wonen van de plenaire lezingensessies
of van commissievergaderingen, maar
ook uit het opdoen van nieuwe kennis
op de zogenaamde forum sessies.
Het is ondoenlijk om hier aandacht te
besteden aan al hetgeen gepresenteerd
werd op deze forum sessies: maar
liefst 73 onderzoekers of onderzoeks-
teams gaven hier immers acte de
presence. Hier volgt daarom een
selectie uit het gebodene.
Herrmann en Asche uit Duitsland
lieten goede kartografische Produkten
zien die waren vervaardigd met een
DTP systeem. Zeer indrukwekkend
was een reliefschaduwerings-
programma dat vele mogelijkheden
biedt, zoals lokale belichtingsverande-
ring, luchtperspectief e.d. Zhou Yij-
iang uit China presenteerde een karto-
grafisch kennissysteem met daarin bij-
voorbeeld kleurkeuze gerelateerd aan
gebiedsgrootte. Ute Dymon (USA)
legde uit hoe kaartgebruikers inbreng
kunnen hebben bij het vervaardigen
van kaarten voor noodgevallen. Het
aangeven van lokaal gebruikte namen,
zoals bijvoorbeeld 'Billy's Corner',
die normaliter niet op de officiele
kaarten vermeld staan, kan van
levensbelang zijn als hulpdiensten in
geval van nood met de locale bevol-
king moeten communiceren.
In de tweede forum sessie waren er
onder meer wat Japanse presentaties,
waaruit vooral de weergave van de
derde dimensie door middel van kar
tografische hologrammen naar voren
sprong (Koido e.a.). Cynthia Brewer
(USA) had goed begrepen hoe je op
een forum sessie de aandacht kunt
trekken voor je werk: die congresgan-
gers die dat wilden konden ter plekke
deelnemen aan kleine maar illustra-
tieve waarnemingsexperimenten
gericht op de invloed van de omgeving
op de perceptie van kleuren. Leslie
Godwin presenteerde de Landbouw-
atlas 1987 van de VS. Daarbij trok
vooral de aandacht haar methode om
stippenkaarten (die de werkelijke geo-
grafische verspreiding benaderen) te
vervaardigen met behulp van de Com
puter.
Ciaire Morrison uit Groot-Brittannie
presenteerde haar onderzoek naar het
ontwerp van puntsymbolen voor
grootschalige toeristenkaarten, die
door de gebruiker worden geraad-
pleegd op de monitor van een toeris-
tisch informatiesysteem. Jones, Cook
en McBride uit hetzelfde land boden
gelegenheid tot discussie over op
regels gebaseerde geautomatiseerde
plaatsing van namen met behulp van
het zgn. NAMEX-systeem. Het steeds
belangrijker wordende onderwerp van
het gebruik van geautomatiseerde kar
tografische Systemen werd aan de orde
gesteld door Hannigan e.a.
(Australie). Tevens werden in de derde
forum sessie de Mexicaanse nationale
atlas gepresenteerd, alsmede de atlas
van China voor visueel gehandi-
capten.
Alle forum sessies werden gedomi-
neerd door de computerkartografie.
Een interessant voorbeeld was de pre-
sentatie (door Persson en Normann)
van de 1:250.000 digitale kaart van
Zweden op CD-ROM. Deze is een
combinatie van een gescande (dus
raster) basiskaart, inclusief hoogte-
zones, plus vectorinformatie (bijvoor
beeld administratieve grenzen en
wegen), plaatsnamen met een register,
en enkele programma's voor het
verder bewerken van de basisinfor-
matie en statistische gegevens, die
apart moeten worden gekocht. Het
hele systeem werkt op een PC.
Anderen hadden onderzoek gedaan
op het gebied van computerbeeiden.
Green (Verenigd Koninkrijk) gaf een
overzicht van de Problemen die
kunnen ontstaan wanneer onervaren
gebruikers van kartografische Sys
temen een vrije kleurkeuze hebben.
Takashi Morita (Japan) gebruikte
oogbewegingen voor het meten van de
doelmatigheid van een GIS beeld.
Groop (USA) had de Computer ge-
bruikt voor het maken van chorople-
tenkaarten met twee variabelen,
waarbij elke variabele wordt weerge-
geven door stippen met een bepaalde
kleur, in de juiste aantallen per admi
nistratieve eenheid, maar willekeurig
geplaatst. Door de menging van de
twee kleuren krijgt de gebruiker een
indruk van de relatieve omvang en
spreiding van de twee variabelen.
Op de laatste forum sessie gaf Kraak
met schema's weer welke kartografi
sche functionaliteiten een 3D GIS
nodig heeft in de verschillende stadia
van de kaartproduktie. Het belang
hiervan werd fraai geillustreerd door
Tadao Dohi e.a. uit Japan met voor-
beelden uit een 3D GIS van een onder-
gronds winkelcentrum in Tokyo. Dit
betrof zowel 3D overzichten in kleur
vanuit verschillende blikrichtingen,
als meer technische 3D kaarten van
ondergrondse leidingen e.d.
Rice (USA) liet zien dat de technische
mogelijkheden voor filmkaarten ('ani-
mated map display') mede door CD-
ROM ruimschoots aanwezig zijn.
Maar de toegevoegde waarde bleek
niet erg groot en er moet duidelijk nog
gezocht worden naar zinnige toepas-
singen.
Technische tentoonstelling
Met minder dan 30 exposanten was het
meteen duidelijk dat de technische
tentoonstelling eigenlijk te klein was
voor de grote zaal die ervoor was gere-
serveerd. Niet alleen is de economi-
sche situatie in het Verenigd Konink
rijk niet rooskleurig, maar ook
moesten de fabrikanten, uitgevers
enz. de afgelopen tijd kiezen tussen de
vele Britse en Europese congressen op
het gebied van de verwerking van
ruimtelijke gegevens. De Organisa
toren in Bournemouth hadden de
situatie goed opgelost door de ten
toonstelling slechts drie dagen open te
houden, hetgeen leidde tot een con-
centratie van de bezoekersstroom en
een vermindering van de kosten voor
de exposanten.
De meest imposante stand was die van
Intergraph, welke firma ook verschil
lende 'Workshops' had georganiseerd
in een hotel in de buurt. Intergraph
Steide een nieuwe Scanner ten toon,
maar de nadruk lag op Software in de
'Modular GIS Environment', op de
gebieden van data-invoer, -bewerking
en -uitvoer. Ook was het hoge snelheid
Werkstation voor beeldverwerking,
het ImageStation 6187, te zien.
De Stands van Laser-Scan op het
gebied van vectoriseren en Barco Gra
phics op het gebied van scannen,
editen en hoge kwaliteit uitvoer waren
eveneens interessant. Deze twee
MAPPING
THE
NATIONS
BOURNEMOUTH
23 SEPTEMBER
1 OCTOBER
199 1
KT 1992.XVIII.2
35
15™ CONFERENCE