kaartblad 32 West (op schaal 1:50.000) van Amersfoort.
Deze kaart is uitgebracht in 1982 op basis van verkennin-
gen, uitgevoerd in 1977. In tabel 1 staan de kenmerken
van de satellietbeelden, die met de topografische informa-
tie gekombineerd werden.
Tabel 1. Kenmerken van de gebruikte satellietbeelden.
De redenen achter de keuze van dit kaartblad waren de
beschikbaarheid van de drie relevante soorten beeiden bij
de start van deze fase (zomer 1986), de mate van veroude-
ring (1977-1986) en de vele topografische veranderingen
(woningbouw, aanleg snelweg A28).
Voor de tweede fase werd een gebied van 20 x 25 km ge-
kozen dat afgebeeld wordt door het topografische kaartblad
51 Oost (schaal 1:50.000) van Eindhoven. Dit kaartblad is
uitgegeven in 1985 op basis van verkenningen uitgevoerd in
1980. De klassifikatie van satellietgegevens werd uitgevoerd
op hetzelfde TM-beeld als dat Staat aangegeven in tabel 1.
De redenen voor de keuze van dit gebied waren, dat de
klassifikatie van dit gebied reeds uitgevoerd was4, dat de
resultaten van deze klassifikatie zeer bevredigend waren en
dat er veldgegevens verzameld waren, die verdere verfij-
ning en verifikatie van de resultaten met de nieuwe tech-
niek mogelijk maakten.
Methoden
Een topografische kaart wordt gedrukt met gebruikmaking
van zes eindfilms. Voor het produceren van deze eindfilms
worden een twintigtal verschillende deelfilms van zowel
lijnvormige als vlakvormige topografische elementen aan-
gemaakt. Deze deelfilms kunnen apart beschikbaar worden
gesteld door de Topografische Dienst.
fijnste punten en lijnen.
Het digitaliseren van de eindfilms met een grootte van
40 x 50 cm resulteerde in drie rasterbestanden van
4200 x 5200 pixels. Elke pixel (beeldpunt) korrespondeert
met een grondoppervlakte van 5 x 5 m. De drie klassen
werden gei'ntegreerd in een zogenaamde 'themafile', waarin
de drie klassen elk met een verschillende kode in eenzelf-
de bestand worden aangegeven. Omdat de deelfilms sepa-
raat, dus enigszins gedraaid ten opzichte van elkaar
gedigitaliseerd waren, vereiste een perfekte pixel, voor
pixelintegratie van de drie bestanden, het uitvoeren van
een geometrische korrelatie en een 'cubische convolutie1
herbemonstering. Het bestand met de (meest gedetailleer-
de) informatie betreffende wegen werd als referentie geko-
zen voor de herbemonstering van de twee andere flies en
alle satellietgegevens. In tabel 2 is de geometrische nauw-
keurigheid aangegeven waarmee deze herbemonstering
werd uitgevoerd.
De pixelgrootte van 0,1 mm (overeenkomend met 5 m op
de grond) die nodig was om alle details van de kaart weer
te geven, vereiste een opdeling van de satellietbeeldpunten:
in vier delen voor de 10 m Panchromatische spor-pixels,
in zestien delen voor de 20 m spot Mss-pixels en in 36 de
len voor de 30 m TM-pixels. Een voordeel van deze opde
ling is dat van alle satellietpixels nog delen zichtbaar
blijven na kombinatie met de topografische informatie.
Tabel 2. Geometrische nauwkeurigheid van de kombinatie van
satelliet- en topografische informatie in het eerste- en tweede-fase
onderzoek.
Eerste fase
Voor de eerste fase werden drie kaartelementen gekozen,
die een minimum van het onderliggende beeld bedekken
en die een maximum aan geografische referenties voor de
interpretatie van het beeld vormen. Deze kaartelementen
zijn:
de lijninformatie van (kontouren van) wegen, naamge-
ving en algemene Symbolen (zwarte informatie op de
kaart);
lijnvormige informatie betreffende water: sloten tot 6 m
breed en kontouren van alle grotere waterlichamen
(blauwe lijnen op de kaart);
alleenstaande huizen en kontouren van de bebouwde
kom (rode lijnen op de kaart).
Bij het digitaliseren bleek een rastergrootte van 0,1 mm het
beste kompromis te zijn tussen een nog acceptabele grootte
van de beeidbestanden en een korrekte weergave van de
Tweede fase
In de tweede fase werd gebruik gemaakt van vlakinforma-
tie van de topografische kaart. Van kaartblad 51 Oost zijn
de volgende gegevensklassen verwerkt:
bebouwing (apart staande huizen en omlijningen van
huizenblokken en grote gebouwen die als rood zijn aan
gegeven en de roze vlakvulling van de huizenblokken
zelf, zijn tot een thema gei'ntegreerd);
verharde wegen (alle oranjegekleurde vlakvulling van
wegen);
snelwegen en hoofdwegen (alle rode vlakvulling van
wegen);
water (alle blauwe vlakvulling);
heide (alle beige vlakvulling);
bos (alle donkergroene vlakvulling);
grasland (alle lichtgroene vlakvulling).
Onverharde wegen, niet-doorgaande wegen binnen de be-
70
KT 1988. XIV. 2
SPOT SPOT
Panchromatisch Multispektraal
Landsat
Thematic Mapper
opnamedatum
frame code
grondresolutie
beeldgrootte
spektrale
banden
27 juni 1986
k 42, j 244
10 m
60 x 60 km
28 juni 1986
k 42, j 244
20 m
60 x 60 km
0,51-0,73/An band 3: 0,79-0,89/ym
3 augustus 1986
path 198, row 24
30 m
185 x 185 km
band 3: 0,63-0,69/ym
band 4: 0,76-0,90/Vm
band 5: 1,55-1,75/Ati
File
aantal standaard-
maximale
minimale
gebruikte deviatie
afwijking
afwijking
referentie- van de
punten afwijking
Eerste fase basisfile:
wegen overlay
huizen overlay
40 10 m
13 m
5 m
water overlay
38 15 m
40 m
10 m
spot Panchroma
tische band
43 7 m
10 m
2 m
spot mss band 3
35 9 m
12 m
5 m
TM band 3, 4, 5
25 17 m
22 m
10 m
Tweede fase basisfile: topografische themafile
tm band 3, 4, 5
17 5 m
20 m
2 m
