len; het sluitstuk bestand uit een pr
achtig gevisualiseerde simulatie van de
luchtverontreiniging in Athene, ontwik-
keld door Alexandra Koussoulakou van
Geodesie, Technische Universiteit Delft.
Op de poster session vielen vooral op
MAP II (een pc gis programma voor
de Apple Macintosh II met geweidige
mogelijkheden), een gei'ntegreerd
projektie-ontwerpsysteem ontwikkeld
door de vakgroep Kartografie Rijksuni-
versiteit Utrecht. Marijn Bosma van
het ITC had sukses met zijn onderzoek
naar goedkope Scanners, en de vak
groep Kartografie van het ITC liet
nieuw ontwikkelde computerprogram-
ma's zien.
Het konferentieprogramma werd don-
derdagmorgen besloten met een bezoek
aan het ITC en tevens kregen de Euro-
cartodeelnemers nog even de gelegen-
heid de sfeer te proeven op de 'markt'
georganiseerd door de nvk ter gelegen-
heid van het Lustrumsymposium, alvo-
rens Nederlandse kartografen de markt
in het DISH-Hotel weer overnamen.
Op woensdagavond bood de nvk de
Eurocarto-deelnemers een receptie aan.
F.J.Ormeling
Kartografiekursus in Denemarken
Deense kartografen onder leiding van
Kjeld Burmester, voorheen werkzaam
bij het Geodaetisk Institut te Kopenha
gen (de Deense topografische dienst),
zijn er in geslaagd met overheids-
instemming en -steun een internationale
kursus in de kartografie te organiseren.
In juni 1988 verscheen als introduktie
de brochure Cartographic Education in
Denmark waaraan het volgende wordt
ontleend.
De leergang is ondergebracht in het
edukatieve programma van het Techni
cal College te Horsens, een gerenom-
meerde Deense onderwijsinstelling met
circa 1200 Studenten, gelegen aan de
oostkust van Jutland. De kursus, die 10
maanden in beslag zal nemen, is opge-
zet voor de opleiding tot kartografisch
technikus en is dus vergelijkbaar met
de C4-kursus van het ITC te Enschede.
Hij is in de eerste plaats bedoeld voor
Studenten uit de ontwikkelingslanden,
doch daarnaast tevens voor andere be
langstellenden, in het bijzonder uit
Skandinavie. In aanmerking komen ge-
gadigden met een middelbare schoolop-
leiding en minstens 2 jaar praktijk als
kartografisch tekenaar. Het studiepro-
gramma omvat in totaal 1400 uren
waarvan circa een kwart wordt besteed
aan lessen en driekwart aan oefenin-
gen. Binnen dit urenpakket komen ach-
tereenvolgens aan de orde:
1Inleiding (80 uur, waaronder 7 uur
over Wonen in Denemarken)
2. Wiskunde (100 uur)
3. Het verzamelen van basisgegevens
(225 uur met inleidingen in land-
meetkunde, fotogrammetrie en re-
mote sensing)
4. Computerkartografie (95 uur)
5. Kaartkonstruktie (225 uur)
6. Kaartreproduktie (80 uur)
7. Kaartontwerp (120 uur)
8. Produktieplanning en kostenkalku-
latie (50 uur)
9. Kaartsoorten (90 uur)
10. Bezoeken aan produktiebedrijven
(70 uur)
11Afsluitend kartografisch werkstuk
(zogenaamd Final Project, 365
uur).
In de loop van de kursus (de voertaal
is Engels) worden de Studenten onder-
worpen aan verschillende toetsen. Bij
voldoende resultaat en als het Final
Project tot tevredenheid is afgerond
wordt het diploma Cartographic Tech-
nician uitgereikt. Als docenten zijn
kartografen, landmeters en computer-
deskundigen met ruime praktijkervaring
aangetrokken. Voorts beschikt het Hor
sens College over moderne apparatuur
zodat alle voorwaarden voor een eigen-
tijdse opleiding, inklusief computer-
technologie, aanwezig zijn. Bij de
opbouw van de kursus heeft een raad
van internationale deskundigen, waarin
Nederland, Noorwegen, Zweden en
Zwitserland vertegenwoordigd waren,
van advies gediend. Het is de bedoe-
ling dat deze raad van advies de kursus
blijft begeleiden.
De deelnemingskosten bedragen omge-
rekend in Nederlands geld circa
25.000,- per persoon per kursus, les-
geld, huisvesting, levensonderhoud,
ziektekostenverzekering, werkbezoeken
en studiemateriaal inbegrepen. Be
langstellenden worden geadviseerd
Sponsors te zoeken onder een achttien-
tal in de introduktiebrochure vermelde
instanties, waaronder de EEG, de We-
reldbank, de Wereldraad der Kerken en
een aantal Arabische, Skandinavische,
Duitse en Japanse fondsen voor ont-
wikkelingshulp. Ook het Ministerie van
Buitenlandse Zaken te Den Haag is als
mogelijke Sponsor vermeld. De eerste
kursus zal een aanvang nemen in janu-
ari 1989. Konkurrentie met de verge-
lijkbare C4-opleiding van het ITC
behoeft niet te worden verwacht. Se-
dert jaar en dag immers overtreft de
jaarlijkse vraag naar kartografiekursus-
sen de Enschedese kapaciteit. Derhalve
mag worden verwacht dat de verrui-
ming van opleidingsmogelijkheden, zo-
als thans door de Denen is
gerealiseerd, met name in de Derde
Wereld verwelkomd zal worden.
F.J. Ormeling sr
Verhandelingen 13e ICA-konferentie,
Mexico 1987
Met de uitgave van de Verhandelingen
of Proceedings van het 13e iCA-kongres
te Morelia, Mexico, in Oktober 1987,
heeft het Mexicaanse organisatiekomite,
onder leiding van Manuel Gonzalez, de
deelnemers een welkome verrassing be-
reid. De in vier delen versehenen Pro
ceedings (in totaal 2450 pagina's)
bevatten niet alleen de lezingen die tij-
dens plenaire kongresvergaderingen zijn
gepresenteerd, doch alle papers - in to
taal 248 - die ter konferentie zijn aan-
geboden. Het merendeel is met behoud
van de volledige tekst afgedrukt, over-
wegend in de Engelse taal, in sommige
gevallen met illustraties. Slechts in 46
gevallen ontbrak het komplete manu-
script en werd met een samenvatting
volstaan.
De 248 bijdragen zijn als volgt over de
kongresthema's verdeeld:
1. Geschiedenis der kartografie (7),
2. Gebruik van kaarten in planning en
bij beheer (36), 3. Kartografie als kom-
munikatieproces (20), 4. Kaartkompila-
tie en revisie (30), 5. Onderwijs in de
kartografie (25), 6. Kartering van na-
tuurlijke hulpbronnen, milieukartering,
stadskaarten en toeristenkaarten (47),
7. Thematische atlassen en kaarten ten
behoeve van visueel gehandicapten
(26), 8. Kaartproduktietechnieken (45)
en 9. Losse onderwerpen (11).
Bij nadere beschouwing van de her-
komst van de bijdragen valt op te mer
ken dat slechts 27 van de 65
ICA-Iidstaten papers instuurden. Het
gastland Mexico heeft met 30 bijdragen
zijn kartografen op ruime schaal gele-
genheid geboden voor het internationa
le forum op te treden. Afgezien van
Mexico is de partieipatie van Latijns-
Amerika uitermate gering. De verwach-
ting dat de keuze van Morelia als
konferentie-oord de deelneming van
Midden- en Zuid-Amerika zou stimuie-
ren is niet uitgekomen. Doch ook ei
ders is de Derde Wereld siecht
vertegenwoordigd. Afrika liet als ge-
heel verstek gaan terwijl in Azie India,
Indonesia en Thailand schoorvoetend
acte de presence gaven. De Verenigde
Staten, de Sovjetunie, de Bondsrepu-
bliek en Frankrijk dragen met in totaal
81 papers, dat is circa eenderde van
het totaal, tot het sukses van de Pro
ceedings bij. Het schijnt dus alsof de
kartografie voorlopig nog het monopo-
KT 1988. XIV. 3
9
