Figuur 12. Opnieuw Zuid-Limburg in de 'Falk-o-matic; De
recreatiekaart van Nederland' (detail). Een gedrocht van een
kaart waar niets positiefs Over valt te verteilen. Reden om
hem hier af te beeiden is dat dit soort kaarten het gezicht
van de Nederlandse publiekskaarten bepaalt, zoals een be-
zoek aan een 'autoshopvan een willekeurig benzine-station
bewijst. (Schaal 1:250.000, uitgave: Falkplan-Suurland.)
gids kent een hierarchie van 10 Straten/wegen!
Bij veel 'wervende' kaarten lijkt het wel of men de ge-
bruiker minder serieus neemt dan bij 'normale' kaar
ten. Dit zal de reden zijn dat velen de minder makkelij-
ke weg kiezen van de Topografische kaarten uit
Emmen. Daarvan zijn de 'spelregels' ingewikkeld en
omvangrijk, maar ze zijn nagenoeg volledig objektief
en staan bij elke kaart afgebeeld. Ideale 'wervende'
kaarten die akkuratesse paren aan het vermögen inte-
resse en verlangen op te wekken, lijken de kombinaties
van 'neutrale', enigszins vereenvoudigde topografische
kaarten met incidenteel ingetekende perspektief-
elementen van de belangrijkste attrakties (bijvoorbeeld
gebouwen).
Briljante voorbeelden zijn in Nederland zeldzaam,
waarschijnlijk omdat de vervaardiging kostbaar is en
een soort illustratie-talent vereist die bij kartografen
niet wordt aangetroffen en helaas weinig populair is bij
de docenten van onze 'Hogescholen der Künsten' die
illustratoren opleiden.
Bij het maken van wervende kaarten behoort de karto-
graaf slechts een van de partijen te zijn. Pas als derge-
lijke kaarten een multi-disciplinaire samengestelde re-
daktie krijgen op de wijze waarop bijvoorbeeld
studieboeken, handboeken, tijdschriften en sommige
populair-wetenschappelijke publikaties worden samen-
gesteld zal er sprake kunnen zijn van een dimensie
meer dan de platte verschijningsvorm doet vermoeden.
Noot
P. Mijksenaar is grafisch ontwerper, Bureau Paul Mijksenaar
te Amsterdam. Met dank aan Foto-Repro van Stedelijk Be-
heer Amsterdam die de opnamen verzorgd heeft.
Figuur 13. De hoeveelheid informatie in
dit Michelin-kaartje van Deventer van
niet meer dan 10 x 8 cm in slechts
tweekleurendruk, is ongelooflijk. (Toe-
ristische gids Nederland, uitgave: Mi
chelin et Cie, Proprietaires-Editeurs
1985.)
KT 1990.XVI.1
»tenrade^
[Straten
P Hum
coven
(emeien
™^'v*lptSar\G-
By»"" Heide
fem Wahl-
'4 wmer^5d
Bocnolßei
ier Heidt
jfll °Orsbi
l/'Honthemo ahd-AnT^:'1
»Mveld f €P$? *fr0,dw^%
o Ecke! vi (ftverem
pnw*$in rade ^Brufsfer-|o
I? Geer Saarns öosch I Reijrryksj
p trui&o jPdo$ o 8 Beuti- n
fide 8anf>0lT
^^Elzef
lec Helen
iVtjlen^l
\,G 5'
o Gofessen
Köttingen
S$r Märtet
Moresnef
zwout
AeeLoaoHH
t I HfHGCtO 1 ZUTRHft*
AMSTERDAM ARHHEM
28
