Auteursrechtelijke bescherming van kartografische
informatie
P.B. Hugenholtz
kreet? In de eerste plaats kan de maker zieh ertegen
verzetten dat zijn werk wordt openbaar gemaakt onder
een andere naam dan de zijne. Dat daardoor de band
tussen maker en werk zou worden doorgesneden is evi
dent. De maker hoeft wijzigingen die in zijn werk wor
den aangebracht niet te aeeepteren. In feite geldt daar-
bij maar een toetssteen: de redelijkheid. Wanneer de
opdrachtgever van een kartograaf het kartografisch
Produkt voor andere doeleinden dan waarvoor het ge
maakt werd verkleint en bijvoorbeeld ook nog de kleu-
ren verändert, kan de kartograaf zieh daartegen verzet
ten. Dat geldt ook voor aantastingen of verminkingen
van het werk, die rechtstreeks het gevolg kunnen zijn
van veranderingen in het ontwerp. Ook een toevoeging
of een weglating is een verandering. Een aantasting die
geen verandering is, is bijvoorbeeld het integrale ge-
bruik voor doeleinden van het werk waarvoor het werk
niet gemaakt was en die de naam van de maker zouden
kunnen schaden of het werk in diskrediet zouden kun
nen brengen. Ook hier zal, wanneer zieh een geschil
voordoet en partijen er niet uitkomen, een afweging
van belangen van maker en wederpartij moeten plaats-
vinden. In laatste instantie doet dat de rechter. Beeid
recht treedt - doch alleen op uitdrukkelijk verzoek van
de maker - ook op in zaken betreffende het persoon-
lijkheidsrecht. Moet er echter geprocedeerd worden dan
zal vanwege de aard van het persoonlijkheidsrecht de
maker zelf procespartij zijn en zelf de kosten van de
procedure moeten dragen.
Konklusie
Het auteursrecht kan voor de beroepsuitoefening van
kartografen in vele opzichten een aanwinst zijn, speci-
aal ook omdat kartografische Produkten zieh goed le-
nen voor een gemakkelijk internationaal verkeer. Indi-
vidueel Staat de kartograaf soms minder sterk dan de
theorie bepaalt. Beeidrecht kan in die leemte voorzien
en de maker geven waar hij recht op heeft.
Noten
Mr K. Berendsen is werkzaam bij de Stichting Beeidrecht,
Kerkstraat 310, 1017 HC Amsterdam (tel. 020-266739).
Dit artikel werd gepresenteerd tijdens de kartografendag met
het thema Zakelijke aspekten van kartografische dienstverle-
ning, die op 27 Oktober 1989 in Apeldoorn werd gehouden.
So geographers, in Afric maps,
With savage pictures fill their gaps,
And o'er unhabitable downs,
Place elephants for want of towns.
Jonathan Swift
Inleiding
De bescherming van kartografische informatie tegen pi-
raterij, plagiaat en andere vormen van ongeoorloofde
ontlening is geen nieuw probleem. Reeds in 1921
schreef de Duitse hoogleraar in de kartografie Eckert,
"dass wohl auf keinem Gebiet, mit Ausnahme der Mu
sik, soviel gestohlen wird wie in der Cartographie, und
auf keinem Gebiet kann der Diebstahl so leicht ver
schleiert werden wie auf dem der Kartenherstellung".
Volgens Eckert wordt reeds sedert het begin van de Re
naissance regelmatig over de nabootsing van kartogra
fische werken geklaagd1.
Hoewel de schrijver van dit artikel geen gegevens over
de omvang van deze praktijken ter beschikking staan,
mag worden aangenomen dat kartografische diefstal
ook in onze tijd een frequent verschijnsel is. Zelfs be-
staat er alle reden te vermoeden, dat piraterij en plagi
aat in de topografie en kartografie een sterke groei
doormaken. In alle Sektoren van de informatie-
industrie hebben de recente revolutionaire ontwikkelin-
gen op het terrein van de reproduktie- en informatie-
techniek geleid tot verhoogde kwetsbaarheid van de
grondstof en het eindprodukt van deze industrie: in
formatie.
De uitgebreide mogelijkheden van gegevensmanipulatie
waarover de Computer in kombinatie met de nodige
programmatuur beschikt, maken het produkt informa
tie in feite dubbel kwetsbaar. Niet alleen is het onge-
oorloofd reproduceren van andermans informatie te-
genwoordig 'een fluitje van een cent' (of liever: een
floppy disk van drie kwartjes) geworden, door her-
schikking van de ontleende gegevens met behulp van
KT 1990.XVI.1
15
