lijk gemaakt door de kombinatie van computerkarto-
grafie, grafische hardware en Software, remote sensing
en Gis-technologieen.
7. De traditionele scheiding tussen kaartmakers en kaart-
gebruikers is aan het verdwijnen, nu de klant in Staat
is om naar behoefte zijn eigen kaarten te vervaardigen
met een kartografisch softwarepakket. Vandaar dat de
kartografische kommunikatiemodellen, die de laatste
twintig jaar ontwikkeld zijn, nu wat irrelevant voorko-
men. Waar het werkelijk om gaat is of de gebruiker
met zichzelf kan kommuniceren via de kartografische
weg die hij zelf tot stand brengt.
Er is nog maar te weinig tijd verstreken om het effekt
van deze recente ontwikkelingen op de theoretische op-
bouw van de kartografische discipline te kunnen beoorde-
len. Het lijkt erop dat we te maken hebben met een
tijdperk van revoluties, maar zoiets hebben de kartografi
sche pioniers uit de Renaissance of de kartografen van de
analoge fotogrammetrie ook meegemaakt. Achteraf beke-
ken lijkt de voorbije geschiedenis altijd kalmer te verlo-
pen dan de tegenwoordige gebeurtenissen. De huidige
trend in de richting van 'doe-het-zelf kaarten op maat
naar behoefte mag misschien bedreigend lijken voor de
kartograaf, maar onze situatie is vergelijkbaar met die
van de landmeter bij de opkomst van de fotogrammetrie.
Als beroepsuitoefenaars worden uitgedaagd, worden ze
gedwongen om hun werkzaamheden eens kritisch te be-
zien, hun vaardigheden uit te breiden en nieuwe werkge-
bieden te verkennen. De meest opmerkelijke ontwikkeling
van de laatste jaren is het toenemende bewustzijn van de
gemeenschappelijke doeleinden van geödeten, fotogram-
meters, kartografen, geografen en andere ruimtelijke we-
tenschappers op het gebied van de produktie van
geografische informatie. Het bundelen van de krachten
lijkt een aangewezen antwoord op de uitdaging tot voort-
bestaan, aangezien elk vakgebied op zichzelf niet in Staat
is om het hele terrein van technologie en kennis te
bestrijken dat tegenwoordig vereist is voor de produktie
van geo-informatie. Deze beweging in de richting van we-
tenschappelijke integratie is ook een trend die de evolutie
van de kartografische discipline zal beinvloeden. Op het
brede terrein van de kartografische aktiviteiten, van het
eenvoudige lijntekenen tot aan de komplexe kaartanalyse,
zullen waarschijnlijk enkele veelbetekenende verschuivin-
gen plaatsvinden. Vragen over de operationele aspekten
van het maken van kaarten worden waarschijnlijk minder
belangrijk, terwijl vragen over het 'waarom' van het ma
ken van een kaart of over 'wat er mee te doen' steeds ak-
tueler zullen gaan worden. Hopelijk voelt de kartografie
zieh uitgedaagd en zal ze profiteren van deze evolutie.
Noot
Prof. dr J.C. Müller is Hoogleraar en Voorzitter van de Vak-
groep Kartografie van het ITC in Enschede.
Dit artikel is uit het Engels vertaald door C.P.J.M. van Elzak-
ker. Het zal worden gepresenteerd in een lezing op het
Lustrumcongres van de NVK (Enschede, 22-23 September 1988).
Literatuur
Berry, J.K. (1987), Computer-assisted Map Analysis: Potential
and Pitfalls. Photogrammetric Engineering and Remote Sensing,
Vol. 53, pp. 1405-1410.
Noronha, V.T. (1987), Choropleth Mapping in a Microcomputer
Environment: A Critical Evaluation of Some Commercial Im-
plementations. The American Cartographer, Vol. 14, pp. 139-154.
KT 1988. XIV. 2
34
