de in situ-test van de puntsymbolen gebruikt waren,
deden ook hier dienst.
Alle vier enqu6tes werden vooraf mondeling toege-
licht. Tevens was in elk boekje een schriftelijke in-
struktie met een voorbeeld, voorafgaand aan de pagi-
na's met de te benoemen Symbolen, opgenomen. Er
gold geen tijdslimiet voor het uitvoeren van de op-
drachten.
Resultaten
Alvorens de resultaten te bespreken, dient opgemerkt
te worden dat het aantal geheel volgens de instrukties
ingevulde enquötes niet altijd even groot was (tabel 2).
Tabel 2. Aantallen bruikbare enquötes per test
sec en in situ test wel, respectievelijk niet aan het
criterium hebben voldaan, wordt gegeven in figuur
4 (2).
aantal sec
aantal in situ
puntsymbolen
39
40
lijnsymbolen
33
12
vlaksymbolen
38
12
De enqußtes van lijn- en vlaksymbolen in situ zijn uit-
schieters in negatieve zin. De belangrijkste oorzaak
is gelegen in het feit dat het gebruik van een uitklap-
bare pagina met referenten niet goed werd begrepen.
De aantallen bruikbare enquötes beinvloeden de
waarde die aan de konklusies ten aanzien van deze
enquöte verbonden kunnen worden.
Bij een begrijpelijkheidstest met een beperkte keuze
uit referenten kan de beoordeling van de keuzen op
objektieve wijze geschieden. Als bij een symbool de
gewenste referent gegeven wordt is het antwoord
juist, als een andere referent gegeven wordt is het
antwoord onjuist.
Een begrijpelijkheidstest met vrije keuze uit referen
ten kan een breed scala aan referenten opleveren.
Naast juiste en pertinent onjuiste antwoorden kunnen
er omschrijvingen gegeven worden, die qua betekenis
min of meer in de buurt komen van de betekenis van
de officible referent. De manier waarop deze antwoor
den geklassificeerd worden berust op een subjektieve
beoordeling. Daaraan valt niet te ontkomen. Wel kan
de nodige zorgvuldigheid in acht genomen worden door
een beoordeling door tenminste twee personen en door
het hanteren van strikte kategorieSn (ZWAGA, 1974).
De puntsymbolen van de VVV-kaart zijn sec en in situ
getest met behulp van de begrijpelijkheidsmethode
met vrije keuze uit referenten. De antwoorden zijn
door middel van een beoordeling door meerdere per
sonen onder gebracht in 9 kategorieen (1 zeker, 2
bijna zeker, 3 waarschijnlijk, 4 nauwelijks waar-
schijnlijk, 5 onwaarschijnlijk, 6 tegenovergestelde
betekenis, 7 fout, 8 weet niet, 9 geen antwoord).
Een score van tenminste 50% van de antwoorden in de
kategoriebn 1 tot en met 3 is als criterium voor de
evaluatie van de Symbolen gehanteerd.
Dit wordt aangeduid als 'tenminste 50% goede antwoor
den'. De lijn- en vlaksymbolen zijn sec en in situ ge
test met de begrijpelijkheidsmethode met een beperkte
keuze uit referenten. Als criterium bij de beoordeling
van deze Symbolen is ook een score van tenminste 50%
goede antwoorden gehanteerd. Een overzicht van de
punt-, lijn-en vlaksymbolen die, gerekend over de
Symbolen met tenminste
goede antwoorden
Symbolen met minder dan
goede antwoorden
Brug of viaduct
ANWB-wegenwacht-
station
P Gebouw of beziens-
U waardigheid
N Kasteel of borg
T Molen
S
Y Hunebed
M Vliegveld
B Parkeer- of picknick-
O plaats
L Dierenpark
E Openluchtzwembad
N Kampeerterrein
Horecabedrijf
VVV-kantoor
Gehucht
Begin/eindpunt wandelroute
ANWB-wegwijzer
ANWB-paddestoel
Kasteel of borg, toegankelijk
Molen, toegankelijk
Waterradmolen
Watertoren
Brandtoren
Radio/TV-toren
Zendmast
Ruine
Klokkestoel
Kerk
Kerk, bezienswaardig
Gedenkteken
Zweefvliegveld
Dagrecreatie
Jachthaven
Sluis
Midgetgolf
Zwemgelegenheid
Uitzicht/uitzichtpunt
Bungalowpark
L Water
I Autosnelweg
J Hoofdverkeersweg
N Overige verharde
S wegen
Y Onverharde weg
M Rijksgrens
B Provinciegrens
O
L
E
N
Autosnelweg in uitvoering
Hoofdverkeersweg in
uitvoering
Verhard brom/fietspad
Onverhard fietspad
Ruiterp ad
Weg verboden voor
(vracht)auto's
Spoorweg met Station of
halte
Gemeentegrens
V Heide
L Cultuurland
A Water
K Plaats
S Industrieterrein
Y Afgesloten voor publiek
M Afgesloten voor motor-
B voertuigen
O Bos
L
E
N
Sportterrein
Zand
Figuur 4. Resultaten van de sec en in situ-test van
punt-, lijn- en vlaksymbolen.
Diskussie en konklusies
Zoals eerder vermeld is, is er vanuit gegaan dat alle
Symbolen goed waar te nemen en te onderscheiden
38
KT 1986. XII. 3
