Promotie Kraak
Op donderdag 27 Oktober 1988 is
Menno-Jan Kraak tot doctor gepromo-
veerd aan de Technische Universiteit
(TU) Delft. Hij moest daartoe zijn
proefschrift met de titel Computer
assisted cartographical three-dimen-
sional imaging techniques
(Computer-gesteunde kartografische
drie-dimensionale beeldvormingstech-
nieken) in het openbaar verdedigen ten
overstaan van een kommissie, waarvan
onder meer de hoogleraren Depuydt
(Katholieke Universiteit Leuven), Lig-
terink (TU Delft) en Müller (ITC En-
schede) deel uitmaakten. Promotoren
waren prof. dr F.J. Ormeling en prof.
dr ir M.J.M. Bogaerts, die beiden voor
het eerst als zodanig optraden. In zijn
felicitatietoespraak komplimenteerde
Ormeling de jonge doctor onder meer
met het feit dat het hier om het eerste
(kartografische) proefschrift in Neder-
land gaat dat het kerngebied van de
kartografie, de geografische informatie-
overdracht, onderzoekt. Tevens prees
hij de zeer goede en funktionele il-
lustraties in het proefschrift. Ook Stei
de hij vast dat dr Kraak de eerste
promovendus is van diegenen die bij
het Geografisch Instituut van de Rijks-
universiteit Utrecht het hoofdvak Karto
grafie hebben gevolgd. Voor de
openbare verdediging, die werd bijge-
woond door zo'n 200 personen,
bestond dan ook ruime belangstelling
vanuit de kartografische wereld.
Bij het proefschrift, dat nader zal wor
den besproken in een van de volgende
nummers van het Kartografisch Tijd-
schrift, diende dr Kraak ook een tiental
Stellingen in. Enkele van deze Stellin
gen worden hier ter overweging weer-
gegeven:
M.J. Kraak tijdens de openbare verdedi
ging van zijn proefschrift
De Fransman Bertin omschrijft de
kartograaf als de 'mathematicus' van
een niet-mathematisch systeem van te-
kens, waarmee hij doelt op een syste
matische ordening van het grafische
beeld. In het hedendaagse informatica-
tijdperk geldt voor de kartograaf die
zieh bezig houdt met onderzoek dat de
aanhalingstekens in Bertin's omschrij-
ving weggelaten kunnen worden.
De traditionele permanente kaart is
een voorbeeld van zowel een goede
gegevens- en opslagstruktuur als van
een goede presentatievorm van ruimte-
lijke gegevens. De tijdelijke kaart (de
beeldschermkaart) is nog slechts een
voorbeeld van dit laatste.
De permanente kaart met de gemid-
deld kortste levensduur is de kaart af-
gebeeld op postzegels. Een uitzondering
hierop vormen de postzegelkaarten die
in bezit komen van een karto-filatelist.
'...Seen it on the map! Huck Finn,
did you reckon the states was the same
color out-of-doors as they are on the
map?'
'Tom Sawyer, what's a map for? Ain't
it to learn you facts?'
'Of course'
'Well, then, how is it going to do that
if it teils lies?...'
Deze conversatie tussen Tom Sawyer
en Huck Finn (Twain; Tom Sawyer
abroad. 1894) geeft een voorbeeld van
het gezag dat een nai'eve kaartgebruiker
aan een kaart toekent. Wordt de kaart-
inhoud opgeslagen in een bestand dan
blijft de invloed van het gezag niet be-
perkt tot nai'eve gebruikers. Door velen
wordt, geheel onterecht, een grote
autoriteit toegekend aan wat door de
Computer wordt getoond, waarbij de
kwaliteit van de oorspronkelijke gege
vens wordt genegeerd.
Wanneer het door het Ministerie van
Onderwijs en Wetenschappen gelan-
ceerde plan, het aantal lesuren aard-
rijkskunde drastisch te verminderen
onverhoopt mocht worden uitgevoerd,
dan kan het effect hiervan worden ver-
minderd door in de algemeen vormen-
de vakken die de aardrijkskunde
moeten gaan vervangen een onderdeel
op te nemen dat het gebruik van de
grafische beeldtaal stimuleert.
Dr Kraak is werkzaam als universitair
docent bij de Faculteit der Geodesie
van de Technische Universiteit Delft.
Naast zijn drukke werkzaamheden al-
daar en de arbeid aan het proefschrift
was en is hij ook volop aktief in de
nvk: hij is lid van het bestuur, ver-
zorgt al sinds 1981 de rubriek 'Uit de
tijdschriften' in het KT en schrijft voor
het KT ook regelmatig artikelen (zie
bijvoorbeeld zijn artikel over kennis-
systemen in dit nummer). Een felicita-
tie namens alle Nederlandse
kartografen is hier daarom zeker op
zijn plaats!
C.P.J.M. van Elzakker
Afgestudeerden Kartografie RUU
Bij de vakgroep Kartografie van de Af-
deling Ruimtelijke Wetenschappen
beeindigden op 31 Oktober 1988 de vol
gende personen hun Studie Geografie,
eindrichting Kartografie, aan de Rijks-
universiteit Utrecht. Hun namen en de
titels van de skripties waarop ze zijn
afgestudeerd luiden:
Mw P. Bliek (1988), Symboolontwerp
met behulp van een interactief grafisch
systeem: programmeren in de dogs-
taal PARAMETRICS.
J.J. Groot (1988), Naar een dogs-
Kartografisch Ontwerpsysteem
P. van Hemert (1988), Beeldscherm-
kaarten: beperkingen en mogelijkheden.
L.P. Heynens (1988), Een Europese
Gemeenschapsatlas: Voorstudie ten be-
hoeve van een supra-nationale atlas van
de Europese Gemeenschap.
W.J.H. Hoenjet en P.J. Mouwes
(1988), Productie-aspecten van de Ar-
cheologische Kaart van Nederland,
schaal 1:100.000. blad Noord-Holland
anno 1350.
B.J. Köbben (1988), CHORO-expert: A
front-end expert System determining
data-appropriateness for choropleth
mapping.
Mw P.M. Koopman (1987), Ontwerp
en geautomatiseerd gebruik van de le-
genda voor het basisbestand ruimtelijke
strueturen van de RPD.
W.F.H.M. de Kort (1988), Een com-
puterprogramma voor de constructie
van anamorfosen.
H.J.H. Tappel (1988a), Automatische
legendageneratie in arc/info met het
BARS-projekt.
- (1988b), Enkele recente opslag en da-
tastrukturen voor kartografische data.
A. van der Veen (1988), Een kartogra
fische database volgens het relationele
model.
Personalia
Met ingang van 1 Oktober 1988 is drs
M.J.H. Hoenjet werkzaam als
assistent-in-opleiding bij de vakgroep
Kartografie van het ITC in Enschede.
Math Hoenjet, die de eerste kartografi
sche aio is bij het ITC, zal zieh voor
het grootste gedeelte van zijn tijd gaan
bezig houden met promotie-onderzoek
op het gebied van de ontwikkeling van
kartografische kennissystemen. Het is
KT 1988.XIV.4
19
