Bij chorochromatische kaarten, zoals bodemkaarten,
treedt eveneens relatieve toename van vlakvormige
kaarttekens op, en wel als gevolg van grafische gene-
ralisatie gevolgd door begripsmatige generalisatie.
Door aggregatie (samenvatting) en verdere symboli-
satie neemt ook het aantal der vlakken af, onder toe
name dus van hun oppervlak. Deze vlakken worden
daarbij echter medr omvattend, mddr betekenend,
hetgeen ook blijkt uit de soms uitvoerige toelichting
in de legenda.
Generalisatie van thematische gegevens is in beginsel
verwant met die van topografische gegevens, in het
bijzonder met begripsmatige generalisatie.
Condensatie van informatie door gene-
ralisatie
Het voorgaande wijst er al op dat de kaartinhoud door
generalisatie in zekere zin wordt 'ingedikt', anders
gezegd, wordt gecondenseerd. Dit geldt ook voor topo
grafische kaarten. Immers op meer grootschalige,
inventariserende kaarten zijn Objekten en verschijn-
selen weergegeven, zoals men die kent uit de eigen
leefomgeving, bijvoorbeeld een huis, een sloot of zelfs
een bodemprofielHet herkennen ervan op de kaart
behoort tot het aanvankelijk kaartgebruik. Overzichts-
kaarten echter zijn meer afstandelijk, meer abstrakt.
Men overziet een gebied met al zijn Objekten en ver-
schijnselen. Maar voor een goed begrip ervan is ken-
nis nodig van de generealisatie die aan het kaartbeeld
ten grondslag ligt: begrijpend kaartlezen. Wanneer
men tenslotte, nadenkend over hetgeen de kaart ons
toont, daaraan een eigen betekenis toekent en uit het
kaartbeeld een nieuw inzicht afleidt, dan doet men
hetgeen P. R. Bos bedoelde in het voorwoord van de
eerste druk van de Bosatlas (1877)door zelfwerk-
zaamheid meer in de kaart vinden dan er op Staat
dat is kaartinterpretatie.
Schema: vormen en niveaus van kaartgebruik.
Vormen van kaartgebruik
- Omgevingsgewijs waarnemend
verkennen van de kaart, uit-
gaande van plaatsen die men
kent of die anders zins de aan-
dacht trekken
- Gericht verkennen, met aan-
dacht voor bepaalde delen en
aspekten van een gebied
'blikveld' en optiek
terrein,
omgeving
Objekten,
aspekten
niveaus van kaartgebruik
aanvankelijk
kaartgebruik
Monothematisch, analyserend
bestuderen van een gebied
Oplossen van vraagstukken met
behulp van wetmatigheden en
generalisaties (monothematisch)
gebied
spreiding
begrijpend kaartgebruik
Synthetiserend bestuderen van
een gebied als samenhangend
geheel (polythematisch)
landschap,
regio
samenhang
kaartinterpretatie
24
KT 1986. XII. 1
