VERSLAG VAN DE STUDIEDAGEN
1986 TE ROLDUC
Over het thema symboolontwerp
en symboolgebruik werden van 24
tot en met 27 juni 1986 de studie-
dagen van de NVK gehouden.
Het aantal deelnemers, ca. 40,
lag iets lager dan in voorgaande
jaren maar er waren nieuwe ge-
zichten, hetgeen we kunnen toe-
juichen.
Na ontvangst en lunch op 24 juni
sprak de voorzitter van de NVK
E. S. Bos het openingswoord.
Hij memoreerde dat de organisatie
van de dagen mede mogelijk werd
gemaakt door de welwillende mede-
werking van diensten als Rijks-
waterstaat, Rijksplanologische
Dienst, Afd. Geodesie van de TH
Delft en de firma's Klett, GTR,
Staedtler, 3M en Letraset. Zij
stelden mensuren, apparatuur en
materialen ter beschikking.
De organisatie was in handen van
de bestuursleden M. A. G. Bos,
D. J. Dijkstra en F. J. Ormeling
in samenwerking met de Studenten
C. Blok, L. Heijnens, J. Heuvel-
mans, D. Kootstra, H. Tappel en
S. v. d. Top van de Rijksuniversi-
teit Utrecht (RUU).
Tenslotte vestigde Bos de aandacht
op een kleine kaartententoonstel-
ling van Indonesische kaarten.
(Eiders in de rubriek Berichten
wordt hier meer aandacht aan be-
steed).
Hierna trad E. S. Bos als eerste
spreker op over het thema 'Kaart-
symbolen'. Zijn bijdrage is als
artikel in dit nummer van het KT
opgenomen.
Vervolgens hield J. H. A. Kroeze
(RUU) een lezing over 'Waarne-
mingspsychologische aspekten van
grafische Symbolen'. Hij memo
reerde het menselijk zintuigelijk
funktioneren en beschreef hoe een
mens Signalen uit zijn omgeving
verwerkt (hören, zien, proeven,
ruiken, enz. Hij bracht het
iconisch geheugen van de mens
naar voren en onderscheidde het
körte en het lange termijngeheugen.
Aan de hand van voorbeelden ver-
klaarde Kroeze ons de visuele
coderingstheorie.
's Avonds volgde de lezing van
mw. C. Blok (RUU) getiteld
'Symboolontwerp voor blinden-
kaarten' (zie het artikel eiders
in dit KT).
Na de lezing werden door de deel
nemers tijdens een oefening een
aantal kaartbladen voor blinden
vervaardigd. Toen de produkten
klaar waren werd de proef op de
som genomen. De heer W. Pierik,
zelf blind, had zieh voor dit expe-
riment beschikbaar gesteld. De
fouten in de kaarten vielen nog al
mee.
Woensdag 23 juni werd de dag be
gonnen met een lezing door H. J.
Zwaga (RUU), waarnemingspsy-
choloog, over 'Psychologische
testmethoden'. Hij verstond onder
een grafisch symbool elke vorm die
men kan creeren waaraan een be-
tekenis kan worden toegekend. Is
de kleur rood niet reeds zolang als
zodanig gebruikt dat men deze als
(aanduiding van) gevaar gaat be-
schouwen? Verder Steide hij dat
picturale elementen hoe goed ook
bedoeld, toch vaak de raadvrager
in verwarring brengen. Zo zal een
pictogram met een pijl duidelijk
zijn voor een richting en voor een
in- of uitgang. Maar geldt deze
duidelijkheid voor alle pictogram-
men?
Een onderzoek hiernaar is gedaan
in de vorm van een herkennings-
test. Hieruit bleek dat driedimen-
sionale Symbolen slechter verwerkt
worden dan tweedimensionale. Sym
bolen zijn vaak niet multi-inter-
preteerbaar en een abstrakt sym
bool wordt vaak siecht begrepen.
Aansluitend volgde een verslag van
een onderzoek naar de betekenis
van kaartsymbolen door J. Heuvel-
mans en D. Kootstra (RUU).
KT 1986. XII. 3
7
