netwerk
Promotie op globeproduktie
Op 17 februari 1989 promoveerde drs
Peter van der Krogt tot doctor aan
de Rijksuniversiteit van Utrecht. Van
der Krogt was bekend door zijn pu-
blikaties op het terrein van de ge-
schiedenis van de globes en door zijn
uitgave van advertenties van karto-
grafische Produkten in Amsterdamse
kranten. Hij is kursusleider van de
Go-opleiding voor kaartbeheerders in
Den Haag en redaktielid van Caert
Thresoor.
De promotie vond plaats ten aanhore
van vele belangstellenden die de pro-
movendus en de historische kartogra-
fie een warm hart toedroegen, en die
wilden zien hoe de promotor, prof.
Schilder, zijn medewerker de langver-
beide bul uit kon reiken. Dit histo
risch moment werd op de foto gezet
door Van der Krogt's broer, net als
de vele, vele globes die Van der Krogt
onderzocht. En veel moeten dat er
geweest zijn: het onderzoek waarop
Van der Krogt promoveerde betrof de
Globeproduktie in de Nederlanden,
vanaf de vroege 16e eeuw tot nu toe.
Aan de plechtigheid gingen dan ook
een leerzame drie kwartier vooraf,
waarin verschillende hooggeleerde he-
ren hun vragen over het onderzoek
konden stellen. Onder hen was ook
prof. Depuydt uit Leuven, die de een-
heid van de Nederlanden in dat vroe
ge begin, door Gemma Frisius ook in
Leuven, weer even gestalte gaf. Over
de Nederlandse globeproduktie heeft
Van der Krogt een degelijk boekwerk
geschreven, dat bij Hes Publishers in
Utrecht op nette maar uiterst saaie
wijze is uitgegeven. Binnenkort ver
schont daar de Engelse editie, die
wat betreft uitvoering meer recht
doet wedervaren aan dit onderwerp,
waarin de informatieve en de dekora-
tieve funktie van de kartografie wel
bij uitstek met elkaar verenigd zijn.
M. Kok
Promotie F.W.J. Schölten
Vrijdag 7 april 1989 promoveerde
Frans Schölten op zijn proefschrift
Militaire topografische kaarten en
stadsplattegronden van Nederland
1579-1795. Het werk, waarvan het
manuscript bijna drie jaar voor de
promotie werd afgesloten, is uitgege
ven bij Canaletto in Alphen aan den
Rijn.
In het boek van Schölten vinden we
een kritische analyse en beschrijving
van de in de titel genoemde kaarten
die aanwezig zijn in het Algemeen
Rijksarchief te 's-Gravenhage. Dank-
zij een systematisch ingedeelde lijst
en een grafische ontsluiting van de
voornaamste kaarten met behulp van
een topografische ondergrond is het
voor iedere gei'nteresseerde mogelijk
snel de in het bovengenoemde kader
te vatten ruimtelijke informatie te
traceren en in aansluiting hierop bij-
behorende bronkritische beschouwin-
gen erbij te betrekken. De evaluatie
van de verschillende kaarten, door ze
te plaatsen in hun historische en ar-
chivalische kontext, is baanbrekend te
noemen. Het boek is als gids in zeke-
re zin de pendant van de Studie waar
Marijke Donkersloot-de Vrij op pro
moveerde: Topografische kaarten van
Nederland vöör 1750. Handgetekende
en gedrukte kaarten, aanwezig in de
Nederlandse rijksarchieven (Gronin
gen, 1981).
Veel aandacht besteedt Schölten aan
de belangrijke militaire karteringen
van de tweede helft van de 18e eeuw.
Bij de promotie werd dan ook opge-
merkt dat dit werk de inhoud van de
schatkist beschrijft, waarvoor Koe-
man indertijd de sleutel aanreikte.
Koeman deed dit in eerste instantie in
een artikel voor het Tijdschrift van
het knag (1961), nader uitgewerkt in
zijn beschrijvende Studie Handleiding
voor de Studie van de topografische
kaarten van Nederland 1750-1850
(Groningen, 1963; herdruk Culem-
borg, 1979). Nieuwe wetgeving ver-
hinderde dat prof. Koeman kon op-
treden als promotor. Vandaar dat
diens opvolger prof. Schilder de eer
te beurt viel op te treden als loods.
Bekwaam navigeerde hij Schölten en
diens werk de haven in.
K. Zandvliet
Kaartenkatalogus Amsterdam
Na Rotterdam en Den Haag heeft nu
ook Amsterdam zijn kaartenkatalo
gus. Die is echter niet uitgevoerd in
boekvorm, maar als een tweezijdig
bedrukte en gevouwen kaart.
De eindafmeting is slechts
10,5x21 cm en het planoformaat is
63x42 cm. De folder werd gedrukt in
vijfkleurendruk, namelijk zwart, ma-
genta, cyaan, geel en grijs. Daarmee
kon een goede weergave worden be-
reikt van de verschillende gemeente-
lijke kaarten, die door de afdeling
Landmeten en Kartografie worden
uitgegeven.
Naast de zestien kaartfragmenten of
overzichten biedt de folder veel infor
matie over de inhoud, de samenstel-
ling en de aktualiteit van de uitgaven.
Het is de bedoeling om deze katalo-
gus regelmatig bij te werken en te
herdrukken. Ook wordt de folder
gratis verspreid om zoveel mogelijk
bekendheid te geven aan de beschik-
bare kaarten en mogelijkheden.
Het ontwerp, de redaktie en de sa-
menstelling van de kaartenkatalogus
werden geheel verzorgd door de eigen
medewerkers van de afdeling. Zo
werden alle kaartfragmenten eerst ge-
rasterd door het Fotoreprobureau van
de afdeling en daarna gemonteerd.
Met een speciaal masker werden de
kaartdelen buiten de kaders weg-
belicht.
De kaartenkatalogus Amsterdam kan
worden aangevraagd bij de Kaartver-
koop van de Dienst Openbare Wer-
KT 1989.XV.2
15
