paalde meetpunten, waartussen, bijvoorbeeld voor kar-
tografische weergave, kan worden gei'nterpoleerd. Deze
wat andere manier van dataverzameling - en daardoor
soms inderdaad ook van kartografische weergave - mag
geen reden zijn om milieugegevens impliciet of expliciet
uit te sluiten van een definitie van een statistische
kaart. De statistische kartografie heeft betrekking op
elke soort statistische gegevens met een geografische
komponent, zoals ook naar voren komt uit het eerste
deel van de ICA-definitie. De statistische kartografie
bestrijkt daarmee in potentie een zeer breed terrein.
Maar in plaats van de nadruk te leggen op de aard van
de gegevens die moeten worden weergegeven, is het
identificeren van de statistische kartografie misschien
meer een weerspiegeling van de wetenschappelijke be-
hoefte om een bepaalde vorm van thematische karto
grafie en thematisch kaartgebruik te onderscheiden.
Want in de statistische kartografie ligt de nadruk door-
gaans niet op het genereren van kaarten, die vooral een
visueel antwoord geven op Bertin's elementaire vraag:
wat is er op die bepaalde plaats? (bertin, 1981, p. 152).
Voor dit elementaire doel kan bijvoorbeeld gedacht
worden aan wegenkaarten (figuur 1), leidingkaarten en
geomorfologische kaarten, die allemaal vallen onder de
algemene definitie van thematische kaarten (kaarten
waarin er een specifieke nadruk ligt op een bepaald as-
pekt van de werkelijkheid, geplaatst tegenover topogra-
fische kaarten, die een meer 'komplete' weergave van
de werkelijkheid tot doel hebben).
mmmer
TERDAM
Figuur 1. Fragment van een wegenkaart van Nederland op
schaal 1:250.000: een voorbeeld van een thematische kaart,
die vooral gericht is op Bertin's elementaire niveau van kaart
gebruik zwart-wit opname van een gekleurd origineel ver-
vaardigd door de Topografische Dienst Nederland, Emmen,
1988).
Figuur 2. Omvang van de verkopen per Staat: voorbeeld van
een statistische kaart met proportionele puntsymbolen voor
Bertin 's tussenliggende en globale niveau 's van kaartgebruik
(Bron: F.J. Ormeling).
Statistische kaarten, als een speciale vorm van themati
sche kaarten, worden veeleer gemaakt om ook antwoor-
den te geven op vragen op het tussenliggende en het
globale/totale niveau (bertin, 1983, p. 141), zoals: wat
is er in een bepaalde regio?; waar bevindt zieh een be
paald kenmerk? of, wat is de ruimtelijke spreiding of
trend van een bepaald verschijnsel? Dit zijn vragen die
betrekking hebben op regionale evaluaties, geografische
distributies en interne en externe ruimtelijke vergelijkin-
gen, die het meest efficient beantwoord worden door
'zien'-kaarten, in plaats van door iees'-kaarten (ber
tin, 1981, p. 147). Voor dat doel worden in de statisti
sche kartografie kenmerkende thematische kaarttypen
gegenereerd, zoals choropletenkaarten, figuratieve kaar
ten (figuur 2), stippenkaarten en isolijnenkaarten. Deze
kaarten verschijnen als 'echte' kaarten in nationale en
regionale atlassen, aardrijkskundeboeken, geografische
onderzoeksrapporten, pianologische studies e.d. Steeds
meer verschijnen deze kaarten ook als zogenaamde
'virtuele' kaarten op een computerscherm, waar ze bij
voorbeeld als analytische hulpmiddelen worden geraad-
pleegd door de gebruiker en na gebruik weer worden
afgedankt.
Computergesteunde statistische kartografie
Alhoewel statistische kaarten in grafisch opzicht relatief
eenvoudig zijn, moesten auteurs en gebruikers voor de
produktie ervan in het verleden toch een beroep doen
op de handvaardigheden van kartografen. Het bijko-
mende voordeel van dit bouwen op kartografen voor
het genereren van statistische kaarten was dat deze de
laatste resultaten van onderzoek op het gebied van
kaartgebruik en kaartontwerp konden toepassen terwijl
ze de kaart 'tekenden', en dat deden ze doorgaans dan
ook.
Tegenwoordig zijn geografen, pianologen en andere sta
tistische kaartgebruikers vaak in Staat om direkt hun ei
gen kaarten te maken met behulp van een of ander ge-
bruiksvriendelijk grafisch softwarepakket, zodat ze niet
30
KT 1991.XVII.4
Volume ofsales
.0,
'•vrr-i/c
iWKterdorp
m 1990
t
BADHOEVEOW
st eIvb
bUK
50-250K
50K-1 M
