keur aan digitaliseren. De voornaamste reden daar-
voor ligt in het feit dat voor een groot deel de positio-
nele gegevens in digitale vorm aanwezig zijn.
De Nederlandse werkgroep werkt momenteel aan het
opzetten van een gegevensbestand voor een proefge-
bied op de Noordzee. Het is de bedoeling dat een
groot deel van de in dit artikel aangehaalde problemen
met betrekking tot het kartografisch ontwerp met
gebruikmaking van deze data opgelost zullen worden.
Daartoe heeft de Dienst der Hydrografie een inter-
aktief grafisch systeem aangeschaft. Voor zover
mogelijk zal hiermee het ontwerp op bruikbaarheid
worden getest. Aangezien de data van het proefgebied
ook gebruikt zullen worden voor de E. C. van het
Brug-90 projekt, zal de kontrole tevens in een prak-
tijksituatie plaatsvinden.
Toekomstige aand achtsvelden
Hoewel de ontwikkeling van de E. C. nog in de kinder-
schoenen staat, zal het binnen afzienbare tijd zo ver
zijn dat hydrografische diensten digitale informatie
gaan leveren. Voor het werkelijk zo ver is moet aan
verschillende aspekten aandacht worden geschonken:
1. Wettelijke regelingen dienen te worden aangepast.
Momenteel is men wettelijk verplicht steeds een bij—
gewirkte kaart van het vaargebied aan boord te heb-
ben. Indien echter van een bepaald gebied digitale
informatie beschikbaar komt en een ECDIS-systeem
op de brug aanwezig is, dan zal men de E. C. willen
gebruiken en niet de papieren kaart. Om die reden
zal de wettelijke regeling omtrent papieren zeekaar-
ten dienen te worden aangepast aan de ontwikkelingen
met betrekking tot elektronische zeekaarten.
2. Een goede samenwerking tussen de hydrografische
diensten is vereist gezien de uitwisseling van digitale
informatie (standaardisatie van formaten, Symbolen
en dergelijke). Hoewel er ook nu al een redelijke
samenwerking tussen hydrografische diensten bestaat,
zal het in de toekomst door middel van goede afspra-
ken zo moeten worden dat een vergaande standaardi
satie van de informatieverstrekking een feit is.
Overgang van een door Nederland onderzocht gebied,
waar Engeland informatie over verstrekt, zal op een
E. C. zonder problemen moeten kunnen plaatsvinden.
3. Voor wie en voor welke gebieden zal er het eerst
een E. C. beschikbaar moeten zijn? Een E. C. zal
waarschijnlijk in eerste instantie aftrek vinden bij
reders die al met redelijk geautomatiseerde schepen
varen. De kosten zullen goedgemaakt moeten kunnen
worden door besparingen op personeel. Digitale ge
gevens zullen het eerst worden verzameld voor de
drukst bevaren gebieden, zoals Het Kanaal. Daar-
naast zal de E. C. van groot nut zijn in vaargebieden
die qua navigatie problemen geven, zoals de pool-
zeeen en wateren met minder herkenbare kustvormen.
4. Steeds betere positiebepalingsmethoden zullen
positieve effekten hebben op de ontwikkeling van de
E. C. Naarmate er een nauwkeuriger werkend positie-
bepalingssysteem komt, zal het gebruik van de E. C.
effektiever worden.
5. Er zal een 'nieuwe generatie' zeelieden ontstaan
met nieuwe verantwoordelijkheden. Het werken met
een E. C. zal een geheel nieuwe generatie zeelieden
vergen. Daarnaast zal de navigator echter zijn nau
tisch inzicht moeten blijven gebruiken om de moge-
lijkheden van een E. C. optimaal te kunnen benutten.
6. De wijze van gegevensdistributie: fysiek of via sa-
tellieten? De fysieke gegevensverstrekking (zoals dat
nu met de papieren zeekaart gebeurt) kan in het E. C. -
tijdperk veranderd zijn in het doorzenden van gewens-
te 'kaarten' via satellieten. Een tussenfase is mis-
schien het bij de bekende verkoopadressen leveren
van computerbanden of -schijven.
7. Hoe wordt de verhouding van de E. C. ten opzichte
van de papieren zeekaart? Hoe nuttig de E. C. ook is,
voorlopig blijft de papieren zeekaart bestaan. Voor
kleinere schepen is een E. C. relatief duur, zodat
algehele overgang naar digitale informatie nog lang
niet te verwachten is. Wel kan een eenmaal opgebouwd
gegevensbestand voor een E. C. bij de hydrografische
diensten gebruikt gaan worden voor de reproduktie
van papieren kaarten. In de overgangsperiode zal men
verder aan boord gedwongen zijn naast de E. C. ook
nog steeds met de papieren kaarten te werken, het-
geen extra inspanningen vergt.
8. Wat zal er gebeuren met bestaande produkten die
naast de zeekaart gebruikt worden zoals lichtenlijsten,
zeemansgidsen en dergelijke? Een groot voordeel van
een ECDIS zal zijn dat veel informatie die naast de
kaart vaak geraadpleegd wordt op vrij eenvoudige wij
ze in het systeem kan worden gei'ntegreerd. Gewenste
informatie over een haven bijvoorbeeld, kan simpel
worden opgevraagd door middel van een cursor-
aanduiding en worden afgebeeld op een alfanumeriek
scherm.
9. Zijn er oplossingen te bedenken voor gevallen dat
het systeem uitvalt? E6n van de problemen bij ge
bruik van Computers is dat ze kunnen uitvallen. Met
een E. C. is dan direkt de kaart verdwenen, een wei
nig plezierige gedachte op zee. Dit probleem is ten
dele op te vangen door op gezette tijden een 'hard
copy' van de E. C. te laten afdrukken.
Slot e valuatie
Partikuliere instanties zijn de nautische markt gaan
overstromen met allerlei elektronische apparatuur
die op een of andere wijze een kaartbeeld van een
vaargebied geven. De veiligheid op zee zal echter
gebaat zijn bij levering van betrouwbare informatie
op een gestandaardiseerde wijze, namelijk via de
hydrografische diensten. Hierdoor is er een enorme
druk op die overheidsinstellingen komen te staan om
haar onafhankelijke positie te handhaven. Met name
het opstellen van gedetailleerde specifikaties voor de
E. C. zal wildgroei moeten voorkomen.
Voor het ontwikkelen van die specifikaties is het voor
de hydrografische diensten nodig de verschillende
mogelijkheden te onderzoeken op hun bruikbaarheid.
Ook zullen zij zieh steeds meer moeten toeleggen op
het verzamelen en verwerken van de informatie in
digitale vorm. Pas als voor een redelijk deel van de
te bevaren gebieden deze informatie digitaal te leve
ren is zal de E. C. een alternatief kunnen gaan vor-
men voor de vertrouwde papieren zeekaarten. V66r
die tijd zullen ook kostenaspekten, kaartverstrekking,
wettelijke bepalingen, formaatstandaardisatie en der
gelijke geregeld moeten worden. Gezien de beschre-
ven ontwikkelingen derhalve, zal het voor de hydro
grafische diensten enerzijds noodzakelijk zijn snel
aandacht te besteden aan de ontwikkelingen van een
E. C. anderzijds zal het nog enige tijd duren eer de
E. C. de papieren zeekaart daadwerkelijk kan ver-
vangen.
KT 1986. XII. 2
41