Overige belangrijke wijzigingen in de kaart
Los van de keuze van de meest geschikte legenda-
variant zijn enkele andere wijzigingen doorgevoerd. We
volstaan hier met de belangrijkste verschillen tusen de
oude en de nieuwe situatie te noemen:
De grijze omgeving op de aktiviteitenkaart is aange
bracht om het ruilverkavelingsgebied goed naar vo-
ren te laten komen en om de orientatiemogelijkhe-
den te verbeteren. Bovendien was de veronderstelling
dat de kaart er aantrekkelijker door zou worden.
De tabel 'Voornemens toewijzing/toedeling en rege
ling grondverwerving' in de aktiviteitenkaart is toe-
gevoegd met het doel de voorgestelde eigendomsre-
gelingen voor de betrokkenen overzichtelijker te
presenteren.
Doel van het leesbaarheidsonderzoek
Aangezien de belanghebbenden, mede op basis van de
kaart, een beslissing moeten nemen over het wel of niet
doorgaan van de landinrichting, zijn zij in dit onder-
zoek als belangrijkste gebruikersgroep beschouwd. Er
wordt verondersteld dat deze mensen niet of nauwelijks
gewend zijn om met kaarten om te gaan. Voor de des
kundigen ligt dit anders; zij worden beschouwd als er-
varen kaartgebruikers, die zowel met de gangbare kaart
als met de aktiviteitenkaart weinig moeite zullen
hebben.
Het aangegeven verschil tussen beide soorten gebruik-
ers heeft tot gevolg dat het doel van het onderzoek is
toegespitst op de belanghebbenden.
Het onderzoeksdoel is dan ook als volgt geformuleerd:
op welke wijze worden inhoud en konsequenties van
een landinrichtingsplan het best duidelijk voor de be
langhebbenden?
Hoewel zij in het onderzoek dus niet de hoogste priori-
teit hebben, is de mening van de deskundigen uiteraard
wel van belang.
Methode van onderzoek
Na een periode van psychofysisch onderzoek, koncen-
treert de wetenschap zieh nu vooral op onderzoek naar
de reakties van kaartgebruikers in realistische kaartsitu-
aties. Dergelijk onderzoek rieht zieh op het ontdekken
van appreciaties van kaartgebruikers en op het meten
van prestaties van kaartgebruikers.
Het hier uitgevoerde onderzoek heeft eveneens betrek-
king op realistische kaartsituaties. Normaliter worden
snelheid en akkuratesse van de kaartgebruikers zeer
precies gemeten. Omdat daarvoor de middelen (geld,
tijd, menskracht) niet beschikbaar waren is gekozen
voor het groepsinterview met belanghebbenden en (se-
kundair) het open, individuele interview met des
kundigen.
Reeds bij een eerder leesbaarheidsonderzoek van de
Landinrichtingsdienst is de methode van het groepsin-
Kasteel Doornenburg.
terview met sukses toegepast (hoogendoorn, 1979). De
gegevens die door middel van een groepsinterview wor
den verkregen zijn echter niet kwantifieeerbaar. Het
gaat erom de antwoorden en reakties van de respon-
denten zodanig te interpreteren dat geldige indrukken
worden verkregen over het al dan niet 'overkomen' van
de beoogde informatie. Er worden dus geen harde,
meetbare gegevens verzameld. Veel hangt af van de
vraagstelling en van de kwaliteiten van de
onderzoekers.
Voor het duiden van de reakties dient rekening gehou-
den te worden met de volgende faktoren:
persoonsgebonden kenmerken (beroep, opleidingsni-
veau, mate van betrokkenheid bij de landinrichting);
groepskenmerken (door de samenstelling van de
groep kunnen opvattingen en oordelen aan het licht
komen die waarschijnlijk bij een individueel gesprek
verborgen waren gebleven. Doordat men het landin
richtingsplan verschillend beoordeelde, ontstond er
soms zelfs een wat ruzieachtige sfeer.)
Er moet uitvoerig worden genotuleerd (zo letterlijk
mogelijk) en geobserveerd voor een adekwate interpre-
tatie van de reakties.
Bij de open interviews met deskundigen is ervoor geko
zen de mensen zoveel mogelijk uit zichzelf over de
kaarten te laten verteilen. Op deze manier wordt het
best duidelijk wat men opvallend vindt - hetzij in posi-
tieve, hetzij in negatieve zin - in de kaarten. Dit had
echter tot gevolg dat niet in alle gesprekken dezelfde
thema's evenveel nadruk kregen. Om ervoor te zorgen
dat een aantal thema's zeker aan bod zou komen is er
gewerkt met een checklist.
Ook deze methode betekent echter dat geen harde ge
gevens worden verzameld. Wel worden bruikbare in
drukken verkregen.
Uitvoering van het onderzoek
Het onderzoek is uitgevoerd in het ruilverkavelingsge
bied Overbetuwe-Oost. De ruilverkaveling bevond zieh
hier in het Stadium van voorontwerp, wat betekent dat
de belanghebbenden voor het eerst gekonfronteerd wer-
KT 1990.XVI.1
39
