feaaifftgefesraäfc
De Hondenkaart van Nieuwegein
F.J. Ormeling
Een van de bijlagen bij dit tijdschrift is een kaart die de gemeente Nieuwegein in juli 1985 onder haar bewoners
heeft verspreid. De redaktie van het Kartografisch Tijdschrift acht dit een belangrijk en vooral kartograüsch
interessant initiatief waar ze graag aandacht aan besteedt.
Ze is de gemeente Nieuwegein erkentelijk voor het ter beschikking stellen van deze kaart.
Het is, nogmaals, een nuttig initiatief, en een goede Service voor de hondenbezittende inwoners. Bij een initia
tief loopt degene die het voortouw neemt en zo'n nieuw idee realiseert in veel sterkere mate kans op kritiek
dan wanneer er niets gebeurd zou zijn. Wanneer er hieronder kritische opmerkingen volgen dan moet dat tegen
deze achtergrond worden gezien. We hebben bewondering voor de samenstellers en vormgevers, de Afdelingen
Voorlichting en Plantsoenen, en Studio Sjaak Rietveit, alle te Nieuwegein. We vinden het jammer dat ze niet
tijdens de produktie al kontakt opnamen met kartografen, en hopen dat er in een volgende editie een nog beter
produkt zal komen.
De Achterkant
Ervan uitgaande dat de tekst-kant inderdaad de achter-
kant is, vinden we dat hier met twee-kleuren druk
voor een aantrekkelijke vormgeving gezorgd is, die
alle voor hondeliefhebbers relevante informatie goed
verpakt.
Een probleem is de relatie met de kaart. Er staan
een aantal instanties met hun adressen vermeid:
dierenartsen, het gemeentehuis (hondebelasting)de
plaats waar men met dode dieren terecht kan en die-
renasiels - in totaal een twaalftal adressen, die mak-
kelijk (eventueel in groene letters en cijfers) op de
kaart aangegeven hadden kunnen worden. Dat is funk-
tioneel gebruik van de kaart! Er Staat dat binnen de
gemeentegrenzen bepaalde bepalingen gelden voor
honden - maar die grenzen zijn öf niet aangegeven
op de kaart öf niet verklaard. Het bestaan van een
kynologenvereniging wordt vermeld met adres. Ik
neem aan dat die vereniging een terrein heeft, of
van een terrein gebruik mag maken, waar ze haar
cursussen geeft (of zijn gehoorzaamheidscursussen
allöön voor de bazen?) - ook vermelding van die
plaatsen op de kaart is funktioneel. In de tekst worden
een paar honden-uitlaatplaatsen beschreven - het
park Oudegein en de geluidswalstrook längs de A2 -
die eveneens niet met name op de kaart zijn genoemd.
Kaart en tekst zijn als eenheid bedoeld, of althans
als twee elkaar aanvullende delen. Dat is wöl gelukt
voor de drie in de legenda genoemde begrippen (aan-
gelijnd - uitrengebied - verboden gebied) maar niet
voor de hierboven gesignaleerde overige informatie
in de tekst. Dat is in elk geval makkelijk te verhel-
pen.
De Kaart
Het meest opvallende, de kleurkeuze, sluit goed aan
bij de conventies: rood mag niet, groen mag wel -
dat is de boodschap van de kaart en dat komt goed
over - hoewel, wäär mag het wöl of niet? "Op de
groene en rode gebieden" zult u antwoorden. Waar
liggen die dan? "Dat zie je toch op de kaart" is dan
weer uw reaktie. Daarop past een voorwaardelijk
antwoord: Je ziet het wel wanneer je zö goed thuis
bent in de stad of in andere bestaande kaarten ervan,
dat je zonder moeite direkt je eigen straat en woon-
blok terugvindt en de buurt herkent - en bovendien
de configuratie van Straten en plantsoenen binnen 800
meter ook nog weet te identificeren - dat is ongeveer
de grootste afstand vanuit een woonwijk naar een
hondenuitrengebied. Er zijn weinig mensen in Nieuwe
gein die deze zo recente woonomgeving zo grondig
kennen dat ze over die vaardigheden beschikken. En
daarmee komen we op het hoofdbezwaar dat men
tegen de uitvoering (zeker niet tegen de uitgave!) van
de kaart kan inbrengende kaart is niet beschritt.
Er zijn geen straatnamen opgenomen, geen wijkna-
men, geen wegennummersgeen namen van parken.
En die namen zijn nu juist nodig voor een goede
orientatie
Op de gebruikte kaartondergrond, de kaart 1 10.000
van de Topografische Dienst, waarschijnlijk geaktua-
liseerd door Gemeentewerken, zijn geen namen aan-
wezig. Namen zijn wel aanwezig op commerciele
stadsplattegronden, maar overname daarvan zou de
gemeente hebben moeten betalen, terwijl men bij
aanschaf van deze kaart waarschijnlijk bedongen had,
hem voor alle soorten gebruik binnen de gemeente
KT 1986. XII. 1
45
