aankondieingen
tering te konstateren. Toch voldoen niet
alle kaarten aan eisen die je als karto-
graaf en kaartlezer aan goede kaarten
mag stellen. De leesbaarheid - een eer-
ste vereiste waar een kaart aan moet
voldoen - komt bij een aantal kaarten
niet goed uit de verf. De legenda 'ver-
drinkt' soms tussen andere kaartsymbo-
len omdat legenda en kaart niet
duidelijk van elkaar zijn gescheiden.
De plaats ervan is soms niet erg geluk-
kig en konsekwent gekozen. Dat laatste
geldt ook voor de schaalaanduiding.
Wat onrustig ogen de meeste kaarten
door een te sterke kromming van de
gebogen gebiedsnamen. Een aantal
kaarten valt wat uit de toon wat betreft
uniformiteit en informatiedichtheid.
Grote kaarten met betrekkelijk weinig
informatie komen voor maar ook klei
ne eenkoloms-kaartjes met zeer veel
informatie. Gedwongen door gebrek
aan ruimte moest in een enkel geval
voor een veel kleiner lettertype worden
gekozen met niet altijd het gewenste
leesbare resultaat als gevolg.
Duidelijk blijkt hier het gemis aan een
praktische (karto)grafische opleiding en
ervaring van de makers. Gezien echter
de voortvarendheid en de inzet waar-
mee zij te werk gaan zal dit in de toe-
komst ongetwijfeld worden goed-
gemaakt.
De journalistieke aanpak van de Kro-
niek van Nederland heeft voor de lezer
zowel als voor de mensen van Geogra-
fiek een vervelende kant. Zoals vaak
gebeurt bij kaarten in kranten worden
deze behandeld als foto's: bij ruimtege-
brek wordt er zonder meer verkleind,
wat bij kaarten een verlies aan leesbare
informatie kan opleveren. Ook worden
er wel delen van afgesneden om de
kaart passend te maken. Dat laatste is
hier gebeurd bij een aantal kaarten
waardoor een deel van de namen in die
kaarten is weggevallen. Het is daarom
zaak voor de kartograaf of het karto-
grafische bedrijf om vooraf duidelijke
en bindende afspraken te maken over
de wijze waarop de kaarten dienen te
worden behandeld en afgedrukt.
G.W.J. van Omme
Schilder, G.Monumenta Cartogra-
phica Neerlandica II. Alphen aan den
Rijn: Canaletto, 1988. Tekstdeel (in Ne-
derlands en Engels) 170 pp.
29 x 40 cm. Portefeuille met 9 kaarten
op 45 bladen, 41 x 58 cm. Prijs f275,-
De serie Monumenta Cartographica
Neerlandica is opgezet om zeldzaam
Nederlands kartografisch kultuurgoed
met behulp van beschrijvingen, afbeel-
dingen en facsimile's op wäre grootte
voor een breder publiek toegankelijk te
maken.
In dit tweede deel is de plaats van han-
deling vooral het zestiende-eeuwse
Antwerpen, de stad waarin door de
bloeiende handel, scheepvaart en nij-
verheid zeer gunstige voorwaarden ge-
schapen waren voor de ontwikkeling
van de kaartvervaardiging en kaarthan-
del. De hoofdrollen speien in deze Stu
die Abraham Ortelius, Joan Baptista
Vrients en de familie Galle.
Over het levenswerk van Ortelius, het
Theatrum Orbis Terrarum, zijn reeds
gefundeerde studies versehenen; echter,
aan zijn los uitgegeven kaartmateriaal
is tot nu toe weinig aandacht geschon-
ken. Om deze lacune te vullen worden
onder andere drie wandkaarten van Or
telius, namelijk van de wereld (1564),
van Azie (1567) en van Spanje (1571) in
dit deel van Monumenta Cartographica
Neerlandica uitgebreid beschreven en
op wäre grootte gereprodueeerd.
Voorts wordt aandacht besteed aan de
wandkaart van de Zeventien Provincien
in twaalf bladen van Filips Galle (1578)
door Joan Baptista Vrients (1605) en
Joannes Galle (ca 1665).
De oplage van deze publikatie is be-
perkt tot 500 exemplaren.
Meer informatie is verkrijgbaar bij Uit-
geverij Canaletto, Postbus 68, 2400 AB
Alphen aan den Rijn.
Kadastrale Atlas Eiden
De Historische Kring Eiden heeft het
plan opgevat om in het voorjaar van
1989, onder auspicien van de Stichting
Kadastrale Atlas Gelderland 1832, de
Kadastrale Atlas van Eiden te laten
verschijnen. De Atlas gaat deel uitma-
ken van de serie atlassen van de pro-
vincie Gelderland.
De Eidense atlas loopt vooruit op de te
zijner tijd verschonende totaalatlas van
de burgerlijke gemeente Eist, vroeger
bestaande uit Eist, Eiden en Lent. De
Atlas van Eiden kan in de totaalatlas
worden ingevoegd.
De Kadastrale Atlas van Eiden wordt
tot 1 april 1989 op de markt gebracht
voor de prijs van 17,50. Na die datum
bedraagt de prijs 20,-. Om zo spoedig
mogelijk inzicht te krijgen in de be-
langstelling voor deze atlas verzoekt de
Historische Kring Eiden opgave daar-
van te doen bij het sekretariaat van de
kring: G.C. Elzenga, Westerveldse-
straat 34, 6842 BV Elden/Arnhem, tel.
085-814135.
Kadastrale Atlas van Zeeland 1832,
deel Hulst/St. Jansteen (reeks Oost
Zeeuwsch-Vlaanderen nr. 1). Middel
burg: Stichting Kadastrale Atlas Zee
land. Prijs: tot 31 december 1988
f29,50, vanaf 1 januari 1989 f35,-.
Evenals in Gelderland, Drenthe en
Friesland is in Zeeland een start ge-
maakt met het uitgeven in druk van ka
dastrale atlassen. Eind 1986 is met dit
oogmerk de Stichting Kadastrale Atlas
Zeeland opgericht. Doelstelling van de
Stichting is de vervaardiging van bron-
publikaties per gemeente in Zeeland
van de kadastrale administratie per
1 januari 1832 (inklusief kaartmateri
aal). Begin 1988 verscheen de eerste
atlas over Goes en Kloetinge.
Dit najaar zal een publikatie over Hülst
en St. Jansteen als eerste deel in de
reeks Oost Zeeuwsch-Vlaanderen ver
schijnen. Dit atlasdeel zal 18 kadastrale
en 2 overzichtskaarten bevatten. De
kaarten gaan vergezeld van registers.
Naast rangschikking van de perceelsge-
gevens op nummer is er een alfabeti-
sche toegang op eigenaren. In het
beschrijvende tekstgedeelte wordt inge-
gaan op de geschiedenis van het in
kaart gebrachte gebied, aan de hand
van de kadastrale kaarten.
Bestelling van dit atlasdeel is mogelijk
bij de Stichting Kadastrale Atlas Zee
land, p/a Rijksarchief in Zeeland, St.
Pieterstraat 38, 4331 EW Middelburg.
KT 1988. XIV. 2
83
