n et werk
Scripties Kartografie 1989-1991 RUU
L. Glaap, Naar een nieuwe topografi-
sche ondergrond voor de waterstaat-
kundige overzichtskaarten van Neder-
land 1:500.000. 1989.
R. Lagerberg, Kartering van bodem-
dieptes en bodemsamenstelling m.b. v.
Landsat-TM. 1989.
C.A. van Ramshorst, Hypermap,
zoeksysteem voor kaartseries. 1989.
H.S.A. Romeijnders, Milieukarte
ringen. 1989.
H. Säbel, Van satellietbeeld tot kaart.
1989.
R. Stoelers, De invloed van grafische
user-interfaces en nieuwe media op de
kartografische communieatie. 1989.
H. van de Vegt, Optische opslagtech-
niek en de CCK. 1989.
A. Blankert, Kartoscript: een karto
grafische Postscriptgenerator1990.
R. van Essen, Kartoscript: een karto
grafische Postscriptgenerator. 1990.
H. de Jong, Kaartproduktie met
behulp van Desktop Publishing tech-
nieken. 1990.
T. Kregting, Een geautomatiseerd
vastgoedinformatiesysteem voor klei
nere gemeenten. 1990.
C. Nijpels, Van topografische kaart
tot GIS-bestand. 1990.
A. Visschers, Het gebruik van klassi-
ficatiemethoden in kartografische
Software. 1990.
M. Vromans, Sea surface temperature
and normalized Vegetation index of 3
NOAA AVHRR images of the
Adriatic Sea. 1990 (met mw. D.
Bokma).
F. J.M. van der Wel, De betrouwbaar-
heid van geografische gegevens: kwa-
liteitsinformatie ten behoeve van de
GIS-gebruiker. 1990.
F. de Zoeten, Ontwerp van een ruim-
telijk informatiesysteem vanuit karto
grafische optiek. 1990.
D. Bokma, Monitoring gully patterns
in the Wadden Area. 1991.
O. Bouma, Syllabus kaartproduktie
(KPRO). 1991.
J.H. de Bruijn, Computer gestuurde
lijngeneralisatie: op zoek naar behoud
van karakter. 1991.
R. Lodder, Integratie van geografi
sche informatie Systemen en remote
sensing gegevens ten behoeve van
kustzone management: een voor-
beeld-studie. 1991.
A. Tjalma, De ijking van multispec-
trale luchtfotografie ten behoeve van
het opsporen van de essenverwelkings-
ziekte. 1991.
P. Wynia, Remote sensing van semi-
natuurlijke vegetatie in het ver-
dronken Zand van Saeftinghe. 1991.
N. Weijsenfeld, Nieuwe instrument
approach Charts op een kleiner for-
maat bij de KLM: een beschrijving
van de opzet en uitvoering van de spe-
cifikatie. 1991.
Tentoonstelling: Een wereldreiziger
op papier
In de zomer van 1992 zal een van
's werelds mooiste atlassen na meer
dan 250 jaar terugkeren in Amster
dam. Het betreft een omvangrijke
atlas die werd samengesteld door de
17e-eeuwse Amsterdammer en advo-
caat Laurens van der Hem (1621-
1678). De atlas werd in 1730 in zijn
geheel verkocht naar Wenen. Daar is
het nu de trots van de Nationalbiblio
thek.
Op de tentoonstelling Een wereldrei
ziger op papier zullen een vijftal delen
van de oorspronkelijk 46-delige atlas
te zien zijn. Daarnaast worden spe-
ciaal voor deze expositie een aantal
mooie en voor de atlas karakteristieke
bladen uit de overige albums apart
getoond. De kaarten en tekeningen uit
de atlas Van der Hem worden aange-
vuld met soortgelijk materiaal uit
andere 17e-eeuwse verzamelingen om
een zo volledig mogelijk beeld te geven
van de omvangrijke atlas Van der
Hem. Andere kunstwerken en boeken
die oorspronkelijk in het bezit van
Van der Hem waren zullen eveneens
getoond worden.
De rijke advocaat Laurens van der
Hem was een gedreven verzamelaar.
Naast de atlas bezat hij een collectie
schilderijen, munten en vooral teke
ningen en gravures. Zijn, voor die tijd
enorme, bibliotheek bestond uit onge-
veer 1400 boeken. De papierkunstver-
zameling van hem bevatte meer dan
20.000 tekeningen en prenten. AI tij-
dens zijn leven was de collectie een
bezienswaardigheid van de eerste
orde.
Als basis voor zijn atlas gebruikte Van
der Hem de 11-delige Atlas Maior van
Joan Blaeu. Hij vulde dit materiaal
van ongeveer 600 kaarten aan met
tekeningen en grafiek. Bij Van der
Hems dood was zijn atlas uitgegroeid
tot 46 delen met bijna 2500 bladen.
Beroemde en minder beroemde kun-
stenaars droegen aan de atlas bij. Zo
zijn er tekeningen van Roeland
Saverij, Willem Schellincks, Reinier
Nooms, Adriaan Matham, Jan Hac-
kaert en nog vele anderen. Om alle
tekeningen en prenten netjes in de
atlas te krijgen werden de meest
actuele voorstellingen door de kunste-
naars of op meegekregen papier van
de atlas gekopieerd of werden reeds
bestaande schetsen of prenten in de
hoogte aangevuld op het formaat van
de atlas.
AI het materiaal werd per werelddeel
en vervolgens per land geordend. Van
der Hems streven was een zo compleet
mogelijk beeld van de zichtbare
wereld te geven. Daardoor geeft de
atlas een fascinerend beeld van de
wereld en hoe een rijke patricier uit de
Gouden Eeuw dacht dat die wereld
eruit zag.
Bijzonder aan de atlas is verder dat
alle grafiek werd ingekleurd of zoals
men dat in de 17e eeuw noemde
'afgeset'. Dirck van Santen, de in zijn
huis beroemdste inkleurder, heeft een
KT 1992.XVIII.2
21
