KARTOGRAFISCH BUREAU
GEOGRAFIEK
Poolse inzet wel een hoogtepunt
tijdens het ICA Congres te
Warszawa in 1982, waarvan de
voorbereiding tijdens de in decem-
ber 1981 afgekondigde Staat van
Beleg onder de moeilijkst denkbare
omstandigheden moest plaats vin-
den.
de redaktie
WOL TE R S-NOORDHO F F
150 JAAR
Op 3 mei 1836 opende J. B. Wolters
zijn boek- en papierwinkel te Gro
ningen. Daarom Vierde Wolters-
Noordhoff (in 1968 ontstaan door
fusie met buurman-konkurrent
P. Noordhoff) in 1986 het 150-jarig
bestaan.
Zowel Wolters als Noordhoff heb-
ben als uitgevers en producenten
van vooral schoolatlassen in de
Nederlandse kartografie een grote
rol gespeeld. Wolters met natuur-
lijk de 'Grote Bos' en de 'Kleine
Bos', respektievelijk in 1877 en
1878 voor het eerst versehenen
onder redaktie van P. R. Bos;
Noordhoff met het atlasje van
R. Bos (later bekend als de 'Bos-
Zeeman') als belangrijkste uitgave.
Atlantes Neerlandiei deel VI be-
steedt veel aandacht aan de Pro
dukten, die beide uitgevers tussen
1880 en 1940 op de markt brachten.
(Zie ook Koemans artikel in KT
1985. XI. 3.) Ormeling sr. schreef
in KT 1977. III. 4 een uitvoerig ar
tikel over de toen honderdjarige
Grote Bosatlas.
Na 1975 heeft Wolters-Noordhoff
een opmerkelijke ontwikkeling
doorgemaakt. Enerzijds heeft men
het grote publiek opgezocht met
atlassen voorzien van tekst, illus-
traties en foto's, anderzijds is
men atlassen gaan maken voor bui-
tenlandse uitgevers. Zo worden er
nu in Frankrijk, BelgiS en Dene-
marken atlassen verkocht, die
grotendeels zijn ontworpen, gete-
kend en gedrukt in Groningen.
Michiel van Dongen
Vrijwel in het verlengde van de
oratie waarmee Ormeling het ambt
als hoogleraar aanvaardde, zijn
twee van zijn ex-pupillen begonnen
met de opzet van een (karto)gra-
fisch bureau dat zieh rieht op de
grafische informatie-overdracht.
Niels de Vos en Willem van den
Goorbergh proberen een afzet-voet
aan de grond te krijgen op het ge-
bied van thematisch kaartwerk en
grafische uitbeelding in alle denk
bare toepassingen zoals voor jaar-
verslagen, rapporten en voorlich-
tingsbrochures.
Willem is na zijn kandidaatsstudie
Sociale Geografie aan de Rijksuni-
versiteit te Utrecht overgestapt
naar de hoofdrichting Kartografie.
Niels volgde een vergelijkbare
route via Vrije Universiteit en Ge-
meentelijke Universiteit te Amster
dam naar de Rijksuniversiteit
Utrecht. Beiden hebben een karto-
grafie-opdracht verricht in Kenia
waarvan het resultaat uitgegeven
is in de vorm van twee regionale
thematische atlassen.
De ervaring die zij hiermee op-
deden, gekombineerd met het idee
dat er afzetmogelijkheden moeten
zijn voor statistisch-thematisch
kaartwerk en grafische voorstel-
lingen, doet hen nu de markt af-
speuren naar opdrachten uit het
bedrijfsleven en de overheid. En
niet zonder succes. De eerste op
drachten zijn uitgevoerd, andere
beginnen binnen te komen en er
worden serieuze onderhandelingen
met potentigle opdrachtgevers ge-
voerd.
Deze gesprekken voor de acquisi-
tie zijn niet zo eenvoudig te voeren
dan wanneer het route- of toeris-
tische kaartjes betreft.
Veelal moet er een klein kollege
grafische kommunikatie aan voor-
af gaan, gebracht met enige over-
tuigingskracht.
Er zijn dan ook plannen om dat
kollege te ondersteunen met beei
dende brochures die (dat geldt 66k
voor deze werving) het verhaal ef-
fieiönter moeten laten overkomen
dan een lang gesprek.
De illustratiemap van eigen werk
die zij hebben samengesteld is te
omvangrijk om rond te sturen. Zij
spreekt echter al duidelijke (gra
fische) taal en de eerste sporen
van een huisstijl zijn te bespeuren.
Het oprichten en financieren van
een beginnend bedrijf is in Neder-
land geen eenvoudige zaak. Geluk-
kig zijn er adviesbureaus welke de
aankomend ondernemer met raad
en daad bij kunnen staan. Geogra-
fiek heeft zo'n bureau in de hand
genomen en lijkt daarmee een de-
gelijke en verantwoorde start te
kunnen gaan maken.
Deze beginnende ondernemers zien
hun werkterrein als zeer divers;
er zijn ideebn te over. Maar de
nadruk ligt toch wel op de weerga-
ve van statistische gegevens die
vele bedrijven en diensten voor
zichzelf en als voorlichtingsmate-
riaal verzamelen. Het kan gaan om
gegevens van de bedrijfsvoering,
maar ook om gegevens van buiten
die nodig zijn voor de bedrijfsvoe
ring en het beleid. Het kan gaan om
interne of externe voorlichting en
om werving van klanten. Zij denken
aan afbeeldingen over geografische
spreiding van een bedrijf of haar
MAIS IN WEST POKOT EEN VEELBELOVEND GEWAS
lokale varieteiten
veredelde varieteiten
12-
10-
75
'67
'71
'79
'83
Bij de uitbeelding van dit verschijnsel is in deze figuur, naast het 'objek-
tieve' gebruik van komponenten en variabelen zoals we dat van Bertin
kennen, gebruik gemaakt van associatieve grafische dementen. De glun-
derende mal'skolf sleept het hoopgevende verleden van zijn ras als het
wäre achter zieh aan. En zo te zien maakt hij zieh op voor een florissante
toekomst
KT 1986 XII. 4
17
