kaartgebruik
Stappen in Utrecht
A.M. Spaan en B.J. Velvis
Inleiding
In het kader van het afstuderen aan de Hogeschool
Utrecht, sector Bouwnijverheid, afdeling Landmeetkun-
de/Kartografie, is de kaart Stappen in Utrecht gemaakt,
in navolging van de kaart Amsterdam by night (Ensche-
de: Intermap B.V., 1988). Het doel van deze kaarten is
de uitgaansmogelijkheden weer te geven in een nachte-
lijke sfeer.
In dit artikel worden enkele aspekten van de redaktie en
het produktieproces behandeld van de kaart Stappen in
Utrecht, die als bijlage bij dit nummer van het KT is
gevoegd.
Redaktie
De redaktie van de kaart begon met het formuleren van
de doelstelling.
Het doel van de kaart is de spreiding van de uitgaans-
gelegenheden in het centrum van Utrecht weer te geven.
Dit moet beeldvormend zijn, zodat in een oogopslag
het koncentratiegebied van de uitgaansmogelijkheden
blijkt.
De doelgroep is de eerstejaars Studenten en anderen die
geinteresseerd zijn in de uitgaansgelegenheden en stap-
mogelijkheden in het centrum van Utrecht. Ook zij die
eens wat anders willen dan hun vertrouwde stamcafe
kunnen met deze kaart uit de voeten. Speciaal voor de
liefhebbers van kulturele uitstapjes zijn de theaters en
bioscopen in de kaart opgenomen. Tenslotte zijn voor
hen die zieh eens helemaal willen uitleven de discothe-
ken in het centrum van Utrecht gekarteerd.
Om de kaartinhoud aan de doelstelling te laten beant-
woorden werden de volgende uitgaansgelegenheden in
de kaart opgenomen: cafe, bioscoop, theater en disco-
theek. Restaurants waarvan de bar duidelijk een be-
langrijke funktie vervult, zijn hierbij ook tot de cafes
gerekend. De genoemde vier soorten brengen het aantal
puntsymbolen in de kaart op ongeveer 130.
In eerste instantie is als bron de Gouden Gids van
Utrecht geraadpleegd. Daarnaast moest er echter ook
ter plaatse gei'nventariseerd worden. Vooral wat de cafes
betreft. Niet alle cafes staan namelijk in de Gouden
Gids en bovendien is met een adres (zoals bijvoorbeeld
Oude Gracht 184) de exakte plaats nog niet bekend.
Hiervoor is een naverkenning uitgevoerd.
Naast de uitgaansgelegenheden is gekozen voor de
weergave van de parkeergarages. Het is altijd lastig een
geschikte plaats voor de auto te vinden wanneer men
de stad in gaat. Op deze manier wordt de kaartgebrui-
ker het zoeken bespaard. De parkeergarages liggen
dichtbij de uitgaansgelegenheden, zodat deze te voet
gemakkelijk te bereiken zijn.
Het voetgangersgebied is afgebeeld omdat dit vaak er-
varen wordt als de beste piek om uit te gaan. Het is
meestal het gezelligste deel van de stad, het is leuk om
längs de terrasjes te flaneren. Het voetgangersgebied is
ook afgebeeld om de automobilist duidelijk te maken
dat hij daar zijn auto niet kwijt kan.
De inhoud van de kaart is naast de huizenblokken be-
perkt tot water en groenstroken.
Met het oog op de 'anti-alcohol in het verkeer'-
campagne is er een afbeelding van een affiche tegen al-
cohol in het verkeer opgenomen. Dit plaatje Staat in de
legenda, niet te dominant, maar toch als waarschuwing.
Ontwerp
Voor de kaart is het staand A3-formaat gekozen. Dit
was financieel gezien de maximale grootte. Ook prak
tisch gezien is een groter formaat niet gewenst. De
kaart moet gemakkelijk meegenomen en eventueel op
straat gelezen kunnen worden. Een A3-formaat is dan
goed te hanteren. Bovendien is het A3-formaat precies
groot genoeg om de binnenstad van Utrecht op te kar-
teren op schaal 1:5000. Op deze schaal is het mogelijk
om de puntsymbolen in goed leesbare afmetingen vrij
exakt te plaatsen. Onder de binnenstad van Utrecht
wordt dat deel verstaan, dat binnen de singels en de
Catharijnebaan ligt.
De vorm van de binnenstad in noordligging laat links-
onder ruimte vrij voor de legenda en verdere randinfor-
matie. Om het duidelijk van het kaartbeeld te scheiden
is deze informatie in een blok gevat.
Het deel van Utrecht dat binnen de singels ligt, is het
gebied dat in deze kaart in de belangstelling moet
staan. Het gebied daarbuiten 'verdwijnt in de nacht'.
Daarom is er niet voor een kader en een witte rand ge
kozen, maar voor vignettering en 'bleeding edge'. Een
tweede reden om te kiezen voor vignetteren is dat het
vrij donkere kaartbeeld anders als eilandkaart op een
witte ondergrond zou komen te staan.
De topografische ondergrond is gemaakt van de kaart
1:5000 van de gemeente Utrecht. Deze kaart is door de
auteurs gegeneraliseerd. Kleine onbelangrijke Straten
zijn weggelaten, mits er geen uitgaansgelegenheid in
KT 1991.XVII.1
47
