aankondigingen
in 1900 werd de eerste auto in En-
schede aangeschaft.
Een vergelijk tussen de Grote Histo
rische Atlas en de TMK toont voor
beide voor- en nadelen:
De atlas is handzamer en geeft de
topografie in kleur weer, hoewel dat
niet optimaal is, omdat zulke hand-
gekleurde kaarten zieh alleen opge-
rasterd laten reproduceren. De lees-
baarheid van details is beperkt.
Zoals met meer atlassen is het beeld
op de middennaad door de dikte van
het boekwerk niet zo gemakkelijk
toegankelijk. De prijs is gelet op het
afgebeelde gebied veel lager.
De TMK is qua beeld beter leesbaar,
hetgeen voor een nauwkeurig onder-
zoek van belang is. Van der Linden
schrijft in Kaartbulletin 37 echter:
'Ondanks haar fraaie gravure is de
kaart moeilijk leesbaar doordat ze
slechts in een kleur kon worden ge-
drukt, maar vooral vanwege het feit
dat de TMK eigenlijk is opgenomen
als een kaart op de schaal 1:25.000,
welke uit financiele overwegingen
verkleind werd uitgegeven. Om de
bijzonderheden van de kaart goed te
kunnen beoordelen moet men een
vergrootglas gebruiken en de teken-
verklaring zorgvuldig raadplegen'.
Op een TMK-kaartblad is het afge
beelde gebied vier maal groter dan
op een atlasblad, en doordat de bla-
den naast elkaar gelegd kunnen wor
den kan men zo een betere indruk
van een groter gebied verkrijgen.
Voor een gedetailleerd onderzoek is
het gebruik van beide naast elkaar
een goede oplossing.
De komplete serie van vier delen is
een kostbaar bezit.
Wolters-Noordhoff heeft allen die
zieh professioneel of vanuit hun
hobby bezighouden met historische
kartografie of geografie, historisch
Streek- of plaatselijk onderzoek enz.
een gemakkelijk toegankelijke bron
van historisch-topografische infor-
matie verschaft.
A.J. Kers
G. Pollet, P. Eggermont en G. van
Damme, Corpus Topographicum In-
diae Antiquae, Vol. II Archeological
Sites of Ancient India. Serie Orien-
talia Lovaniensia Analecta no. 37.
Leuven: Departement voor Orienta-
listiek, Katholieke Universiteit, 1990.
127 pp. waarvan 47 pp. index en 41
pp. kaarten, geredigeerd door F. De-
puydt. Formaat 31 X 25 cm. ISBN
90-6831-259-6.
In deze voor bronnenstudie belang-
rijke uitgave wordt een overzicht ge-
geven van de lokaties van alle be-
langrijke archeologische vindplaat-
sen in het huidige India en Pakistan.
De gehanteerde spelling van de vind-
plaatsen is die van de Survey of In
dia. De tienduizend namen uit de in
dex vindt men in zwart afgedrukt
terug op de kaartbladen, die bestaan
uit een weergave van de hydrografie
in blauw, afkomstig van kaarten van
de Survey of India. Weergave is op
de schaal 1:2 miljoen. Dat betekent
geen referentie aan de huidige infra-
struktuur maar wel een zeer duidelij-
ke ondergrond voor lokalisering van
de vindplaatsen. Indien de namen-
dichtheid te groot wordt, wordt het
betreffende gebied uitvergroot tot de
schaal 1:400.000.
F.J. Ormeling
Geschiedenis van de topografische
kartering van Nederland. Redaktie:
M.M.Th.L. Hameleers. Utrechtse
Geografische Studies. 106 pp. III.
Prijs f 15,-.
Op 23 juni 1990 werd door de werk-
groep voor de Geschiedenis van de
Kartografie van de NVK een studie-
dag gehouden met het thema De ge
schiedenis van de topografische kar
tering van Nederland. De aanleiding
voor de keuze van dit thema was het
175-jarig bestaan van de Topografi
sche Dienst. De gepresenteerde lezin-
gen werden in artikelvorm uitgewerkt
en gebundeld. Bijdragen werden ge-
schreven door prof. ir L. van Zuijlen
(175 jaar kaarten en kaartenmakers,
met een overzicht van de geschiede
nis van de Topografische Dienst),
H.J. de Zoete (De fotografie in
dienst van de kaartvervaardiging: de
procede's van Charles A. Eckstein
en de Topographische Inrichting),
drs P.P.W.J. van den Brink (Jean
Baptiste de Bouge en de Choro-
Topographische Kaart der Noordelij-
ke Provincien van het Koninkrijk der
Nederlanden: de kaartredaktie bij
het Depöt-Generaal van Oorlog
1806-1810, de kaart van Krayenhoff),
dr J.J.J.M. Beenakker (De kwaliteit
van de Topografisch Militaire Kaart
1:50.000 voor het historisch-
geografisch onderzoek), P.J. Nugter
(De gedrukte topografische kaart
1:25.000 van Nederland 1866-1990)
en drs P.W. Geudeke (Land in Kaart:
over de gelijknamige tentoonstelling
en het speciaal hiervoor ontworpen
affiche).
De bundel is te bestellen door over-
making van 20,- (inkl. verzend-
kosten) naar girorekening 579700
t.n.v. Utrechtse Geografische Studies
te Utrecht, onder vermelding van
Geschiedenis van de Topografische
Kartering van Nederland. De bundel
is af te halen tegen kontante betaling
van y 15,— bij het sekretariaat van de
Vakgroep Kartografie, Faculteit
Ruimtelijke Wetenschappen, Rijks-
universiteit Utrecht, Heidelberglaan
2 ('s morgens; tel. 030-534341).
KT 1991.XVII.1
61
