ET
zijn. Hierbij dient te worden aangetekend dat in som-
mige grafische Cart/o/Windows expliciet de mogelijk-
heid is gecreeerd om de symboliek in kwestie te her-
halen. Zo kan men een gegevensset waarin een bepaald
bevolkingsgegeven bijvoorbeeld is opgesplitst naar
geslacht, symboliseren door onder meer twee staafdia-
grammen of een cirkelsymbool bestaande uit twee sec-
toren.
Een voorbeeld voor de werking van een grafische Cart/
o/window is opnieuw de Cart/o/window om proportio-
nele taartpuntdiagrammen te construeren. In figuur 2 is
deze Cart/o/window afgebeeld. Te zien is dat de in tabel
2 aangegeven variabelen gekenmerkt worden door een
pijl, waardoor deze Cart/o/window verbonden kan
worden met een andere Cart/o/window, die de gegevens
bevat die deze variabele dan bepalen.
In het geval van de sectorhoek en de straal zal dit een
Cart/o/window van het type 'Data Tables' zijn. De data
die hierin zijn opgeslagen worden per rij gevisualiseerd.
Dat wil zeggen, de eerste rij wordt gevisualiseerd in het
eerste cirkelsymbool, de tweede in het tweede enz. Wan-
neer de 'Data Tables' Cart/o/window slechts een kolom
bevat, zullen in het kaartbeeld Symbolen met een sector
worden geplaatst. Wanneer deze Cart/o/window meer-
dere kolommen bevat, zal de tweede kolom worden
omgezet in een op de eerste sector aansluitende sector,
de derde op de hierop aansluitende derde sector enz.
Omdat deze verschillende sectoren niet dezelfde grafi
sche eigenschappen als kleur, lijndikte enz. hoeven te
hebben, bestaat de grafische Cart/o/window ook uit
meerdere kolommen. In elke kolom kunnen de overige
grafische eigenschappen van deze volgende sectoren
worden gedefinieerd. Vanzelfsprekend is in deze
kolommen de rij sectorhoek niet benaderbaar.
Natuurlijk zullen de originele data meestal niet een
zodanige vorm hebben dat ze direct kunnen worden
omgezet in een aantal cirkelsectoren die te samen exact
360° vormen. Hiervoor moeten de data eerst worden
getransformeerd. De Cart/o/window 'Formulae' (Cart/
o/STAT) bevat hiervoor een speciale formule. Om deze
toe te passen dient de Cart/o/window met de originele
data op de 'Formulae' Cart/o/window te worden aange-
TT
IS
Figuur 2. De tabel van de grafische Cart/o/window 'Pie
Charts'.
sloten. De uitvoer hiervan is een Cart/o/window 'Data
Tables' waarin zieh de getransformeerde data bevinden.
Naast andere rekenkundige formules Staat de gebruiker
binnen de Cart/o/window 'Formulae' een heel scala van
statistische funeties ter beschikking.
In het geval van de grafische variabelen patroon en vlak-
of lijnkleur zal de 'Data Tables' Cart/o/window slechts
aangesloten kunnen worden op de grootheid via een
Cart/o/window van het type 'Classes'. Hierin worden
klassen gedefinieerd en voor elke klasse wordt aange
geven welk patroon of welke kleur aan deze klasse wordt
gekoppeld. Een bepaald gegeven, aanwezig in de 'Data
Tables' Cart/o/window, wordt bij bovengenoemde
koppeling doorgegeven aan de 'Classes' Cart/o/
window, waarna bepaald wordt in welke klasse dit
gegeven valt. Vervolgens wordt de bij deze klasse beho-
rende kleur (of patroon) bepaald, die wordt doorge
geven aan de grafische Cart/o/window. Ook hierbij
geldt dat de data per rij worden omgezet naar een sym-
bool en per kolom naar overeenkomstige onderdelen
van verschillende Symbolen (dat wil zeggen in het geval
van het proportionele taartpuntdiagram: per rij naar een
bepaald taartpuntdiagram en per kolom naar de n-de
sector van de verschillende taartpuntdiagrammen).
Naast al deze grafische eigenschappen is een eigenschap
van de Symbolen nog niet gedefinieerd, namelijk de
positie. Hiervoor dient de rij 'XY Centre'. Deze rij kan
worden aangesloten op een Cart/o/window van het type
'Vector Data'. Wanneer men op de pijl klikt, verschijnt
een menu met de Segmenten die zijn opgeslagen in de
'Vector Data' Cart/o/window. Wanneer hieruit een
groep wordt gekozen, zal het eerste symbool geplaatst
worden op de startpositie van de eerste vector, de tweede
op het startpunt van de tweede enz.
Mogelijkheden van grafische variatie binnen
Cart/o/GRAPHIX
Met de behandeling van de Cart/o/windows is het
essentiele van de functionaliteit van Cart/o/GRAPHIX
besproken. Binnen deze functionaliteit wordt gebruik
gemaakt van een aantal voorgedefinieerde basisbouw-
stenen: punt-, lijn- en vlaksymbolen. Zoals hiervoor is
gebleken, zijn voor de definitie van elk van deze bouw
stenen een of meerdere grafische Cart/o/windows
beschikbaar. In deze Cart/o/windows wordt de grafi
sche representatie van de bouwstenen bepaald. Er is al
enigszins aangestipt welke vrijheidsgraden de gebruiker
hierbij tot zijn beschikking heeft. Volledig was deze
beschrijving echter geenszins. Vandaar dat daar hier nog
enige aandacht aan wordt gegeven.
Hiervoor bleek bij de definitie van puntsymbolen al, dat
deze op diverse manieren qua kleur konden worden
gevarieerd. Wanneer het een daarvoor geschikt punt-
symbool betreft, bestaat ook de mogelijkheid om het
patroon waarmee het symbool wordt gevuld te varieren.
Bij de zieh herhalende Symbolen bestaat hiernaast tevens
de mogelijkheid om het soort symbool, dat wil zeggen
zijn vorm, te varieren. Bij lijnsymbolen bestaat naast
KT 1993.XIX.2
45
I 12 I Cirkel diagram
cda
jXY centre
Startlstsector'
Rotation di rection
Shirt front contra
Radius
"♦[Angle
Li ne weight mrn)
Pattern hfl
Line
■fr 1® front
iMenü
North0°
jCtockyise
30,tili
i 360
GJO
