geenszins de bedoeling van de sa-
menstellers. In 1982 was het kennis
maken met en het toepassen van de
Beschrijvingsregels voor Kartografi
sche documenten, toen juist versehe
nen, het uitgangspunt. Nu echter,
werden alleen enkele velden uit de
'regels' behandeld met de bedoeling
aan de kursisten bepaalde informatie
uit het dokument te leren interprete-
ren en daardoor de klant beter van
informatie te voorzien en ook het
aanreiken van alternatieven bij het
beschrijven of inventariseren. Daar-
om werd er een drietal velden uit de
'regels' behandeld die zieh uitermate
lenen om kursisten een wat 'verdie-
pend' inzicht te geven, te weten: het
mathematisch veld (projektie, schaal,
koördinaten), de kollatie (omvang en
afmetingen van het dokument) en de
meerdelige publikaties. Naast inlei-
dingen die een toelichting vormden
op de te behandelen stof, was veel
tijd ingeruimd voor het maken van
oefeningen en het gezamenlijk
bespreken van de resultaten hiervan.
De 24 deelnemers werden op de eer-
ste dag door J. Smits namens de di-
rektie van de Koninklijke Bibliotheek
welkom geheten. Hierna sprak de
voorzitter van de nvk, E.S. Bos. Hij
wees op het belang van een goed
funktionerend systeem tussen kaart-
producent en kaartgebruiker. De
kaartbeheerder en kaartbeschrijver
kunnen hierbij een belangrijke rol
vervullen als intermediair tussen bei
de groepen. Deze kursus kan volgens
de spreker een belangrijke bijdrage
zijn om de kartografische informa-
tiestroom naar de gebruiker te leiden.
Hij wenste de deelnemers veel sukses
bij hetgeen hen te wachten stond.
Aan de hand van een dia-presentatie
schetste de kursusleider J. Smits ver-
volgens de problematiek die deze da-
gen aan de orde zou komen. Het
morgenprogramma sloot af met een
lezing van M. Kok getiteld Over pun-
ten, komma 's en informatievoorzie-
ning, met als ondertitel 'Toeganke-
lijkheid van kartografische informa
tie in Nederland'. In haar inleiding
zette mw Kok uiteen hoe haars in-
ziens het toegankelijk maken van de
kartografische informatie bereikt
moet worden. Naast de beschrijving
van het dokument dient vervolgens
de groep van kartografische doku-
menten toegankelijk te worden ge-
maakt, middels een katalogus of in-
ventaris. De hierin ontwikkelde
theorie van ontsluiting in niveau's
wordt vervolgens op een derde niveau
bereikt door het maken van een over-
zicht van kaartbeherende en
-producerende instellingen. Als laat-
ste en vierde niveau ziet mw Kok een
kartografische-informatie-ontsluiting
op landelijk niveau. Met deze lezing
sloot het meer theoretische morgen
programma af om vervolgens 's mid-
dags en de drie volgende dagen over
te gaan in het meer praktische ge-
deelte van oefeningen, toelichtingen
daarop en nabesprekingen. Het ma
thematisch veld was het thema voor
de middag van de eerste en daarop
volgende kursusdag. Achtereenvol-
gens werden behandeld: projekties,
schalen en koördinaten. De lesstof
werd aangeboden in de vorm van een
aantal körte inleidingen, gevolgd
door schriftelijke opgaven waarbij
het nodige reken- en meetwerk moest
worden uitgevoerd. Dit kursusonder-
deel werd over het algemeen zeer po-
sitief gewaardeerd, mede doordat het
inhoudelijke inzicht en, op grond
daarvan, de toepasbaarheid van de
kartografische dokumenten voor de
meeste deelnemers hierdoor een bre-
dere dimensie kreeg. Op de derde
kursusdag werd het kollatieveld be
handeld. Niet zozeer lag de nadruk
op het gebruik van de interpunktie
maar op de mogelijkheden om in dit
veld de fysieke kenmerken van het
dokument aan te duiden. Voor de
potentiele dokumentgebruiker zijn de
gegevens uit dit veld belangrijke mee-
wegende faktoren om te beoordelen
of hij het nodig vindt het dokument
te raadplegen. Zo passeerde niet al
leen de omvang van dokumenten de
revue (zoals 1 kaart in 9 bladen, 1 Se
rie kaarten in 78 bladen, 1 satelliet-
beeldkaart), maar ook de nadere fy
sieke bijzonderheden (als op recto en
verso, aan beide zijden bedrukt, in
kleur). Ook de afmetingen van het
dokument kwamen aan bod, met het
eventuele begeleidende materiaal.
Zelfs voor de geoefende beschrijvers
was hier voldoende stof om hun me-
thode aan die van anderen te toetsen.
De laatste kursusdag was bestemd
voor de behandeling van het onder-
werp 'meerdelige publikatie's'. Dit
kursusonderdeel was meer gericht op
de kreativiteit van de deelnemers.
Het was daarom ook bedoeld om de
deelnemers de toepassing van de ver-
schillende beschrijvingstechnieken
meer eigen te laten maken. Vooral
met de komst van de automatisering
is het mogelijk geworden de beschrij
ving zodanig te struktureren, dat on-
derdelen manipuleerbaar zijn. Hier
door wordt de Output flexibeler, en
kan men desgewenst op het ene mo-
ment een een-niveau beschrijving la
ten produceren en op een ander mo-
ment een meer-niveau beschrijving.
Aan het begin van de middag werd
het kursus-evaluatieformulier inge-
vuld. Als samenvatting hiervan kan
worden gezegd dat de deelnemers de
kursus als goed tot zeer goed hebben
ervaren. Suggesties voor een eventue
le herhaling met een uitbreiding van
de lesstof werden gedaan.
In zijn slotwoord pleitte de vice-
voorzitter van de nvk, F.J. Ormering,
voor een landelijk centrum voor kar
tografische informatievoorziening,
waarbij zowel de dokumentgebruiker
als de producent en beheerder van
kartografische dokumenten gebaat
kan zijn. Tenslotte overhandigde hij
aan iedere deelnemer van de kursus
een certificaat van deelname.
Onder de titel Verslag beschrijven
kartografische materialen wordt een
syllabus samengesteld die als naslag-
werk dienst kan doen. Deze publika-
tie kan worden besteld bij de sekreta-
ris van de Werkgroep Kaartbeheer
(K.W.B. Giebel p/a KIT, Mauritskade
63, 1092 AD Amsterdam). De prijs
zal ca. 25,- bedragen.
G. Staal
ICA Nieuwsbrief 13
In het dertiende nummer van de ica
Nieuwsbrief worden de lezers weer
op de hoogte gebracht van de werk-
zaamheden van de kommissies en
werkgroepen van de Internationale
Kartografische Vereniging. Als u in
deze of in de andere inhoud van de
Nieuwsbrief gei'nteresseerd bent, kunt
u een kopie aanvragen bij de sekreta-
ris van de nvk (drs J. Russchen).
De Kommissie Kaartproduktietechno-
logie meldt de oprichting van enkele
kleinere werkgroepen, die zieh onder
meer richten op stroomdiagrammen,
kaartontwerp in de praktijk en de
vervaardiging van het rapport kaart-
produktietechnologie 1987-1991.
Ook de Kommissie Geavanceerde
Technologie heeft verschillende werk-
groepjes ingesteld, die aandacht
besteden aan een van de volgende
12
KT 1989.X V.4
