ten hanteren of gebruiken. Samen met andere vakgenoten
raken kartografen steeds minder afhankelijk van de zuive-
re grafische weergave en steeds meer van digitale gege-
vensbestanden en ruimtelijke theorieen. Een deel van de
kartografische gemeenschap kan wat problemen hebben
met het aanvaarden van deze veranderingen, met name
die kartografen die zichzelf in wezen beschouwen als gra
fisch ontwerpers, overbrengers van informatie. Maar deze
revolutie gaat enkel terug naar de traditionele meetkundi-
ge basis van de kartografie, met een toegenomen vermö
gen door de matrix algebra en ruimtelijke statistiek.
Het gebruik van kaarten als ruimtelijke Operatoren in het
proces van de besluitvorming verloopt echter niet zonder
Problemen. Veel ruimtelijke relaties kunnen niet voldoen-
de gekwantificeerd worden. De theorie van de ruimtelijke
statistiek duikt nog maar net op, en men is nog onvol-
doende op de hoogte van het effekt van ruimtelijke onbe-
trouwbaarheid bij het manipuleren en kombineren van
kaarten. Het voortplanten van fouten in kaartoverlays is
een onderwerp dat een intensieve Studie verdient. Deze
radikale verandering in ons gebruik van kaarten brengt
een nauwe samenwerking tussen vele vakdisciplines met
zieh mee, met inbegrip van de geodesie, kartografie, geo-
grafie en andere ruimtelijke wetenschappen. Het gaat ook
verder dan de konventionele opvatting van de kartografie
met haar traditionele tweeledige funktie van de opslag en
kommunikatie van informatie.
Toegenomen abstraktie van sociaal-
ekonomische relaties
Kartografen zijn gewend om gebruik te maken van de
niet-Euclidische meetkunde om het probleem op te lossen
van de omzetting van de bolvormige aarde naar het platte
vlak. Het karteren van sociaal-ekonomische ruimten is
echter veel minder grijpbaar dan het karteren van het
aardoppervlak en gaat nog verder dan de klassieke diffe-
rentiele meetkunde van Gauss of Rieman. Het begrip af-
stand tussen mensen en plaatsen hangt zeer sterk af van
het vervoers- of kommunikatiemiddel en komt slechts zel-
den overeen met de maat voor geografische afstand.
Tijds-, kosten- of psychologische afstanden prevaleren
vaak boven geografische afstanden en moeten in kaart ge
bracht worden om het gedrag van mensen te kunnen be-
grijpen en voorspellen (figuur 3).
Er is veel onderzoek gedaan naar de kartografie van
sociaal-ekonomische afstanden, maar dit onderzoek is nog
maar weinig suksesvol geweest om de voor de hand lig-
gende reden dat de traditionele kenmerken van een kaart,
die zijn gebaseerd op een kontinue metrische ruimte, niet
goed passen bij de inkonsequente en onsamenhangende
metriek van het aantal uren, guldens of kilowatts dat
mensen Scheidt en hun interakties bepaalt.
Kartografen zien zieh hier gesteld voor een nieuwe uitda-
ging, die meer is dan alleen maar een intellektuele kurio-
siteit: ons vermögen om de ruimtelijke onderdelen, die
samen de struktuur van de menselijke relaties vormen, te
begrijpen, beheersen en bewaken hangt af van de hulp-
middelen voor analyse en interpretatie die ter beschikking
worden gesteld aan de pianologen en degenen die beslis-
singen moeten nemen. Voor dit doel moeten nieuwe ma-
nieren van weergave van de gegevens worden uitgevonden.
Figuur 3. Verschillende hypothetische kartografische afbeeldin-
gen van Frankrijk, bezien vanuit het oogpunt van een inwoner
van Strasbourg (bron: Universiteit van Strasbourg).
KT 1988.XIV.2
3
Strasbourg
Strasbourg
Strasbourg
Strasbourg
