kleuren zijn omgeven met respectievelijk rode, donker-
groene en donkerblauwe contouren, die het effect ver-
sterken.
Voor de actieve stuifzandkernen, die alle vormeenheden
kunnen omvatten, is naar een andere oplossing gezocht.
Voor dit gebied is daarom gekozen voor een contour met
daarbinnen een grove signatuur, waardoor onderlig-
gende gebieden duidelijk zichtbaar blijven.
De kleuropbouw voor de weergave van de terreinvormen
binnen een hoofdgroep is van laag naar hoog (laagte,
plateau, rüg) en bestaat respectievelijk uit een reeks van
lichte naar donkere kleuren.
Figuur 3. Schematische chronostratigrafie en landschappelijke
ontwikkelingen.
verschillende afzettingen bestaan. Het weergeven in een
kaart van zowel de vormen als de afzettingen waaruit die
vormen zijn opgebouwd leverde een probleem op. Stu
denten, die in de afgelopen jaren in aansluitende deelge-
bieden van de Noordwest-Veluwe karteringen hebben
uitgevoerd, hebben steeds twee afzonderlijke kaarten
gemaakt: een morfometrische (vormen) en een morfoge-
netische (ontstaanswijze van de vormen). Uit deze ver
schillende kaarten met soms verschillende legenda's
moest een geomorfologische kaart met een uniforme
legenda gedestilleerd worden.
Hiertoe is een schematisch profiel ontworpen waarin
naast vormen tevens de afzettingen worden getoond.
Het schematisch pro fiel maakt duidelijk hoe een legen-
dakleur in werkelijkheid is opgebouwd uit verschillende
vormen en bodemlagen. Als extra versterking zijn bij
een aantal legenda-eenheden foto's geplaatst.
Bij de keuze van de kleuren is getracht met een aantal
dingen rekening te houden. In de eerste plaats moest de
totaalindruk van het gebied behouden blijven (hoog
beeldniveau). Op de tweede plaats moest de kaart (laag
beeldniveau) direct de Iigging van de verschillende
hoofdgroepen tonen.
De hoofdgroepen zijn de genetische eenheden 'actief
stuifzand', 'uitgestoven gebieden', 'overstoven
gebieden', 'opgestoven gebieden', 'niet verstoven
gebieden' en 'beekafzettingen'.
De markante vormen van de overstoven gebieden,
waarin een podzol van het oude dekzandlandschap
voorkomt, moesten een opvallende kleur krijgen. Voor
deze hoofdgroep is daarom gekozen voor de roodbruine
tinten. Deze tinten hebben de eigenschap naar voren te
komen. Dit wordt nog eens versterkt door voor de opge
stoven en uitgestoven gebieden wijkende kleuren te
kiezen. Voor de opgestoven gebieden de koelere groen-
tinten en voor de uitgestoven gebieden de lichtgele tint,
de kleur die het meest op de kaart voorkomt.
De beekafzettingen hebben blauwe tinten gekregen van-
wege de associatie met water. De genoemde hoofdgroep-
De kaartvervaardiging
De kaart is niet längs traditionele wijze tot stand
gekomen, maar via geheel geautomatiseerde weg. De
kaart is vervaardigd op een Apple Macintosh (Quadra
700) met behulp van het illustratiepakket Freehand 3.1.
De topografische ondergrond van het gebied is gescand
en vervolgens in het tekenpakket geimporteerd om als
ondergrond te dienen voor het digitaliseren van wegen
en paden. Besloten is om niet de bestaande topografi
sche kaart in grijs (verrasterd zwart) als ondergrond te
gebruiken. Dit levert immers vaak een onrustig beeld op,
omdat veel meer gegevens getoond worden dan noodza-
kelijk is voor de gebruiker.
Nadat de essentiele topografische kaartelementen waren
gedigitaliseerd, is het redactiemodel van de kaart met
stuifzandvormen gescand en vervolgens op het scherm
ingepast. De topografie van wegen en paden vormde
hierbij een nuttig raamwerk om de redactiekaart in te
passen.
De redactiekaart werd vervolgens gedigitaliseerd en
voorzien van de juiste kleurvulling. De Computer blijkt
hierbij een zeer efficient hulpmiddel omdat altijd sub-
tiele (kleur)wijzigingen kunnen worden doorgevoerd.
Tenslotte is de kaart via de laser op film belicht, waarna
de definitieve kaart is gedrukt.
Noten
Drs.ing. M.H.M. van Ree is werkzaam bij de vakgroep Fysi-
sche Geografie, Faculteit der Ruimtelijke Wetenschappen van
de Universiteit Utrecht (Heidelberglaan 2, 3584 CS Utrecht).
M.W.H. van Elk is werkzaam bij het Kartografisch Laborato
rium, Faculteit der Ruimtelijke Wetenschappen van de Uni
versiteit Utrecht.
De besproken Geomorfologische kaart van de Noordwest-
Veluwe is als bijlage bij dit nummer van het KT gevoegd. Bij de
kaart behoort een boekje, getiteld Wandelingen door het stuif-
zandlandschap van de Noordwest-Veluwe. Het bevat naast een
beschrijving van het landschap van de Noordwest-Veluwe twee
wandelroute-beschrijvingen. Het is uitgegeven door de Vereni-
ging tot Behoud van Natuurmonumenten met steun van het
Prins Bernhard Fonds. Kaart en boekje kan men bij Natuur
monumenten, Noordereinde 60, 1243 KL 's-Graveland
bestellen. Prijs ca. /14,50.
40
KT 1993.XIX.2
Holoceen
Weichsel ijstijd
Eemien
landschappelijke ontwikkelingen
afplaggen, overbeweiding, potstal,
stuifzanden, papiermolens
beekafzetting, veenvorming,
bodemvorming, podzolprofiel
dekzanden, sneeuwsmeltwaterdalen,
sneeuwsmeltwaterafzettingen,
permafrost, toendra
Saale ijstijd keileem, stuwing
150.000
