dukt, of de monumentale vijfdelige
Nationale Atlas van China, te zien
als een atlas, maar er waren presenta-
ties over andere Produkten die in dit
opzicht meer Problemen geven, zoals
de Toeristenatlas van Melbourne op
Videoband met rondleidingen door
historische gebouwen, of de manier
waarop de Atlas van Zuid- en Oost-
Europa uitgegeven wordt (3 of 4 bla-
den per jaar). In een poging om at
lassen te groeperen is de indeling
klassiek, elektronisch of modulair
mogelijk. In feite is dit een te simpe-
le voorstelling van zaken, maar het
geeft een indikatie. Bovendien wor
den ogenschijnlijk klassieke atlassen
uitgegeven, die tot stand gekomen
zijn door middel van gis (Cuba,
Spanje en Zweden). AI is missehien
niet exakt te bepalen wat een atlas is,
het möge wel duidelijk zijn dat opzet
en produktie ervan een enorme orga-
nisatie en samenwerking vereisen.
Het is gebleken dat interdisciplinaire
samenwerking tussen wetenschappers
op de diverse vakgebieden binnen een
land of zelfs tussen landen steeds be-
langrijker wordt voor de realisatie
van een atlasprojekt.
Theorieen
De meest in het oog springende le-
zing, die onder deze noemer op de
konferentie werd gepresenteerd, was
die van Irina Vasiliev (VS) getiteld
What is a map?. Op het eerste ge-
zicht lijkt een omschrijving van wat
een kaart is vrij eenvoudig. Door de
recente ontwikkelingen, vooral op
technologisch gebied, komen echter
vele Produkten op de markt: kaarten,
'kaartachtige' Produkten en alterna-
tieve vormen voor kaarten. Om na te
gaan öf en in hoeverre deze Produk
ten deel uitmaken van het vakgebied
kartografie, worden twee mogelijke
benaderingen voorgesteld in de litera-
tuur. Ten eerste kan men op zoek
gaan naar algemene eigenschappen
waaraan produkten moeten voldoen
om te kunnen toetreden tot de kate-
gorie 'kaarten' (objektiviteitsbenade-
ring). Een tweede benadering gaat uit
van de relatie, die een bepaald Pro
dukt heeft tot een prototype (kernele-
ment) uit de kategorie 'kaarten' (ex-
perimentele realiteitsbenadering). De
keuze voor de tweede benadering
lijkt eenvoudiger te realiseren, omdat
het meestal eerder duidelijk is hoe
Produkten in onderlinge relatie tot el-
kaar staan, dan of het aantal over-
KT 1989.XV.3
Een impressie van de ha! van het
Vigadö-gebouw.
eenkomstige eigenschappen voldoen-
de is om ze in dezelfde kategorie
onder te brengen.
De andere lezingen in het blok Theo
rieen waren helaas minder baanbre-
kend van aard dan verwacht kon
worden.
Onderwijs
Een van de meest heldere en opval-
lende lezingen werd gepresenteerd
door Olsen (VS). Een konstruktieve
aanpak van het bekritiseren en be-
oordelen van kaarten in een klassika-
le omgeving, is volgens haar (en met
haar enkele andere aanwezigen) een
voorwaarde om te komen tot betere
kaartontwerpen. Zij voert drie rede-
nen aan om haar Stelling te onder-
bouwen. Ten eerste is het in een klas,
vanuit pedagogisch oogpunt gezien,
beter om naar de Sterke punten van
kaarten te zoeken dan om uit te leg-
gen waarom sommige zaken verkeerd
zijn aangepakt. Ten tweede zal deze
konstruktieve benadering meer posi-
tieve effekten teweegbrengen. En ten-
slotte zal door het vergehjken van
kaarten het besef van tekortkomingen
in eigen ontwerpen zieh sneller mani
festeren. Deze pedagogisch verant-
woorde kritische vergelijking van
kaarten leidt volgens Olsen tot een
meer efficient gebruik van de kreati-
viteit bij kaartontwerpers, resulterend
in betere ontwerpen, betere presenta-
ties en betere kaarten.
Een greep uit de veelheid van verdere
onderwerpen levert het volgende
beeld op. In de Verenigde Staten
zoekt men naar nieuwe presentatie-
mogelijkheden door gebruikmaking
van holografie (Kogutowicz). In Is
rael bewerkt men de nationale atlas
tot schoolatlas (Schacher). Fairbairn
(Engeland) onderzoekt in hoeverre
bestaande instellingen (bijvoorbeeld
voor hoger onderwijs) een bijdrage
kunnen leveren aan de produktie van
meer en betere kaarten voor de orien-
teringssport. Door de produktie op te
nemen in het kursusprogramma doen
Studenten bovendien karteerervaring
op. Tenslotte bericht Gilmartin (VS)
over haar Studie naar de rol van kon-
ceptuele modellen in het onderwijs
over geautomatiseerde kaartproduktie
en gis.
Nieuwe kommissies en werk-
groepen
Alhoewel de laatste formele algemene
vergadering van de ica in 1987 in
Morelia, Mexico, werd gehouden en
de volgende pas in Bournemouth
(1991) zal plaatsvinden, bleken nu
toch enkele nieuwe kommissies en
werkgroepen in het leven geroepen te
zijn.
Naast de reeds bestaande Kommissie
voor Kaartproduktie Technologie is
er een nieuwe Kommissie voor Gea-
vanceerde Technologie in het leven
geroepen, die zieh zal koncentreren
op de Computertechnologie. Deze
nieuwe kommissie kent werkgroepen
voor terrein-navigatie, digitale karto-
grafische gegevensstandaarden en
geografische informatiesystemen.
Eveneens nieuw is de Werkgroep
voor Definities. Tijdens de eerste ver
gadering werd een levendige diskussie
gehouden over de relatie tussen kar
tografie en gis. Er werd geen over-
eenstemming bereikt, maar de aanwe
zigen vonden dat het definieren van
de rol van de kartografie van vitaal
belang is voor het vak. Voorstellen
voor nieuwe definities zullen tijdens
de volgende iCA-konferentie worden
besproken.
Op initiatief van iCA-voorzitter Taylor
31
HtlAHUt"
„tueutl
