werking alleen of in kombinatie met het gebruik van
een interaktief grafisch ontwerpsysteem vervaardigd
wordt, brengt hierin verandering.
Voordelen en kosten
Nederland wordt regelmatig waargenomen door de
LANDSAT Thematic Mapper en SPOT. De waarnemin-
gen door beide satellietsystemen zijn nu reeds gewaar-
borgd tot in de jaren negentig.
Een enorm voordeel van het feit dat de opnamen regel
matig herhaald worden is, dat steeds op een uniforme
manier een bepaald gebied wordt waargenomen. Hier-
door zullen veranderingen in dat gebied zeer snel ge-
konstateerd kunnen worden, zoals stedelijke uitbrei-
ding, de ontwikkeling van stortplaatsen, de gezond-
heidstoestand en het areaal van het Nederlandse bos
of bijvoorbeeld omzettingen van gras- naar bouwland
ten gevolge van de superheffing.
Deze informatie zou op andere wijze alleen geleverd
kunnen worden door waarnemers in het veld of door
speciaal daartoe uit te voeren remote sensing vluch-
ten met vliegtuigen. De informatie uit topografische
kaarten is veelal niet specifiek genoeg gezien de
vraagstelling in de voorbeelden en bovendien niet re-
cent, omdat een topografische kaart op het moment
van verschijnen minimaal 2 jaar en in de meeste ge-
vallen ten minste 5 jaar oud zal zijn.
In de praktijk biedt satellietinformatie onder andere
middels de ontwikkeling van de Satelliet Themakaart
sneller en tegen veel lagere kosten dan voorheen,de
mogelijkheid om te beschikken over recente informa
tie die van belang is in landbouw, planning, beheer
van bos-, rekreatie- en natuurterreinen en bewaking
van milieukwaliteit in het algemeen.
De kosten die gepaard gaan met het gebruik van satel-
lietopnamen zijn enerzijds gelegen in de aanschaf van
het digitale beeldmateriaal en anderzijds in het ont-
trekken van de relevante informatie uit de satelliet-
opnamen. De kosten van een digitale satellietopname
van een bepaalde datum van een gebied van 90x90 km
met de LANDSAT Thematic Mapper bedragen in 1986
ongeveer 4000 gülden. Voor SPOT-opnamen zullen de
kosten op een vergelijkbaar niveau liggen.
De kosten voor digitale uitwerking varibren in funktie
van de nauwkeurigheid en het type informatie dat ver-
langd wordt en bedragen ongeveer de helft van de aan-
schafwaarde van het beeldmateriaal tot het vijfvoudige
daarvan. De mogelijkheid tot geautomatiseerde ver-
werking van de satellietdata betekent echter steeds
een besparing ten opzichte van de niet-geautomati-
seerde interpretatie van luchtfoto's.
Slot
De toepassing van remote sensing-technieken zal de
körnende jaren in Nederland een snelle groei doorma-
ken. Deze Stelling wordt mede bevestigd door het feit
dat het door de overheid gefinancierde Nationaal Re
mote Sensing Programma dit jaar van start is gegaan.
Een van de centrale punten in dit programma is het
ontwikkelen van en experimenteren met toepassingen
van remote sensing in de praktijk, waartoe voorstel-
len kunnen worden ingediend. Het programma zal vijf
jaar van kracht zijn en omvat een budget van 30 mil-
joen gülden.
In het voorgaande zijn de eigenschappen van satelliet-
opnamen besproken en voorbeelden van de toepassin
gen en de methoden daartoe genoemd. Resumerend
kan gesteld worden dat in de körnende jaren, mede
door toedoen van het Nationaal Remote Sensing Pro
gramma, het gebruik van satellietinformatie in het
beheer van het Nederlandse land en water een belang-
rijke rol kan gaan speien. Het möge duidelijk zijn dat
de techniek van deze vorm van remote sensing geheel
operationeel is en dat nu het initiatief ligt bij de be-
heerders van dat land en water om deze informatie in
hun werk te gebruiken.
Noten
Ir. R. Beck en drs. J. W. van den Brink zijn beiden
werkzaam bij de afdeling Remote Sensing van DHV
Raadgevend Ingenieursbureau BV (Postbus 85,
3800 AB Amersfoort). De aktiviteiten van de afdeling
zijn gericht op het toepassen en ontwikkelen van re
mote sensing methoden en -technieken in Projekten in
binnen- en buitenland.
Dit artikel is eerder in 1986 versehenen in het tijd-
schrift Milieutechniek (Nr. 4, pp. 59-61).
KT 1986 XII. 4
43
