als zodanig een wezenlijke bijdrage aan
ontwerp en produktie van de nieuwe
generatie geologische kaarten, met na-
me de serie op schaal 1:50.000. Op 30
mei 1984 nam hij afscheid van de
Rijks Geologische Dienst, in de ver-
wachting nog vele jaren van vut en
pensioen te kunnen genieten. In het
Kartografisch Tijdschrift 1984.X.3
werd aan zijn afscheid ruim aandacht
besteed door Snabilie.
Maar Rinus Dansen was niet alleen
een gewaardeerde medewerker van de
Rijks Geologische Dienst. Bekend en
gewaardeerd was hij ook binnen de
Nederlandse Vereniging voor Kartogra-
fie. Hij was er altijd wel bij. Eerst als
'gewoon' lid, deelnemend aan studieda-
gen en kartografendagen, later als lid
van het Bestuur (1976-1985) en aktief
lid van de Werkgroep Kartografische
Reproduktie. In 1979 behoorde hij tot
de mede-oprichters van deze werkgroep
en heeft tot aan zijn overlijden anderen
kunnen laten profiteren van zijn vak-
kennis en ervaring. Hij inspireerde,
dacht mee, organiseerde, hield voor-
drachten op Studie- en kartografenda
gen en leverde bijdragen aan het
Kartografisch Tijdschrift.
Ook in het Bestuur van de nvk heeft
hij zieh vele jaren ingezet voor de ver
eniging en daarmee voor de kartografie
in meer algemene zin. Bekwaam,
rüstig, collegiaal en altijd bereid om
taken op zijn schouders te nemen. Zo
was hij bijvoorbeeld ook lange tijd exa-
minator voor de vakken Reproduktie en
Gereedschappen en Materialen in de
PBNA-kursus Kartografisch Tekenaar.
Het overlijden van Rinus Dansen heeft
aan dit alles een onverwacht en abrupt
einde gemaakt. Dankbare herinnerin-
gen resten. Wij wensen zijn vrouw en
naaste familie veel sterkte toe bij het
verwerken van dit verlies.
E.S. Bos
Themadag Computerkartografle 1987
In Enschede waren er in September op
de Kartografendag 1987 over remote
sensing al zo'n 150 deelnemers. Voor
de studiedag van de NVK-Werkgroep
Automatisering in de Kartografie, die
op 1 december 1987 in een andere uit-
hoek van ons land werd gehouden, wa
ren maar liefst 160 inschrijvingen
ontvangen. De studiedag werd daarom
ditmaal niet meer gehouden bij de Fa-
culteit der Geodesie van de Technische
Universiteit (TU) Delft op de Thijsse-
weg, maar er was uitgeweken naar een
grote zaal in de Aula van de TU Delft.
Twee zeer aktuele onderwerpen werden
op de studiedag aan de orde gesteld:
kartografische kennissystemen ('s och-
tends) en optische opslagtechnieken in
de kartografie ('s middags).
Mede-organisator M.J. Kraak van de
Faculteit der Geodesie startte met een
heldere inleiding over kunstmatige in-
telligentie, kennissystemen en kartogra
fie. Door het opzetten van
kennissystemen ('expert' Systemen)
tracht men met behulp van de Compu
ter een expert in zijn werkzaamheden
te vervangen of te ondersteunen.
Kartografische kennissystemen staan
misschien nog niet eens in de kinder-
schoenen, maar de twee volgende spre-
kers gaven aan dat de Start is gemaakt.
W.A. Mackaness en J.C. Muller gingen
vooral in op het probleem van het op
zodanige wijze vastleggen van kartogra
fische kennis, dat invoer in een kennis-
systeem mogelijk is.
Mackaness, die bezig is met een
Ph.D.-onderzoek op Kingston Polytech-
nic in Londen, is voorstander van het
opbouwen van kennissystemen voor
kaartontwerp van bovenaf. Hij Staat een
integrale aanpak voor van alle kartogra
fische ontwerpproblemen in hun totali-
teit en niet afzonderlijk.
De nieuwe hoogleraar kartografie van
het ITC in Enschede, Muller, is in dit
opzicht wat minder pretentieus. Hij
ging met name in op de mogelijkheden
van kennissystemen om niet kartogra
fisch geschoolde personen behulpzaam
te zijn bij het gebruik van kartografi
sche Software voor micro-computers.
Hij gaf een interessant voorbeeld van
een door hem samen met anderen op-
gezet kennissysteem voor thematische
kartografie. Bij zijn Nederlandse vuur-
doop moest prof. Muller zieh ditmaal,
evenals de vorige spreker, nog bedie
nen van de Engelse taal. Gelet op zijn
snelle vorderingen met het Nederlands
zal dit bij een volgende gelegenheid
wellicht anders zijn.
Nieuwe optische opslagtechnieken voor
kartografische gegevens werden in het
middagprogramma behandeld door
H.J.G.L. Aalders en M.A. Damoi-
seaux.
Aalders gaf een uitstekend overzicht
van de ontwikkelingen op het gebied
van de optische opslagtechnieken, als-
mede van de toepassingsmogelijkheden
(zie zijn artikel eiders in dit nummer
van het Kartografisch Tijdschrift).
Een konkreet voorbeeld van de toepas-
sing van moderne optische opslagtech
nieken werd gegeven door de andere
Organisator van de studiedag Damoi-
seaux, die werkzaam is bij de Meet-
kundige Dienst van de Rijkswaterstaat.
Hij besloot de zeer geslaagde dag met
een beschrijving van het Britse Domes-
day Project, gevolgd door een de-
monstratie welke werd verzorgd door
tes Nederland (uit Zoetermeer). Het
Domesday Project van de bbc is een
zeer uitgebreide geografische inventari-
satie van Groot-Brittannie, vastgelegd
op twee videoplaten (zie ook het arti
kel van Aalders). Gebruik makend van
een videoplatenspeler, een personal
Computer met 'muis' en een kleuren-
monitor kan de informatie toegankelijk
worden gemaakt. Deze informatie
wordt op het beeldscherm al naar be-
hoefte getoond in de statische vorm
van kaarten (bijvoorbeeld alle Ordnan-
ce Survey kaarten 1:50.000, maar ook
op grotere en kleinere schaal, staan er
in), foto's, satellietbeelden, teksten en
statistische gegevens (die van tabellen
kunnen worden omgezet naar grafieken
en kaarten). Bovendien zijn er bewe
gende beeiden in de vorm van film- en
journaalfragmenten. Net als bij kaarten
echter is de informatie op de videopla
ten onderhevig aan veroudering en de
mogelijkheden om de ruimtelijke gege
vens naar eigen behoefte te manipule-
ren en weer te geven zijn betrekkelijk
beperkt.
Tot besluit dient nog melding te wor
den gemaakt van een zeer lovenswaar-
dig initiatief van de Organisatoren van
de Themadag Computerkartografle
1987: alle deelnemers ontvingen bij
binnenkomst de volledige teksten van
de artikelen die op die dag gepresen-
teerd werden. Zonder twijfel enthousi-
ast gemaakt door de sprekers zullen
velen met genoegen diezelfde avond
nog de Proceedings ter hand hebben
genomen om meer over de behandelde
onderwerpen te weten te komen.
C.P.J.M. van Elzakker
13e ICA-konferentie, Morelia, Mexico;
12 -21 Oktober 1987
In KT 1987.XIII.4 rapporteerden Da-
moiseaux en Ormeling reeds over de
Algemene Ledenvergadering van de In
ternationale Kartografische Vereniging
(ica). Dit verslag van de wetenschap-
pelijke konferentie is samengesteld uit
bijdragen van de iTC-stafleden Ber
trand, Kers, Muller, Siekierska en
Weinreich
Morelia is prachtig gelegen op een
hoogte van ongeveer 2000 m en 200
km westelijk van Mexico-Stad. Het kli-
maat in Oktober is aangenaam en be-
vorderde een prettig verblijf, niet in
het minst ondersteund door een uitste-
kende konferentie-gelegenheid en het
uitgebreide sociale programma. De
Mexicaanse gastheren verstünden de
8
