North Sea Project
M. de Graaf en K. Witteveen
Inleiding
De hydrografische diensten van de landen rondom de
Noordzee zijn op het moment bezig met het ontwikke-
len van een ecdis (Electronic Chart Display and Infor
mation) systeem, een elektronisch navigatie- en infor-
matiesysteem voor gebruik op zee.
Na zeer veel onderzoek, dat overigens nog steeds
voortgezet wordt, is onlangs een eerste test uitgevoerd.
In het kader van het zogeheten 'North Sea Project' is
de Lance, een Noors hydrografisch opnemingsvaartuig,
in oktober-november 1988 van Stavanger via Göteborg,
Esbjerg, Cuxhaven, Hoek van Holland en Duinkerken
naar Harwich gevaren. Aan boord bevond zieh een
aantal elektronische zeekaartsystemen van diverse
firma's.
Bezoekers uit verschallende landen werd de mogelijk-
heid geboden een gedeelte van de route mee te varen
om de wonderen der techniek in de praktijk te aan-
schouwen. Men was bijzonder enthousiast over de be-
reikte stand van zaken.
In dit artikel zullen wij een körte uitleg geven over de
elektronische zeekaart en ecdis, gevolgd door een om-
schrijving van het 'North Sea Project' en de tentoon-
gestelde Systemen.
Ter afsluiting maken we een aantal kanttekeningen van-
uit kartografisch oogpunt.
De elektronische zeekaart en ECDIS
Buis, Greven en Spoelstra definieren een elektronische
zeekaart als de digitale vorm van een normale papieren
zeekaart (buis et al., 1986). Volgens de ecdis-
kommissie van de International Hydrographie Organi
sation (iho) is een elektronische zeekaart een nauwkeu-
rige weergave van een papieren zeekaart, die kan wor
den afgebeeld op een kleurenbeeldscherm. Het
opslagmedium kan een compact disc (cd-rom) zijn
(Norwegian Hydrographie Service, 1988).
Gekombineerd met gegevens van radio- en satelliet-
plaatsbepalingssystemen, kompas en radar kan men de
juiste positie, koers en afgelegde weg (track) van het ei
gen schip en andere schepen op het scherm aflezen. Dit
geheel noemt men een ecdis.
De iho ECDis-kommissie heeft onder andere in sa-
menspraak met de International Maritime Organisation
(imo) voorstellen gedaan voor speeifikaties, waaraan
een ecdis en een elektronisch zeekaartgegevensbestand
(ecdb) moeten voldoen.
Veel fabrikanten zijn met de ontwerpspeeifikaties in de
hand begonnen met het ontwikkelen van elektronische
zeekaartsystemen.
Men wil met ecdis een veilige vaart op zee bevorderen
en de reduktie aan wachtdoend brugpersoneel op een
veilige manier ondervangen. Bovendien wordt met ec
dis de mogelijkheid geboden om aan reisvoorbereiding,
-begeleiding en -archivering te doen.
In de toekomst hoopt men ecdis te kunnen passen in
een geintegreerd brugsysteem (marintek a/s, 1988),
waarbij onder andere diverse navigatie- en kommunika-
tiesystemen, kontrole op voortstuwing en manoevreren,
alarmsystemen, de automatische piloot en de lading-
operatie aan elkaar worden gekoppeld.
Het 'North Sea Project'
Sinds 1985 zijn de hydrografische diensten van de lan
den rondom de Noordzee, verenigd in de 'North Sea
Hydrographie Commission' (nshc), aktief betrokken
bij de ontwikkeling van de elektronische zeekaartsyste
men. De nshc heeft de aanzet gegeven tot de ontwik
keling van speeifikaties voor elektronische zeekaart
systemen. Op initiatief van Noorwegen en Denemarken
is in juni 1987 het 'North Sea Project' gestart teneinde
de speeifikaties in de praktijk te toetsen. Het doel van
het projekt is om de verkregen kennis en ervaring te
KT 1989.XV.1
Figuur 1. De Lance tijdens een demonstratie in Stavanger.
40
bppi*
i
