getallen uit een spreadsheet automatisch omgezet in
een bruikbare grafiek. In CricketGraph is keuze uit een
dozijn standaard grafiekvormen mogelijk: onder meer
spreidingsdiagram, lijngrafiek, vlakgrafiek, staaf- of
kolomgrafiek, cirkeldiagram, poolgrafiek en kwaliteits-
kontrolegrafiek. De automatisch gemaakte grafiek kan
desgewenst nog verder worden verfraaid in het teken-
programma CricketDraw.
Desktop Publishing
Met desktop Publishing wordt bedoeld dat het in prin
cipe mogelijk is om komplete publikaties, zoals rappor-
ten, boeken en tijdschriften, drukklaar te maken op
een personal Computer. Voor de Macintosh zijn twee
interaktieve pagina-opmaakprogramma's beschikbaar
die terecht de titel desktop Publishing kunnen dragen:
Pagemaker van Adobe (/2.100,-) en X-Press van
Quark (f2.700,-). Overigens is de titel aan inflatie on-
derhevig; om de professionele pagina-opmaakpro
gramma's aan te duiden introduceert men nu nieuwe
begrippen zoals 'electronic Publishing'.
In een pagina-opmaakprogramma kunnen zonodig nog
korrekties in illustraties en tekst worden aangebracht.
De kracht van een pagina-opmaakprogramma ligt
evenwel in het efficient kombineren van kant-en-klare
illustraties en teksten die gei'mporteerd worden uit
gespecialiseerde tekenprogramma's en tekstverwerkers.
Een pagina-opmaakprogramma dient er voor om pagi-
na's kamera-klaar te maken. De programma's Pagema
ker en X-Press maken daarbij volop gebruik van de
PostScript paginabeschrijvingstaal. Ook de in Post
Script beschreven tekeningen die op de Macintosh wor
den gemaakt kunnen dus zonder probleem in publika
ties worden verwerkt.
CAD-programma's voor de Apple Macintosh
De afkorting cad Staat voor 'Computer Aided De
sign'. Letterlijk vertaald betekent dat 'Computer On-
dersteund Ontwerpen', maar een aantal programma's
die de aanduiding cad dragen zijn in feite niets anders
dan gewone tekenprogramma's zoals het programma
MacDraw. De afkorting cad Staat dan slechts voor
'Computer Aided Drafting'.
Voor bijvoorbeeld een werktuigbouwkundig ingenieur
is het dus zaak om kritisch te bekijken of een pro
gramma dat als CAD-programma wordt aangeprezen
werkelijk bruikbaar is voor het maken van ontwerpen.
Met een echt ontwerpprogramma moet het mogelijk
zijn om modellen te kreeren en door te rekenen. Het
moet natuurlijk ook mogelijk zijn om gegevens uit een
gegevensbestand in het ontwerp te verwerken. Een ge-
woon tekenprogramma zoals MacDraw biedt deze mo-
gelijkheden niet. Volwaardige ontwerpprogramma's
worden daarom ook wel aangeduid met de titel 'engin-
eering programs'. Er bestaan gespecialiseerde ontwerp-
programma's voor werktuigbouwkundigen, architekten
en elektrotechnici (niet voor kaartenmakers!).
Voor een kartografisch tekenaar is het in de eerste
plaats interessant om te bekijken in hoeverre een cad-
programma bruikbaar is voor het schetsen en uitwer-
ken van tekeningen. Met andere woorden: is het pro
gramma goed genoeg om de tekentafel te vervangen?
In de tweede plaats is het interessant om te bekijken of
we de extra mogelijkheden van een echt 'engineering
program' kunnen gebruiken. De mogelijkheid om de
tekening te koppelen aan de gegevens uit een bestand
komt misschien van pas voor het maken van een the
matische kaart. Diverse gebruikers zijn bijvoorbeeld
zelf aan de slag gegaan om gegevens uit arc/info te
konverteren naar Illustrator, om gegevens uit dBase te
koppelen aan gegevens in AutoCAD enzovoort.
Enkele namen van CAD-programma's: AutoCAD, Cla-
risCAD, Dimensions, Dreams, MacArchitron, Mac-
Perspective, MGMStation, MiniCAD, Pegasys, Pro3D,
Super 3D, SpaceEDIT, VersaCAD.
Speciale kartografische programma's
Naast de hierboven genoemde algemene grafische pro
gramma's zijn er ook enkele programma's op de Apple
Macintosh beschikbaar die helemaal zijn toegespitst op
ons vakgebied.
Een programma waarmee landmeters hun veldwerkge-
gevens kunnen opslaan en uitwerken heet (uiteraard)
MacLand. Ook de programma's CogoMac en M(Accu-
Contour) zouden geschikt zijn voor het bewerken van
geodetische gegevens.
Voor het maken van thematische kaarten wordt het
programma MacAtlas genoemd, maar ik heb de indruk
dat het hierbij slechts gaat om een verzameling (Ame-
rikaanse) basiskaartjes. Meer bruikbaar is wellicht het
programma MapMaker van Select Micro Systems;
daarmee is het onder meer mogelijk om proportionele
cirkelsymbolen in een kaart toe te passen.
Bij het database-programma Fourth Dimension is het
mogelijk om de gegevens in de vorm van een kaart te
presenteren en te raadplegen. Dit zou benut kunnen
worden als een eenvoudig geografisch informatie-
systeem. De programma's GeoQuery, gimms, Image-
Tool, Jmap Geochemistry, MacGIS, MapII (verschijnt
in 1989), en MapGrafix worden genoemd als gespeciali
seerde programma's voor het maken van een geogra
fisch informatiesysteem. De ontwikkeling van dergelij-
ke Gis-programma's op de Apple Macintosh is nog
maar net begonnen. Ik hoop dat er in het Kartogra
fisch Tijdschrift binnenkort nogmaals aandacht aan
kan worden besteed.
Noten bij dit artikel op blz. 67
KT 1989.X V.l
53
