kombinaties of uitsneden worden geleverd en voor een betere leesbaarheid van het thema kan de topografie ook lichter worden afgebeeld. Voor sterk topografisch gebonden thema's is het soms gewenst om de ondergrond plaatselijk bij te werken, maar dit is wel een tijdrovende en dus kostbare aangelegenheid. Voor kleinschalige thematische kaarten beschikt de MD over een hele reeks eigen onderdrukken van Nederland, van schaal 1:250.000 tot zo klein als men het hebben wil. Deze topografieen zijn meestal getekend op de schaal waarin ze gepubliceerd worden, maar binnen zekere grenzen is een fotografische vergroting of verkleining mogelijk. Een te Sterke vergroting geeft echter een leeg beeld met te dikke lijnen, terwijl een flinke verkleining dicht op elkaar liggende, dünne en vaak rafelige lijnen geeft, waarop het thema moeilijk kan worden ingepast. Omdat de Rijkswaterstaat zowel taken heeft in de droge sector als in de natte sector, heeft de MD ook twee soorten onderdrukken voor thematische overzichtskaarten: de .droge topografie" legt de nadruk op het wegennet (incl. spoorwegen) en op de Steden en dorpen; de „natte topografie" geeft juist het waterpatroon zo volledig mogelijk weer en vermeldt ter verdere orientatie alleen de grotere Steden en de autosnelwegen. Kleurgebruik Kleuren maken een kaart niet alleen aantrekkelijker, maar verhogen ook de gebruikswaarde. Bij een juist kleurgebruik is het onderscheid tussen de diverse kaartsymbolen en het spreidingspatroon beter zichtbaar, dan bij gebruik van bijv. arceringen of grijstinten. Het nadeel van kleurgebruik is dat de kaart zowel bij het tekenen als bij het drukken duurder wordt en ook meer tekentijd vergt. Door de kosten van de kaartvervaardiging, het aanmaken van de drukplaten en het inrichtwerk aan de drukpers bij het wisselen van kleur zijn kleine oplagen van bijv. 10 stuks ook nauwelijks goedkoper dan oplagen van 100 of 200 stuks. Om de drukkosten bij gebruik van veel kleuren toch beperkt te houden wordt thans gewerkt aan een kleurenschema. Hiermee kan men voor een kaart uit honderden kleuren kiezen, die alle in maximaal 4 standaard-drukgangen kunnen worden aangebracht. Dit systeem geeft echter wel beperkingen in de kleurkeuze voor smalle lijnen, schritt en kleine Symbolen. Om ook de tekenkosten te Verlagen en daarbij de levertijd te verkorten, wordt het produktieproces in toenemende mate gautomatiseerd. Verder worden nieuwe technieken beproefd, die het straks mogelijk maken om ook kleurenkaarten in kleinere oplagen meer betaalbaar te maken. Fig. 3 Fragment uit: Wegwijzer voor de Binnenscheepvaart schaal 1:250.000 'SÄfee. zjanö 'ontvi •JnWieringefw Callants( iringenWaai ledembl uy. Lambertscha^^i >AdVdswoud Äjouwe/^Abbekel ■abbendl feuwe .alvert /aarland Midwoud luwert »meer >i)bekarspel vVadway Aagtdorp ^2bdam

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

Kartografisch Tijdschrift | 1986 | | pagina 80