Marketing
Als we de groei van GIS-toepassingen eiders in Europa
bestuderen, dan valt in Engeland de Sterke ontwikkeling
in de marketingsektor op. Daarbij moet allereerst ge
dacht worden aan de selekties van de doelgroep waarop
men zieh wil richten, zowel in sociaal-demografische als
in ruimtelijke zin. Dit wordt aangegeven als de segmen-
tering van de markt. Deze informatie wordt bijvoor-
beeld gebruikt voor 'direct marketing' (gerichte ver-
spreiding van brochures e.d.), en we zien eveneens
toepassingen in de Sektoren winkels, autodealers en
banken (figuur 4). De kombinatie van verkoop- en mar-
ketinginformatie maakt het mogelijk verzorgingsgebie-
den af te bakenen, de ekonomische positie van een Win
kel te bepalen, of te komen tot lokatie- of
allokatie-beslissingen, gebruik makend van interaktie-
modellen (nijkamp schölten, 1990). Het lijdt geen
twijfel, dat we in deze sektor in het körnende jaar reeds
een forse groei mögen verwachten. In Nederland heeft
de toepassing in ieder geval reeds tot een nieuwe kaart
geleid: de viercijferige postkodekaart.
Milieu
De investeringen in de milieusektor zijn groot. Het zal
dan ook geen verwondering wekken, dat er hier mo-
menteel ook veel ontwikkelingen plaatsvinden op het
terrein van GIS. De grootste investeerder is de overheid
en we vinden de toepassingen dan ook allereerst terug
binnen het Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke
Ordening en Milieuhygiene. De afdeling Risikobeheer is
reeds vele jaren aktief bij het tot stand brengen van
geografische gegevensbestanden en het koppelen van di
verse modellen aan deze bestanden voor bijvoorbeeld
het bepalen van optimale routes voor gevaarlijke Stof
fen en het doorrekenen van geluidshinder bij vliegvel-
den (fedra reitsma, 1990). Op stedelijk niveau heeft
men verkennende studies opgestart voor de milieuzone-
ring (TEN velden kreuwel, 1990). Vermeldenswaar-
Figuur 4. Marketing-toepassing van GIS bij een onderzoek
naar banklokaties van de firma Geodan.
34
dig is ook het projekt Emissie Registratie Collectief (de
jong, 1990).
Een zeer grote investering vindt momenteel plaats bij
het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieuhy
giene (RIVM). De direktie aldaar heeft besloten al haar
ruimtelijke gegevens te integreren middels een GIS
(MILGIS) (zie figuur 2) (van beurden schölten,
1990). Veel Projekten vloeien uit deze benadering voort
(zie voor een overzicht: küsse padding, 1990).
Op het terrein van het milieu treffen we ook vele GIS-
toepassingen op de universiteiten aan. Het betreft hier-
bij met name studies bij de vakgroep Fysische Geogra-
fie van de Rijksuniversiteit Utrecht en bij de Land-
bouwuniversiteit Wageningen.
Ruimtelijke ordening
Zoals in de inleiding reeds is aangegeven, heeft de
Rijksplanologische Dienst (RPD) een belangrijke rol
gespeeld bij de introduktie van GIS-systemen in Neder
land. Het is dan ook zonder meer interessant om de
wijze waarop men bij deze dienst met het beheer van
dit systeem omgaat, nader te bestuderen (de jong,
1990). Talrijke Projekten zijn inmiddels met behulp van
het GIS uitgevoerd (o.a. zevenbergen schölten,
1987; padding schölten, 1988). Een heel mooi voor-
beeld is daarbij het zojuist afgeronde onderzoek naar
de lokatiemogelijkheden van een miljoen woningen in
de Randstad (geertman poppen, 1990).
De positieve ervaringen van de RPD hebben er toe ge
leid, dat de provinciaal pianologische diensten serieus
overwegen een GIS op te zetten of deze stap reeds heb
ben gemaakt. Noord-Holland, Utrecht en Friesland zijn
op dit moment redelijk ver gevorderd met diverse
proefprojekten.
Konklusie
Als we terug gaan naar de in de inleiding gestelde vra-
gen, dan moeten we konstateren, dat er nog maar een
begin is gemaakt met een beantwoording hiervan.
In dit artikel is vooral naar voren gekomen, dat GIS
niet alleen een softwarepakket is. Wanneer een organi-
satie een GIS wil gaan gebruiken, betekent dit veel
meer dan de aanschaf van een stukje hard- en Software.
Het betekent het kreeren van een struktuur van waaruit
de informatieprocessen binnen een organisatie on-
dersteund worden. Gegevens worden op een eenduidige
wijze opgeslagen, beheerd en gei'ntegreerd. De koppe-
ling met de ruimtelijke komponent van de gegevens
maakt integratie mogelijk, maar tevens kunnen gege
vens worden gevisualiseerd en op speeifieke wijze ge
anal yseerd.
Om een toekomstbeeld te scheppen, kunnen we een ver-
gelijking maken met Amerika en Canada. Louter en al
leen op basis van kosten-baten analyse worden de LIS-
systemen daar inmiddels op grote schaal ingevoerd. De
invoering van GIS-systemen vindt echter niet alleen met
behulp van kosten-baten analyses plaats. De baten zijn
ook niet altijd in geld uit te drukken. Bij de bepaling
KT 1990.XVI.4
Eigen filialon
iUTREQHTSESTR 1
(f3(tr==:;Br=~|
Poslcodos
linge weist and
läge weist and
L\
