"Kunt u mij de weg naar Himmelum verteilen mijnheer?"
Over hoe het is en hoe het verder moet met het Fries op de
topografische kaarten
A.P. Versloot
Beul u al verdwaald, terwijl u onderweg was naar uw vakantiehuisje in Eernewoude? Of wist u al dat dat tegenwoordig
Earnewäld heet? Vermoedde u dal de bezuinigingswoede ook al in de naamgeving had toegeslagen, toen u Grou zag, in
plaats van Grouw, of wist u al dat het Fries daar ook al was doorgedrongen? De laatste jaren is het aandeel van het Fries
op naamborden, bewegwijzeringsborden en kaarten toegenomen. Dat heeft de toestand er echter niet overzichtelijker op
gemaakt. Over hoe het met het Fries op de topografische kaarten is en verder zou moeten, gaat dit artikel.
Inleiding
Onze Nederlandse multiculturele samenleving mag zieh
niet alleen Verheugen in de aanwezigheid van gastarbei-
ders en asielzoekers maar kan zowaar pochen op een
heuse oorspronkelijke taalminderheid binnen zijn
grenzen, namelijk de Friezen. Wie de nieuwste topogra
fische kaartbladen van de provincie Friesland/Fryslän
bekijkt, zal daarop menig Friestalige naam terugvinden.
Deze namen bevinden zieh tussen in meerderheid neder-
landstalige naamvormen en een volledig nederlandsta-
lige beschrifting. Flet geheel vormt een bonte mengeling
van Fries en Nederlands, die in feite vlees noch vis is.
Ormeling heeft in een in 1984 geschreven bijdrage in
Fryske Nammen (ormeling, 1986) een overzicht
gegeven van de geschiedenis van de friestalige namen op
de kaarten en van de toenmalige stand van zaken. In
kort bestek komt het erop neer dat het Fries, op twee
eenzame uitzonderingen na, tot ver in deze eeuw taboe
was op kaarten. Tot 1979 toe vernederlandste de Topo
grafische Dienst eenvoudigweg alle friestalige namen.
Sindsdien heeft de Topografische Dienst zijn beleid wat
bijgesteld en verschijnt een deel van de namen op de
kaarten in het Fries. Acht jaar en de zaak 'Tytsjerkstera-
diel' later, wil ik de balans hier opmaken en komen met
een aantal aanbevelingen.
Achtereenvolgens zullen aan de orde komen:
de huidige toestand in de naamgeving op de topogra
fische kaarten aangaande Friesland/Fryslän;
een overzicht van de regelgeving binnen de Topogra
fische Dienst en Rijkswaterstaat;
een schets van de taalpolitieke achtergronden; en de
slotsom en aanbevelingen.
Huidige toestand van aardrijkskundige namen
op topografische kaarten van Friesland
Toen de gemeenten Tytsjerksteradiel en Boarnsterhim
eind jaren tachtig besloten om de namen van de dorpen
26
KT 1992.X VI 11.3
Morr\a
Houfndtm
Da Morrawal
