Kleine Foto-atlas van Nederland.
Den Haag: Ministerie van Buiten-
landse Zaken; Utrecht: Informatie- en
Documentatiecentrum van Nederland
(IDG), 1985. 44 pp. Tweede geheel
herziene uitgave.
Kleine Geografie van Nederland. Den
Haag: Ministerie van Buitenlandse
Zaken; Utrecht: Informatie- en Docu
mentatiecentrum van Nederland
(IDG), 1985. 43 pp. 5e druk.
Deze twee atlasjes richten zieh vooral
tot hen, en in het bijzonder tot bui-
tenlanders, die in kort bestek over
ons land algemene informatie wen-
sen, en zieh daarvan ook een geo-
grafisch beeld willen vormen. Beide
atlasjes behandelen dezelfde onder-
werpen in dezelfde volgorde en om-
vang, en vormen dan ook, hoewel se-
paraat uitgegeven, toch een geheel; ze
zouden ook goed als een publikatie
kunnen worden uitgegeven.
De behandelde onderwerpen zijn
juist die welke de in ons land geinte-
resseerde vreemdeling als eerste
zoekt: de ligging van ons land, de
verschillen tussen hoog en laag Ne
derland, Nederland en het water,
dichtheid en spreiding der bevolking,
de diverse economische bedrijvighe-
den, ruimtelijke ordening en milieu-
beheer.
Het foto-atlasje biedt van dit alles
een beeld met kleurenfoto's, veelal
vogelvluchtopnamen met bijbehoren-
de delen van topografische kaarten
1:25.000, soms ook van kaarten op
kleinere schaal of van thematische
kaarten. Samen met de toelichtende
tekst beslaan deze afbeeldingen tel-
kens twee bladzijden. Verreweg de
meeste afbeeldingen betreffen Noord-
en Zuid-Holland, en vooral het ge-
bied Rotterdam-Den Haag. Inhoude-
lijk ligt er een zekere nadruk op de
meer spektakulaire verschijnselen als
Deltawerken, de bloembollenvelden,
markante stedebouw en grootse in-
dustrie. Het 'bescheiden' Nederland
krijgt weinig aandacht; van Drenthe
wordt alleen het komplex van de vam
te Wijster getoond.
Het geografische atlasje, met zijn
overzichtskaartjes, schema's en statis
tische gegevens en toelichtende tekst,
vormt het beschouwende kader voor
de foto's en kaartfragmenten van de
Kleine Foto-atlas. Ook hier telkens
een thema (hetzelfde als die in de
foto-atlas) per twee bladzijden, waar-
van de ene voor de zwart-wit kaartjes
en schema's en de andere voor de
tekst. Het ontbreken van kleuren be-
perkt uiteraard de mogelijkheid tot
weergave van informatie, maar toch
zijn de mogelijkheden van de zwart-
wit kartografie niet altijd ten volle
benut, en de gebruiker mist dan enige
informatie. Zo bood het grijs-
gerasterde hoog-Nederland op de
kaart hoog- en laag-Nederland vol-
doende ruimte voor enkele hoogtelij-
nen, waardoor het Drentse plateau en
Noord-Brabant en Limburg meer
zouden 'spreken' dan bij de nu gebo-
den monotone weergave. Ook zou de
kaart Landaanwinning, die buiten de
inpolderingen goeddeels wit is even-
als de zee en het buitenland, aan
evenwicht en informatie winnen door
tevens in hoofdlijnen de ontginning
van het hogere land weer te geven, en
door de Noordzee en het buitenland
lichtelijk te rasteren. Dit laatste zou
ook verscheidene andere kaartjes ver-
levendigen.
Trouwens, ook de keuze van de
rasters op sommige kaartjes leidde
niet altijd tot een helder kaartbeeld.
De kaart Randstad Holland met het
wat wijdmazig weergegeven woon- en
industriegebied, en met de vele lij-
nen, waaronder de zwaar-geblokte
spoorlijnen, maakt een te overvolle
indruk. Ook de stadskaarten Rotter
dam en Amsterdam vertonen door de
onnodig kontrasterende rasters voor
de oplopende ouderdommen der
stadsdelen te weinig struktuur, en het
sterk afwijkende raster voor de 'na-
burige plaatsen' is zeker niet funk-
tioneel.
Op de milieukaart zijn de grijswaar-
den te donker en moeilijk van elkaar
te onderscheiden.
Inhoudelijk bestrijkt de Kleine Geo
grafie van Nederland de belangrijkste
geografische kenmerken van ons
land, en voldoet daarmee zeker aan
de wensen van hen die ons land snel
willen leren kennen. Ook met het oog
op 1992 zal men echter het Benelux-
verband en het Europese kader mis
sen. De weinige kaartjes en teksten
die op de buurlanden betrekking heb-
ben zijn niet afdoende om de plaats
en het funktioneren van ons land in
ruimer verband duidelijk te maken.
Enige aanvulling van de beide atlas
jes en kartografische verbeteringen
zouden de overigens goed gekozen en
behandelde onderwerpen zeker ten
goede komen.
Naast de Nederlandse versie bestaan
er inmiddels al vertalingen in het En
gels, Frans, Duits, Spaans, Deens en
Japans. De beide boekjes worden
gratis beschikbaar gesteld voor bui-
tenlanders; ze zijn aan te vragen bij
het idg (Postbus 80115, 3508 TC
Utrecht, tel. 030-531378) en de Ne
derlandse ambassades. Voor geinte-
resseerde Nederlanders is de Neder
landse uitgave te koop bij het
Ministerie van Buitenlandse Zaken
(/20,- per set, niet los verkrijgbaar).
J.J.C. Piket
Bann, S. t£ J.D. Hunt (eds.), Maps
and mapping. London, New York,
Philadelphia: Taylor Francis Ltd.
Versehenen in de reeks World Ima
ge: A Journal of verbal/visual enqui-
ry. Vol. 4, nr. 2, April-June 1988, pp.
455-585. ISBN 0-85066-881-6.
In de ondertitel van het driemaande-
lijks verschijnende tijdschrift World
Image Staat te lezen dat het een
KT 1989.X V.2
61
