dat zijn reisverhalen door middel van kaartwerk verduide-
lijkt. Onder de losse kaarten treft men allerlei soorten ly
sische, staatkundige, historische en toeristenkaarten aan,
op uiteenlopende schalen, van grotere en kleinere regio's,
varierend van wereld- en halfrondkaarten tot plattegron-
den van New York en Washington. President Grosvenor
noemt er in bovengenoemd artikel in 1947 een veertigtal,
in formaat verschillend van 97,5 x 85 cm (grootste for-
maat) tot 43,5 x 65 cm (kleinste formaat), op schalen
wisselend van 1:40 miljoen (wereldkaart) tot 1:63.360,
one inch to one mile, voor stadskaarten. Destijds versehe
nen zij nog vier maal per jaar, thans zes maal terwijl de
formaten intussen zijn gestandaardiseerd.
In de jaren zeventig gaf de ngs in dit kader de serie
'Close-Up America' uit, bestaande uit 15 kaarten met
tekst van delen van de Verenigde Staten. In 1986 werd
besloten deze populaire serie in een herziene editie op-
nieuw uit te brengen. Eerder in 1982 werd onder leiding
van de huidige Chief Cartographer John B. Garver begon
nen met de serie 'The Making of America' bestaande uit
17 aan twee kanten bedrukte regionale historisch-
geografische kaarten met titels als The Far West, Atlantic
Gateway, Northern Plains enzovoort.
Naast de kaartproduktie ten behoeve van het Magazine
worden al naar behoefte andere kartografische produkten
ontwikkeld, varierend van atlassen en wandkaarten tot
globes. Als belangrijk wapen in de strijd tegen het geo-
grafisch analfabetisme geldt zeker de Society's Atlas of
the World, voor de eerste maal versehenen in 1963 met
voornamelijk staatkundige overzichtskaarten, waaraan in
latere drukken (de vijfde verscheen in 1981) enige thema
tische kaarten zijn toegevoegd. Met zijn 140.000 namen
(Bosatlas 20.000) wordt deze atlas door het Guiness Book
of the World geprezen als een van 's werelds twaalf beste
naslagwerken. Eind 1987 waren er anderhalf miljoen
exemplaren van verkocht. Een zesde druk is in voorbe-
reiding.
Als uitvloeisel van het projekt 'The Making of America'
werd in 1986 de produktie ter hand genomen van een
Historical Atlas of the United States waarin de geschiede-
nis van het land chronologisch aan de hand van tien geo-
grafische thema's zal worden doorgelicht; een interessante
benadering. Vervolgens deed de Cartographic Division in
1985 van zieh spreken door de publikatie van de Atlas of
North America: Space Age Portrait of a Continent waarin
circa 100 satellietbeelden en luchtfoto's worden gekombi-
neerd met thematische kaarten, een werk dat door de
'American Congress of Surveying and Mapping' werd on-
derscheiden met een 'Outstanding Achievement Award'.
De grote regelmaat waaraan de kaartproduktie van de ngs
onderworpen is, vereist natuurlijk een zorgvuldige lange-
termijn planning en een straffe, efficiente organisatie,
waarin de Computer tegenwoordig belangrijke hulp-
diensten verricht, zowel in de ontwerp- als in de produk-
tiefase. Na jaren van voorbereiding bedient de
Cartographic Division zieh tegenwoordig van een Scitex
Response 280 Mapping System en van een Response 300
Color System met Scanner. Haar recente supplementkaar-
ten zijn dan ook het resultaat van een samenspei tussen
Computer en de individuele kartograaf. Bovendien be-
schikt de Division over een centraal gegevensbestand, op-
gebouwd uit 50.000 aardrijkskundige namen en de daar-
mee geassocieerde gegevens zoals koördinaten, lokale na
men, bevolkingscijfers enzovoort.
Kwaliteit van het kaartwerk
De kaarten van de National Geographie Society hebben
vanouds uitgemunt door verstandige, dikwijls originele
projektiekeuze, door een verantwoorde kompositie en dui-
delijke beschrifting. De kartograaf Erwin Raisz (1967),
een van de pioniers van de moderne kartografie in de
Verenigde Staten, prees de NGS-kaarten reeds in de jaren
veertig vanwege hun fijne lijnwerk en hun rijke inhoud
met behoud van een goede leesbaarheid. Hij Steide ze als
voorbeeld voor de kommerciele kartografie in zijn land.
Bij beschouwing van recente kaartprodukten van de ngs
blijkt dat soortgelijke loftuitingen nog steeds van kracht
zijn. Wie bijvoorbeeld de supplementkaarten uit de serie
'The Making of America' raadpleegt, wordt getroffen
door de zorgvuldige benadering van het vak, van aantrek-
kelijke komposities waarin illustraties, tekst en verant-
woord kaartwerk zijn geintegreerd, waaruit blijkt hoezeer
de Society in het computertijdperk de traditionele waar-
den in de kartografie in ere weet te houden.
De maandelijkse wereldwijde verspreiding van deze kwali-
teitsprodukten aan niet minder dan 11 miljoen tijdschrift-
abonnees is een vorm van kaartpromotie die door geen
enkele instantie ter wereld wordt geevenaard en waarvoor
de kartografengemeenschap de National Geographie So
ciety slechts erkentelijk kan zijn. Gezien de reputatie van
de ngs op dit terrein is het verwonderlijk te konstateren
dat in het jubileumboek The NGS, 100 years of adventure
and discovery, een boek van 484 bladzijden van de hand
van C.D.B. Bryan (1988), geen enkele kaart is op-
genomen!
Een nuttig jubileumgeschenk
Ter gelegenheid van het honderdjarig jubileum heeft de
ngs een soort prijsvraag uitgeschreven met het doel voor
haar wereldkaarten een projektie te vinden die minder
vervormingen vertoont dan de sinds 66 jaar in gebruik
zijnde methode van Van der Grinten. Uit de 20 voorstel-
len die binnenkwamen werd door een kommissie van kar-
tografen eensgezind de voorkeur gegeven aan de
inzending van prof. A.H. Robinson, emeritus hoogleraar
in de kartografie aan de universiteit van Wisconsin. Bij
het ontwerpen van zijn projektie ging Robinson onkon-
ventioneel en pragmatisch te werk. Volgens de gangbare
methode wordt uitgegaan van een wiskundige formule en
wordt vervolgens gekeken tot welke vertekening de toe-
passing daarvan leidt. Robinson bewandelde de omgekeer-
de weg. Hij visualiseerde eerst de best gelijkende vormen
en afmetingen der kontinenten en zocht daar vervolgens
een passende mathematische formule bij. Natuurlijk ver
toont ook zijn projektie, met twee standaardparallellen op
30° N.B. en 30° Z.B., vervormingen doch deze zijn aan-
zienlijk geringer dan bij Van der Grinten. Met name is
dit het geval op hogere breedte. 's Werelds meest uit-
gestrekte landen, Canada en de Sovjetunie, zijn beide in-
gekrompen tot beter vergelijkbare grootten. Ook
Groenland - bij Van der Grinten bijna zo groot als Zuid-
Amerika, ofschoon in werkelijkheid ongeveer even groot
als Mexico - komt, hoewel wat samengeperst, beter uit de
verf. Daar de landmassa's bij Robinson zijn verkleind
komt het wateroppervlak der aarde (71%) meer met de
KT 1988.XIV.4
22
