseren naar
1:300.000, speciaal gericht op een
autokaart. Men vond de oefening
zeer geslaagd, alleen was het jam-
mer dat de heren van Beetwee la-
ter niet meer aanwezig waren voor
een nabespreking.
Na de lunch kwam de laatste oefe
ning van de studiedagen aan bod.
De heer Willems hield een körte
inleiding.
De generalisatie die nu ter sprake
kwam was een geheel andere dan
de voorgaande, namelijk een gene
ralisatie in de thematische karto-
grafie waarbij statistisch bronnen-
Figuur 1. Verkleinde basiskaart 1:12.500 nu 1:25.000
6
KT 1985. XI. 4
