1
1
1
HU
ph
[s
pe mogelijk om kleurenschema's te produceren met de
gewenste kleurenvariaties.
Het Munsell-kleurensysteem is gebaseerd op variaties
in helderheid en verzadiging met behoud van een
konstante tint. Dit is precies datgene wat in konventio-
nele gedrukte kleurenschema's niet gebeurt. Daarom
werd besloten om dit kleurensysteem te gebruiken als
basis voor het ontwerpen van een kleurenschema voor
gebruik met Adobe Illustrator-software. Het Munsell-
kleurenboek ('Matte Finish'-kollektie), met ongeveer
1150 kleuren, werd gebruikt voor de kleurkeuzes. Veel
van de donkere en meer verzadigde Munsell-kleuren
kunnen niet via het driekleurendruk-systeem vervaar-
digd worden. Toch blijven er voldoende kleuren over
om een bruikbaar Schema te ontwerpen met variatie in
tint, verzadiging en helderheid. De kleuren dienen zo
gekozen te worden, dat een regelmatig en voorspelbaar
patroon ontstaat, zodat het Schema bruikbaar is voor
verschillende soorten kaarten, die gekleurde vlaksym-
bolen bevatten.
Percentage-tintrasters, geproduceerd met
behulp van Illustrator
De percentage-tintrasters voor geel, magenta en cyaan,
geproduceerd met behulp van Adobe Illustrator
software op de Apple Macintosh II microcomputer,
staan onder drie verschillende hoeken ter voorkoming
van het moire-effekt. Het uitvoeren van de bestanden
op film op een fotozetter, voorzien van een 'raster ima-
ge processor' (rip), werd uitbesteed aan een gespeciali-
seerde firma. Het bezit van een eigen fotozetter voor
zien van een rip is immers een kostbare zaak. Bij
uitbesteding kan het resultaat echter per firma verschil
fen (tabel 1). In principe moet het mogelijk zijn om de
rasters met minimale afwijkingen uit te voeren op foto-
zetapparatuur (firma B in tabel 1).
Veel fotozetbedrijven zijn niet berekend op de hoge
kwaliteitseisen van de kartograaf. Vaak is het produk-
tieproces afgesteld op de verwerking van alleen maar
tekst. Voor percentagerasters is het hele produktiepro-
ces van veel kritischer belang. Indien men de films
door een fotozetbedrijf laat uitvoeren, is het daarom
belangrijk het bedrijf op de hoogte te stellen van de
aard van het werk. Sommige bedrijven kunnen tegen
een iets hoger tarief die hogere kwaliteit best wel
leveren.
De Problemen bij het drukken van percentage-
tintrasters zijn al beschreven in eerdere studies (brown,
1982). Deze Problemen worden geillustreerd in tabel 2,
die de resultaten toont van het vijf keer laten drukken
van hetzelfde rrc-'Ostwald'-kleurenschema op verschil
lende soorten papier en op verschillende drukpersen.
De tabel toont met geel-, magenta- en cyaanfilters ge-
meten densiteiten van de grijzen op het kleurenschema.
Deze grijzen zijn in het kleurenschema opgebouwd uit
gelijke percentages geel, magenta en cyaan.
De drukken 1, 2 en 3 uit tabel 2 zijn gemaakt op het
zelfde houtvrije niet-gestreken papier. De drukken 4 en
5 zijn gemaakt op gestreken papier; tevens heeft het
drukken daarbij plaats gevonden in verschillende lan
den. Druk 1 en 2 zijn beide gedrukt op de itc-
eenkleur-drukpers. Voor druk 1 zijn de densiteiten van
de inkten aangepast om een neutraal grijs te krijgen.
Druk 4 is gemaakt onmiddelijk na druk 3, op dezelfde
vierkleuren-drukpers, met dezelfde instellingen voor het
inktverloop.
p4o
plo
|Y?4
A
A
\a_
A
\A
/o 4 4 4 4 4o /n u
Figuur 1. Het Munsell-kleurensysteem (uit: burnham e.a.,
KT 1989.XV.3
1967, p. 168).
Munsell
White
Quarter of solid
removed to show
inferior selection
(Y)
Munsell Book of Color
Yellow
(5.0 Y)
(25.0)
N9/
y'/2
v94
v9/8
y9/n
NS/
ys/2
y84
y»4
n'/
y7/io
N6/
y</2
N5/
y54
yV<
nV
yV2
N3/
1%
»V
N1/
Chroma -
41
