X r
Bibliografische Bijdragen, waar-
door waardevolle literatuurgege-
vens ook aan anderen ter beschik-
king komen. In de periode 1976-
1984 versehenen 51 titels, waarvan
3 met betrekking tot kartografische
dokumenten. In 1984 waren dat de
werkstukken van Rob Braam, bi-
bliothekaris van de Topografische
Dienst, en van Marga Koelen, bi
bliothekaresse bij het ITC.
BRAAM, R. Beheersaspecten van
geautomatiseerde kartografie en
microfilmtoepassingen in de karto
grafie. Bibliografisch overzicht
1976-1983. Uithoorn (Valeriuslaan
47), Discom, 1984. Discom Biblio
grafische Bijdragen 45. 34 pp.
A4-formaat. Prijs f 10,
In deze overzichtelijk samenge-
stelde internationale bibliografie
is literatuur opgenomen (56 titels)
die het verband behandelt tussen de
elementen kaartbeheer, kartogra
fie op microfilm en geautomati
seerde kartografie. Uit de toelich-
tingen bij de titels blijkt dat in het
buitenland, vooral in de Verenigde
Staten, het kaartbeheer meer dan
in ons land is ingesteld op nieuwe
ontwikkelingen in informatiever-
werking en -verstrekking.
KOELEN, MARGA. Het beschrij-
ven en beheren van luchtfoto's. Een
bibliografie. Uithoorn (Valerius
laan 47), Discom, 1984. Discom
Bibliografische Bijdragen 46.
41 pp. A4-formaat. Prijs f 12,
Dit werkstuk werd door de auteur
vervaardigd omdat haar was geble-
ken dat vele luchtfotoarchieven to
taal geen informatie hadden over
het beschrijven van luchtfoto's.
De bibliografie omvat een inleiding
over het onderwerp en 39 titels
van voornamelijk tijdschriftartike-
len en kongresverslagen, welke
zeer uitvoerig en helder worden
samengevat. Met deze ontsluiting
van literatuur heeft mevr. Koelen
een goed overzicht gegeven dat een
uitgangspunt kan zijn voor instellin-
gen die luchtfoto's (willen gaan) be
schrijven en beheren.
R. P. Oddens
Steegh, A. MONUMENTENATLAS
VAN NEDERLAND. 1100 histori
sche nederzettingen in kaart.
Tweede druk, Zutphen: De Wal
burg Pers, 1985. 384 pp. 22 x
15 cm. ISBN 90 6011 177 X.
Prijs f 39, 50.
De 'Kleine Monumentenatlas van
Nederland' van Arthur Steegh (zie
bespreking in KT 1976. II. 3) is
groter geworden. Onder de titel
'Monumentenatlas van Nederland'
is van dit boekwerk een geheel her-
ziene tweede druk versehenen.
Het aantal plattegronden van histo
rische nederzettingen is uitgebreid
van 666 naar 1100! De auteur heeft
bij het tekenen ervan weer dezelfde
technieken toegepast als bij de oor-
spronkelijke uitgave (zie figuur).
De kritiek op het resultaat blijft
dan ook overeind staan.
AVv-V/h.;
?£S i'.Psä
Wat deze uitgave aantrekkelijk
maakt, is een geheel nieuw opge-
zette inleiding op de historische
nederzettingsgeografie. Aan de
hand van een goed leesbare tekst
en met behulp van duidelijke voor-
beelden worden de verschillende
nederzettingstypen van ons land
behandeld. Steegh mikt hierbij
naar zijn zeggen op gebruik van de
Monumentenatlas in het onderwijs
en in de ruimtelijke ordening. De
gefhteresseerde leek zal deze op-
zet zeker aanspreken, en ook de
kartograaf die nieuwsgierig is
naar het ontstaan van de nederzet-
tingspatronen die op de door hem
vervaardigde kaarten voorkomen.
G. W. J. van Omme
IDEALOGIE STATT KARTOGRA
PHIE. Die Wahrheit Uber die
'Peters-Weltkarte'. Dortmund/
Frankfurt: Deutsche Gesellschaft
für Kartographie/Verband der
kartographischen Verlage und In
stitute, 1985, 11 pp.
In 1972 komt de Duitse historicus
dr. Arno Peters in het nieuws met
een naar zijn zeggen 'nieuwe kaart-
projektie, die superieur is aan al
le bestaande afbeeldingen van de
wereld'. De nieuwe wereldkaart
toont volgens hem het beeld van de
toekomst: het beeld van de Merca-
torprojektie waarbij Europa cen-
traal ligt (waar Peters zieh vooral
tegen afzet) overheerst niet meer,
terwijl de Derde Wereldlanden vrij
wel oppervlaktegetrouw worden af-
gebeeld. Het feit dat de hoekver-
vorming die daarbij optreedt voor
al ten aanzien van Zuid-Amerika
en Afrika aanzienlijk is, ontwijkt
hij handig, door aan de Peters-
projektie eigenschappen toe te ken
nen die de andere afbeeldingsme-
thoden niet bezitten.
Vooral het Derde Wereldargument
slaat goed aan, en het is dan ook
niet verwonderlijk dat UNICEF en
World Bank de Peters-projektie
voor hun publikaties gebruiken.
Hoewel professionele kartografen
snel duidelijk maken dat de Peters-
projektie noch uniek, noch origi-
neel is, krijgt deze veel aandacht
in de media, vooral ook omdat
Peters veel bekende mensen uit
wetenschap en politiek handig voor
zijn publiciteits-karretje weet te
spannen.
De hele Peters-affaire is de Duitse
kartografen behoorlijk in het ver-
keerde keelgat geschoten. Via ver
schillende publikaties in vaktijd-
schriften hebben ze hun gefundeer-
de kritiek geuit.
In 1985 verschijnt bij de Deutsche
Gesellschaft für Kartographie en
het Verband der kartografischen
Verlage und Institute een gezamen-
lijke publikatie onder de titel
'Idealogie statt Kartographie - Die
Wahrheit über die 'Peters-Weltkar
te' Daarin worden systematisch
alle door Peters aangevoerde ar-
gumenten weerlegd, en wordt zijn
projektie geplaatst waar deze
thuishoort: tussen de vele tiental-
len andere kaartprojekties, en wel
als 66n met erg weinig goede eigen
schappen.
Wie geihteresseerd is in deze pu
blikatie kan een kopie bestellen bij
Verband der Kartographischen
Verlage und Institute, Zeppelin
Allee 33, D-6000 Frankfurt/M. 1.
G. W. J. van Ommme
KT 1986 XII. 4
59
