te mögen toepassen. De Straten zijn qua breedte
schaalgetrouw weergegeven, in tegenstelling tot die
op commerciele stadplans, en dat heeft tot gevolg
dat er geen ruimte is voor straatnamen. Opname van
de namen vereist verbreding van de Straten, dus een
boel tekenwerk. Het alleen benoemen van de belang-
rijkste Straten, en daarbij vrijstellen van het schritt
in de straatcontour zou al een redelijke oplossing
zijn.
Een andere noodzakelijke ingreep in de basiskaart is
het verwijderen van de grote hoeveelheden Symbolen
die niet verklaard worden en ook niet relevant zijn
voor de hondebezittergraadnetkruisjesboomgaar-
den, Straten met bomen erlangs (als dat voor honden
van belang wordt geacht dän in de legenda opnemen!),
sluizen, duikers, hoogspanningsleidingen, torens,
bakens längs de waterwegen enz.
Ter verbetering van de orientatie zou in de water-
partijen een struktuurraster kunnen worden geplakt
- dan wordt het afgebeelde gebied ook wat meer ge-
leed en krijgt wat meer struktuur; eenzelfde oplos
sing zou voor een ander beeldbepalend en voor de
oriö'ntatie algemeen bekend element, de autosnel-
wegen, met een fijn puntraster gedaan kunnen wor
den. Bepaalde Signaturen zijn dichtgelopen op de
kaart - de sneltram die in de legenda ook verklaard
dient, de grens in de waterloop in het zuidwesten,
die nu ook op een sneltram lijkt, en ook de kades längs
de kanalen hebben op verschillende plaatsen een soort
spoorweg-signatuur gekregen, die een kosmetische
ingreep nodig maakt.
Nu de thematische informatie. Die is duidelijk. Ieder
die zieh op de kaart kan orienteren kan zien wäär ten
opzichte van zijn/haar huis faciliteiten voor honden
zijn. De aard van de verboden gebieden zou duidelij-
ker moeten worden aangegeven en ook de sportter-
reinen die tot de verboden kategorie hören, en toch
al op de kaart staan, zouden met een kruisraster kun
nen worden opgehaald. Kinderspeelplaatsen zijn op
deze schaal (1 10.000, dat is niet op de kaart ver
meld; en dat is een gemis voor degenen die aan de
hand van de kaart willen bepalen hoe lang ze over een
afstand moeten lopen) niet meer aan te geven.
Met de publikatie van de kaart heeft de betreffende
gemeenteafdeling, de afdeling Plantsoenen, haar nek
uitgestoken omdat iedereen nu haar beleid ten aan-
zien van honden kan toetsen. Men kan zien op de
kaart of er sprake is van een gelijkmatige en ver
standige verdeling van de uitlaatplaatsen. Waar de
groene en rode gebieden direkt aan elkaar grenzen
ligt de vraag of dat voor de honden zelf duidelijk zal
zijn voor de hand. Maar misschien staan er op die
plaatsen wel hekken of andere barriöres die niet van
de kaart zijn af te lezen. Hoe het resultaat van het
beleid ook gewaardeerd wordt, het feit dat de ge-
meente dit resultaat voor iedereen zichtbaar maakt
is alleen maar te prijzen en past in een demoerati-
sche samenleving waarin ook de Vierde stand (ambte-
naren of 'civil servants', zoals de Engelsen het zo
mooi zeggen) rekenschap aflegt van haar beleid.
Eigenlijk had een hondenbezittende kartograaf deze
kaart moeten bespreken - nu moet ik me in die hoe-
danigheid inleven, en ik kom dan tot de gedachte dat
ik niet elke ochtend of avond 400 meter zou willen
lopen naar het dichtsbijzijnde groene gebied, maar
ook wel eens de auto zou nemen. Waar moet ik die
kwijt? Als de gemeente die aktiviteit in goede banen
weet te leiden, zou het aangeven van parkeerplaatsen
(groene P's) ook te overwegen zijn.
De band tussen kaart en tekst op de achterkant is al
ter sprake gekomen - er moet nog gekeken worden
naar de band tussen kaart en werkelijkheid. Hoe her-
kent de hondenbezitter de groene gebieden in het ter-
rein? Komen er bordjes met 'hondenwandelroutete
staan? De meeste kaartgebruikers zullen aan de hand
van de kaart na kunnen gaan waar globaal zo'n groene
strook op de kaart in werkelijkheid ligt - hij moet dan
in het terrein een steuntje hebben in de vorm van een
paaltje of bordje (zoals bij in een bos uitgezette wan-
delingen) in welke richting de gewenste route ver-
loopt. Ook bij de traditionele wegenkaarten is er een
band met het terrein - in de vorm van wegwijzers die
ook op de kaart staan ingetekend, en de overeenkomst
in namen en kilometrages op wegwijzers en kaart.
Slot
Het is een hele lijst met aanbevelingen die gedaan
zijn. Er is lang naar de kaart gekeken omdat we von-
den dat kartografische begeleiding van zo'n initiatief
de moeite waard is, en omdat we hopen dat niet al
leen Nieuwegein maar ook andere gemeenten met
vergelijkbare plannen hun voordeel doen met de ge-
geven behandeling van de relatie tussen tekst en
kaart, respectievelijk kaart en werkelijkheid, en de
consequenties ervan voor het kaartbeeld.
Daarnaast zijn we van mening dat er nog een reden is
waarom Nieuwegein er goed aan doet zijn bebouwde
gebied zd gepresenteerd huis aan huis te bezorgen -
men wordt geconfronteerd met de eenheid van het
nieuwe stadsgebied, en de eigenschappen van de sa
menstellende delen. Veel inwoners van de stad zijn
erbuiten geboren, en daarvan is er weer een deel dat
buiten de gemeente werkt - vooral daarvoor is het van
belang de eenheid van het nieuwe woongebied, dat
groter is dan eigen straat of buurt, onder ogen te
krijgen. Dat is hier nu gebeurd aan de hand van de
faciliteiten voor honden - de kaart zou evengoed een
follow-up kunnen krijgen in de richting van fietsers
(doorgaande fietsroutes, fraaie routes), van henge-
laars (wää,r goed c.q. verboden viswater), een kaart
met de lokatie van alle sportfaciliteiten (velden, gym-
zalen), de lokatie van de Scholen, of van de Winkels.
Een gemeente die met een kaart als deze komt, heeft
vast nog meer goede ideedn.
46
KT 1986. XII. 1
