de data aan derden niet zonder meer is toegestaan. Alle
leveringen worden kontraktueel vastgelegd met toepas-
sing van stringente leveringsvoorwaarden.
In de afgelopen jaren hebben we steeds vaker kunnen
konstateren dat bedrijven topografische kaarten kopen,
deze via moderne technieken in digitale vorm omzetten
en de data dan op de markt brengen.
Dit is niet geoorloofd! Weliswaar is het met de moder
ne technieken van nu voor het eerst mogelijk, om de re-
sultaten van het moeizame en langdurige karteringspro-
ces zo te gebruiken, maar hiermee wordt de normale
verkoopprijs van een gedrukte kaart geweld aangedaan.
Deze prijs dekt, zoals algemeen bekend, allerminst de
kosten, die door de overheid moeten worden gemaakt,
om een goed funktionerende karteringsdienst in stand
te houden. Wat de levering en het gebruik van digitale
informatie betreft, zal het samenspei tussen de karte-
ringsdiensten en de gebruikers in de toekomst nog beter
vorm moeten worden gegeven.
ATKIS zal zeker door de overheid zeer intensief worden
gebruikt, zowel door het Landesvermessungsamt zelf
voor haar kaartproduktie, als ook door de instituten
die tot nu toe de analoge Produkten voor hun werk no-
dig hadden.
Voor de ruimtelijke ordening zijn digitale topografische
gegevens in het middelschalige bereik van grote waarde
voor het bestuderen van relaties. Bovendien krijgt de
gebruiker de mogelijkheid, specifieke vlakinformatie te
selekteren en weer te geven als basis voor bestem-
mingsplannen.
Voor het milieubeheer is het van belang omvangrijke
gegevensbestanden op te bouwen, storingen te registre-
ren en bepaalde gebeurtenissen te simuleren om de ef-
fekten beter te kunnen voorspellen. Zo kan bijvoor-
beeld het effekt van een kalamiteit in de chemische
industrie in zeer körte tijd worden geanalyseerd.
Bijna dagelijks komen bij het Landesvermessungsamt
verzoeken van marketingbureau's binnen om digitale
data ter beschikking te stellen. Dit betreft bijvoorbeeld
nieuwe stadsuitbreidingen waar deze bureau's de opti
male vestigingsplaats voor bepaalde bedrijven willen se
lekteren.
In de telekommunikatie maakt men steeds vaker ge
bruik van digitale terreinmodellen voor de optimale lo-
kalisering van zendmasten. Een goede positie van de
zender heeft grote invloed op de kwaliteit van TV en
stereo-ontvangst. Ook hier zullen de mogelijkheden van
ATKIS verder stijgen, zodra meer data ter beschikking
kunnen worden gesteld.
De automobielindustrie werkt hard aan de ontwikkeling
van autonavigatiesytemen en Systemen voor transport-
planning. Technisch zijn deze Systemen bijna gereed
voor implementatie. Daarmee is echter dringend be-
hoefte ontstaan aan een digitaal wegenbestand met aan-
vullende informatie over verkeerskundige zaken zoals
eenrichtingsverkeer, voorrangswegen e.d. Verder is een
uitbreiding met gegevens over openbare gebouwen, ho-
tels, enz. te verwachten.
Op dit gebied zullen de karteringsdiensten samenwer-
kingsverbanden met de industrie moeten aangaan met
als inbreng de beschikbaarstelling van aktuele data over
het wegennet. We moeten een grote stap in de toekomst
doen, om aan deze behoefte te voldoen. De tijd dringt!
Digitale geografische informatie in Europees
perspektief
Aan de hand van de situatie in Nordrhein-Westfalen
heb ik u een beeld geschetst van de huidige ontwikke-
lingen op het gebied van de geografische informatie-
voorziening. Richten we onze blik nu op Europa dan
zien we in feite soortgelijke ontwikkelingen, soms wat
meer uitgesproken, soms wat minder ver voortgeschre-
den, in de meeste landen om ons heen.
Binnen de CERCO, het samenwerkingsverband van de
nationale karteringsdiensten in Europa, heb ik een be-
perkte enquete gehouden over de stand van zaken op
digitaal terrein. Gaarne wil ik u het resultaat daarvan
laten zien.
De opbouw van geografische databanken Staat in Euro
pa als geheel gezien nog in de kinderschoenen. De eer-
ste aktiviteiten dateren uit het begin van de jaren zeven-
tig. De automatisering is in het algemeen het verst
voortgeschreden binnen de kadasterorganisaties, met
name voor het registratieve deel. Voor veel landen is 70
tot 100% voltooid; alle landen melden in 1995 hiermee
gereed te zijn.
Voor wat betreft de kadastrale kartering is het beeld
wezenlijk anders. In enkele landen begon men hiermee
in het begin van de jaren tachtig. In de meeste landen
is men nog nauwelijks begonnen met de konversie van
de analoge naar de digitale kadastrale kaart, zoals in
Denemarken, Zweden, Zwitserland, Ierland, Grieken-
land en Portugal.
Voor de konversie denkt men primair aan handmatig
digitaliseren of scannen van bestaande minuutplans.
Zeker is dat een en ander een enorme inzet van perso-
neel, apparatuur en Software vergt. Daarom is het niet
verwonderlijk dat de huidige stand voor Europa als ge
heel niet meer dan 5-10% als voltooid laat zien. In de
meeste landen zal een digitaal grafisch kadaster pas na
2000 beschikbaar zijn.
De omzetting van analoge topografische kaarten in di
gitale vorm Staat in Europa als geheel nog in de kinder
schoenen. De eerste stappen zijn gezet in het midden
van de jaren zeventig. Ze betreffen voornamelijk het
opbouwen van digitale hoogtemodellen en het digitali
seren van administratieve grenzen. Desondanks kunnen
deze zaken als de eerste, konkrete bouwstenen voor een
geografisch informatiesysteem worden beschouwd.
Evenals bij de konversie van de kadasterkaarten zijn
ook hier hoge investeringen in personeel en apparaten
nodig. Programma's voor de konversiewerkzaamheden
kunnen niettemin uit ervaringen met het kadastrale
werk worden afgeleid. Verder worden alle bekende me-
thoden zoals handmatig digitaliseren, scannen, foto-
grammetrie, remote sensing e.d. toegepast. Voor de up-
dating acht men in alle landen fotogrammetrische
methoden en digitale terrestrische opnemingen het
22
KT 1991.XVII.2
