merken: uit metingen die rond 1780 in het ziekenhuis
op het eiland Onrust (voor de kust bij Batavia) zijn ge-
daan, en waarvan meetlijsten bestaan, blijkt dat hij
5 voet en 3lA duim (ca 1,64 m) lang was en 116 pond
woog.
Vergeleken met de andere opgemetenen, (en volgens de
meetlijst gingen alle prominenten van Batavia daar aan
de haak3) was hij nogal een lichtgewicht: zijn vrouw
was 12 kilo zwaarder en de Gouverneur-Generaal woog
bijna eens zoveel! Over zijn uiterlijk weten we dan ook
nog dat hij hevig aan de jicht leed, het Pootje zoals
dat heette, welk Pootje hij niet slechts in handen en
voeten maar soms zelfs in de bil had.
Het tekent Radermacher en zijn tijd, dat hij het ge-
klaag over zijn gezondheid doet vergezeld gaan van
enige wetenschappelijke Waarneemingen van het ge-
bruik van Tinctuur van Pokhout in de
jicht. Deze wetenschappelijke optekening van de be-
strijding van zijn kwaal maakt dan weer goed dat Ra
dermacher, naar hij zelf zegt, nooit in bad ging: omdat
hetzelve hem zeer dikwijls een aanval van jicht had
doen aankomen.
Waar of ingebeeld, in elk geval had Radermacher een
gevoelig oog voor een systeem in de bekommernissen
van het bestaan: in zijn dagboek schreef hij aan het
begin van 1780 Algemeene en bizondere ongelukken
van 1780.
Hoe luidt de officiele biografie van Radermacher? Ra
dermacher werd in 1741 in Den Haag geboren als telg
van een aanzienlijke familie die al verscheidene be-
windhebbers van de VOC geleverd had. Geprotegeerd
door zijn familie vertrok hij zeer jong naar Indie en
maakte daar karriere op de gebruikelijke wijze, onder
meer door te trouwen met een vrouw uit de Bataviaa-
sche VOC-elite: Margaretha Verijssel.
Met haar - en dat was ongebruikelijk - repatrieerde hij
in 1763, ging studeren en promoveerde in Harderwijk
als doctor in de rechten. In deze tijd maakte hij kennis
met de wetenschappelijke bewegingen in Nederland en
beleefde de jonge bloei van de diverse kulturele en ge-
leerde genootschappen, een ontwikkeling die hem zeer
moet hebben aangetrokken4. Na zijn afstuderen vestig-
de hij zieh op 13 juni 1766 als advokaat in Arnhem.
En dan, tot verbazing van zijn biografen, zit hij nog
geen half jaar na zijn toelating tot de balie, met zijn
vrouw, weer op de boot naar Indie; niet eens als VOC-
beambte notabene, maar als ambteloos en betalend
passagier, gebruikmakend van een soort van dienstver-
lening die de Compagnie zeer ongaarne verleende.
Eenmaal terug in Batavia werd Radermacher een voor-
allaka
Inv. nr. 849.1. Plattegrond van Batavia met opgave van de kalk- en arakbranderijen en van de Middelen om den dampkring
van Batavia de te] zuijveren en voor derzelver Inwoonderen gesond te maaken.
KT 1989.XV.2
n< /tecb,,
os qr.
50
