Op dit moment zijn er slechts een aantal konversiepro-
gramma's beschikbaar voor de MAC. De meest kom-
plete set wordt geleverd met MapGrafix in de vorm van
het programma MacLink. MapLink is in Staat om een
varieteit aan formaten te konverteren, waaronder
Arc/Info, DLG-E, World Databank II, Autocad en Ver-
saCad, naar het voor MapGrafix leesbare CGDef-
formaat. Naast Cartographer, GRASS en MacPower,
zijn er echter slechts weinig programma's die dit soort
formaten direkt kunnen inlezen.
Het Geomancer-systeem van NOAA daarentegen, levert
een komplete set van konversieprocedures voor US
(United Statesj-formaten. Het systeem gebruikt eerst
het hulpprogramma Apple File Exchange om het oor-
spronkelijke geogekoppelde formaat om te zetten in het
tussenformaat Geo-Text. Hierna konverteert Geomancer
het naar een formaat GeoPICT, een uitbreiding van het
PICT-formaat inklusief kaartprojektie- en koördinaat-
afhandelingsinformatie. GeoPICT kan door de meeste
tekenpakketten op de Mac worden weergegeven, maar
om toegang te krijgen tot de geokoppelingsgegevens
heeft men ShowXPict nodig. Deze applikatie biedt
weergavefaciliteiten voor informatie betreffende koördi-
naten. Ook kan het de resulterende kaarten opslaan in
andere Mac-formaten. Er is slechts een gelijksoortig
programma voor Britse geogekoppelde data beschik
baar, namelijk Plotmap, ontwikkeld op het Dept. of
Photogrammetry and Surveying, University College,
London. Plotmap leest echter uitsluitend het Ordnance
Survey Transfer Format in en schrijft het weg naar
PICT.
Naast de konversieprogramma's voor gegevens uit vrij
toegankelijke databases zijn twee procedures voor het
konverteren van geogekoppelde gegevens uit het GIS
Arc/Info beschikbaar. De twee procedures doen twee
totaal verschillende dingen. ArctoMac2 van het Dept.
of Human and Economic Geography uit Gothenburg,
Zweden, konverteert Arc/Info-kaarten ('coverages' ge-
noemd) van het Ungenerate-formaat in MapMaker-
formaat (hildesson, 1990). Het op het ITC in Ensche-
de ontwikkelde Arcill/Plotill daarentegen, konverteert
een Arc/Info-Postscriptbestand kompleet met alle
gestruktureerde ruimtelijke Objekten naar voor de Mac
leesbaar Postscript (EPSF), terwijl de uiterlijke eigen-
schappen van groepen gestruktureerde kaartelementen
zoals polygonen, behouden blijft. In het Mac-formaat
kan de kaart vervolgens binnen Illustrator worden be
werkt en worden uitgevoerd naar een Postscript-
afdrukapparaat (schokker, 1989).
Kaarten als multimedia
Veel van de ontwikkelingen op het multimediagebied
zijn gebaseerd op de Mac. Daarom hebben deze (snelle)
ontwikkelingen ook hun sporen nagelaten op kartering
op de Mac. Een aantal multimediaprodukten hebben
kaarten als rasterbeeiden gei'nkorporeerd in hun beeld-
databases. Een opmerkelijk voorbeeld hiervan is de
BBC Ecodisc, die een kaart gebruikt als kader voor toe
gang tot ekologisch gegevens. Als gevolg van de enorme
hoeveelheid informatie die het bevat, wordt de Ecodisc,
net zoals het Guiness Book of Records, dat eveneens
kaarten bevat, gedistribueerd op een CD-ROM. Een
CD-ROM-afspeler is dus noodzakelijk om de opgesla-
gen gegevens te kunnen benaderen. Andere multimedia-
instrumenten, zoals MediaMaker, zijn in Staat om kaar
ten als grafiek te benaderen en er animaties of simula-
ties van bepaalde ontwikkelingen mee weer te geven.
Er is een hoofdprodukt voor de Mac dat multimedia-
koncepten gebruikt als karteringsomgeving: Filevision
IV. Filevision IV is eigenlijk een visuele database, die in
Staat is om relaties aan te brengen tussen records tekst
en 'knoppen' op een rasterkaart (die door middel van
scannen is ingevoerd). Filevision wordt gebruikt als kar-
teringsinstument in brandweerwagens wanneer informa
tie nodig is over eventueel aanwezige gevaarlijke materi-
alen in in brand staande gebouwen. Simpelweg het
dubbel aanklikken van een knop op de kaart van het
gebouw heeft tot gevolg dat de van toepassing zijnde
tekstrecords worden getoond. Dit instrument biedt een
snelle en efficiente manier voor het leveren van een kar-
teringsachtergrond en deze te verbinden met informatie
op een of meerdere kaartlagen. Militaire planning is
een van de andere toepassingsgebieden.
Een aantal prototypen van ruimtelijke databases, ge-
maakt volgens het multimediakoncept en waar karte
ring onderdeel van uitmaakt, zijn in de afgelopen jaren
op de Macintosh ontwikkeld. Voorbeelden hiervan zijn
het Glasgow Online Systeem (baird percival, 1989),
het Nationaal Atlas Informatie Systeem (koop orme-
ling, 1990) voor het demonstreren van planning in Ne-
derland en de HyperCard-interface naar het BBC Do-
mesday Systeem (lewis, 1991), die Hypercard-kaarten
gebruikt om toegang te verlenen tot de Domesday La-
serschijf.
Onderwijs in karteren en kartografie op de
Mac
Naast de ontwikkeling van karteringsinstrumenten zijn
er ook een aantal onderwijssystemen versehenen. In de
meeste gevallen zijn deze in Hypercard ontwikkeld als
nieuwe wegen in het onderwijs in kartografie en GIS.
De meest veelomvattende van deze onderwijstoepassin-
gen is de GISTutor van het Birkbeck College (raper
green, 1989). Een elektronische, interaktieve leer-
meester geeft een introduktie in geautomatiseerde karte
ring, ruimtelijke theorie, geografische analyse en GIS.
Het programma kan tevens dienen als een encyclopedie
voor deze gebieden. Geschreven binnen Hypercard geeft
de GISTutor de gebruiker de mogelijkheid om een
gestruktureerd leerpad te volgen. Ook kan de gebruiker
een grafische index als toegang tot de informatie ge-
bruiken.
De GISTutor bevat een groot aantal onderwerpen die
op lager en middelbaar niveau worden behandeld. Ze
omvatten:
KT 1991.XVII.3
43
