den over het slappe koord van de kartografische beeld-
vorming. Momenteel is het gezien de kapaciteit van de
PC-hardware nog niet mogelijk om een expertsysteem,
dat de probleemstelling van de kaartmaker analyseert en
vertaalt naar een bruikbare kartografische voorstelling,
te kombineren met een kartografisch pakket als ATLAS
AMP.
Het thans voor handen zijnde alternatief is het opnemen
van een hoofdstuk over deze problematiek in de
gebruikshandleidingen van de Software. Verder dient de
gebruiker, in de loop van het gewenningsproces met het
softwarepakket, waarbij de handleiding nog regelmatig
wordt geraadpleegd, voortdurend gewezen te worden op
de mogelijk aanwezige valkuilen bij het toepassen van de
programmatuur.
Hardware-eisen
De minimumconfiguratie benodigd voor het goed laten
funktioneren van ATLAS AMP op de PC bestaat uit de vol-
gende onderdelen:
een IBM PC of een compatibele machine met een
geheugenkapaciteit van ten minste 384 KB10
•twee diskettestations van 360 Kb elk
•een grafische kaart1' waarbij verschillende typen
worden ondersteund12
een grafische monitor passend bij de gebruikte gra
fische kaart, al of niet in kleur
een matrixprinter met grafische mogelijkheden.
Met deze minimumconfiguratie voor ATLAS AMP valt
goed te werken. Het is echter prettig wanneer we een
wat uitgebreider systeem tot onze beschikking hebben.
Als extra uitbreidingen wordt gedacht aan een hard-disk
unit van 10 of 20 Mb (Megabytes) zodat alle program-
ma's en data zieh op een schijf bevinden; bovendien ver-
loopt de gegevensuitwisseling met de hard-disk veel snel-
ler dan bij gebruik van diskettestations. Verder werkt de
Software op een PC van het type AT aanzienlijk sneller
dan op de standaard PC.
De uitbreiding van het systeem met een vektor plotter
verhoogt de grafische kwaliteit van de uitvoer aanzien
lijk. Wil men zelf de boundaryfiles gaan aanmaken dan is
de aanwezigheid van een digitizer tablet noodzakelijk13.
Konklusies
Na als kartograaf enige tijd met het softwarepakket
ATLAS AMP te hebben gewerkt ben ik tot de konklusie
gekomen dat het hier gaat om een waardevolle aanwinst
voor gebruikers van ruimtelijke informatie zoals geogra-
fen, pianologen en beleidsmakers. Ook bedrijven zou-
den dit pakket kunnen toevoegen aan hun software-
bibliotheek als extra dimensie bij het analyseren van hun
bedrij f sgegevens
ATLAS AMP is een gebruikersvriendelijk pakket waarbij
we, uitgaande van kant en klare data- en boundaryfiles,
met een paar toetsaanslagen een kaartje op het scherm
zetten. Een hele verbetering ten opzichte van pakketten
die op grotere Computersystemen draaien, zoals GIMMS.
Naast het louter produceren van kaarten kan het pakket
goed gebruikt worden voor de analyse van ruimtelijke
gegevens.
Het aantal mogelijke kartografische voorstellingen
beperkt zieh tot de choropleet/chorochromaat en de
('dot-density')-stippenkaart. De enige bruikbare moge-
lijkheid om met de huidige versie van ATLAS AMP met
absolute cijfers te werken is ze binnen DATAEDIT te gaan
relateren aan een andere variabele. Het is daarom wen-
selijk dat het pakket de mogelijkheid krijgt tot het maken
van kartogrammen met bijvoorbeeld cirkelsegment- of
staafdiagrammen, zodat ook het werken met absolute
waarden tot de mogelijkheden gaat behoren.
Ondanks de hoge kwaliteit van het pakket is er toch een
aantal tekortkomingen gekonstateerd:
Het ontbreken van een standaardroutine die het moge
lijk maakt de kaartschaal in de kaart te verwerken
wordt als een gemis ervaren.
De kaartprojektieroutine komt nauwelijks tot zijn
recht, omdat er slechts een kaartprojektie wordt
ondersteund.
Het wijzigen van een boundaryfile met MAPEDIT heeft
als gevolg dat de gewijzigde boundaryfile uit de pas gaat
lopen met DATAEDIT zodat de gegevens in verkeerde
gebieden terecht komen. Herstellen van de volgorde is
nogal bewerkelijk.
Het is jammer dat bij het aggregeren van gebieden met
MAPEDIT de data in de datafile niet meegeaggregeerd
worden. Het afzonderlijk aggregeren van de data in
DATAEDIT is echter ook niet mogelijk. We moeten
hiervoor teruggrijpen op een algemeen spreadsheet-
programma als LOTUS 123 of MULTIPLAN.
De bij de Software geleverde handleidingen Schieten te
kort wat betreft de begeleiding van de gebruiker bij de
problematiek van het thematisch kaartontwerp.
ATLAS AMP is een softwarepakket dat ongetwijfeld voor-
ziet in de behoefte om bestaande gegevens, die onder-
zoekers en beleidsmakers in hun dagelijkse praktijk op
hun PC verwerken, te visualiseren middels kaarten. Het
gemakkelijk kunnen overzetten van deze bestaande
gegevens in het ATLAS AMP-formaat en het kunnen uit-
voeren van de kaart via de plotter getuigt van het profes-
sionele karakter van het pakket.
Hopelijk inspireert deze bespreking van het software
pakket nieuwe gebruikers tot het bedenken van krea-
tieve toepassingen en de producent SLP tot het aanbren-
gen van de gewenste verbeteringen.
Noten
R. O. Koop doeeert computerkartografie bij de vakgroep Kar-
tografie van het Geografisch Instituut der Rijksuniversiteit
Utrecht.
1. Een 'case' is een getal in de dataset behorende bij een
bepaalde geografische eenheid in de kaart. In het geval van
ATLAS AMP worden daarmee de administratieve eenheden
bedoeld waar de data betrekking op hebben.
2. Zie: Jacques Bertin, 1974. Graphische Semiologie; Diagram
me, Netze, Karten. Walter de Gruyter, Berlin.
KT 1987. XIII.2
51
