Wandkaart van het hoogheemraadschap van Rijnland.
1 kaart manuscriptkaart, pen en penseel op pa-
pier, geplakt op linnen 186x176 cm.
Service Historique de l'Armee de Terre, in het
Chateau Vincennes te Parijs, no. 4.7 D 109.
In juli 1614 boden Floris Balthasar en zijn zoon
Balthasar Florisz. van Berckenrode Stadhouder
Prins Maurits een geschilderde kaart van het wa-
terschap Rijnland en aangrenzend gebied aan.
De kaart van Rijnland verscheen in 1616 als gra-
vure.
De voltooiing van de kaart van Rijnland volgde
op het gereedkomen van de kaarten van de wa-
terschappen Delfland en Schieland. In 1614 was
daarmee een kaart van een groot deel van het ge-
west Holland beschikbaar op de schaal 1:30.000.
De kartering van de waterschappen werd als uit-
gangspunt genomen voor de kartering van het ge-
hele gewest Holland. Vanaf 1611 gaven de Staten
van Holland daarom subsidies. De kaart van
Holland werd na het overlijden van Floris Bal
thasar in 1616 door zijn zoon voltooid. De wand
kaart van Holland verscheen in of kort na 1621
bij Willem Jansz. Blaeu op de schaal 1:110.000.
In het werk van de Van Berckenrodes vinden we
de weerspiegeling van het denken over het func-
tioneren van kartografie in de eerste helft van de
17e eeuw. Begunstigd door de Stadhouders Mau
rits en Frederik Hendrik leverden zij met hun mi-
litaire, geografische en administratieve kaarten
een bijdrage aan de geschiedschrijving en regio-
beschrijving, de planning van legeroperaties en
het efficient beheer van bezittingen. Hoewel het
esthetisch genoegen en de verhalende aspecten
van kaarten niet uit het oog werden verloren,
prevaleerde het nut.
We zien daarom bij de zoon Balthasar Florisz.
van Berckenrode dat zijn kaarten zieh duidelijk
onderscheiden van topografische afbeeldingen
van collega-kunstenaars. Zijn kaarten zijn op
schaal getekend en bevatten op waarneming ge-
baseerde, in de werkelijkheid toetsbare gegevens.
De gegevens worden voor een deel door middel
van Symbolen, in kartografische taal, weergege-
ven.
In July 1614 Floris Balthasar and his son
Balthasar Florisz. van Berckenrode presented the
Stadholder Prince Maurits with a painted map of
the water board district of Rijnland and its
neighbouring area. The map of Rijnland was
published as an engraving in 1616.
The completion of the map of Rijnland ensued
the finishing of the maps of the water board
districts of Delfland and Schieland. Thus in 1614
the province of Holland was largely available at
a scale of 1:30,000. The mapping of the water
board districts became the base for the mapping
of the entire province of Holland. From 1611 it
was therefore subsidized by the States of
Holland. After the death of Floris Balthasar in
1616 the map of Holland was finished by his son.
The wall map of Holland was published in or
shortly after 1621 by Willem Jansz Blaeu at a
scale of 1110,000.
The work of the Van Berckenrodes reflect the
opinion on the position of cartography in the
first half of the seventeenth Century.
Patronized by the Stadholders Maurits and
Frederik Hendrik the Van Berckenrodes con-
tributed to the historiography and regional
description, the planning of army Operations and
the efficient management of possessions through
their military, geographical and administrative
maps. Although the aesthetical satisfaction and
the narrative aspects were kept in mind, their
usefulness prevailed.
That is why the maps of the son, Balthasar
Florisz, are clearly different from the
topographical representations by his fellow ar-
tists. His maps have been drawn to scale and con-
tain data based on Observation, verifiable to
reality. The data are partly represented in the
language of cartography, by means of Symbols.
The faesimile of the painted map of Rijnland has
been published at the time for the 13th Interna
tional Conference on this history of cartography.
The faesimile contains introduetions by P. van
den Brink and K. Zandvliet, a bibliography of
maps and prints of the Van Berckenrodes and an
index of toponyms.
De facsimile-uitgave van de manuscriptkaart van
Rijnland met inleidingen van P. van den Brink en
K. Zandvliet, een bibliografie van de kaarten en
prenten van de Van Berckenrodes en een index
op de toponiemen is versehenen ter gelegenheid
van de 13e internationale conferentie voor de ge-
schiedenis van de kartografie:
Prins Maurits' kaart van Rijnland en omliggend
gebied, door Floris Balthasar en zijn zoon Bal
thasar Florisz. van Berckenrode in 1614 gete
kend, eindredaktie Rees Zandvliet. Alphen aan
den Rijn, Canaletto, 1989.
ISBN 90 6469 643 8
