De vraag naar afgestudeerden met een grondige kennis
van de kartografie was intussen sterk toegenomen, mede
door de activiteiten van Bakosurtanal2 in Cibinong en de
PPFK3 in Bandung, de afdeling Kartografie van het
Bodemkundig Instituut in Bogor en verschillende andere
instellingen. Ook voor projecten zoals de samenstelling
van thematische atlasbladen door Bakosurtanal, werd
vaak een beroep gedaan op de expertise van de karto
grafie staf van de faculteit.
Met behulp van bestaande collegedictaten van het ITC
en de nieuwste literatuur werd de inhoud van de Colleges
in de verschillende kartografische vakken op peil
gebracht en werden ook de practica aangepast. Demon-
stratiemateriaal, zoals kaartvoorbeelden uit een aantal
landen en diaseries over verschillende kartografie-
onderwerpen, was voor dit doel uit Nederland meege-
nomen.
Het was een uitgesproken wens van de Indonesische staf
om te kunnen beschikken over een kleine reproduktiefa-
ciliteit. Hiervoor werd een klein gebouw ontworpen in
de stijl van de eerder op het terrein van de universiteit
gebouwde laboratoria. Door het zeer beperkte budget
kon in het eerste begin geen dure, nieuwe apparatuur
worden aangeschaft. Vanuit Nederland werd echter een
door de Vrije Universiteit afgeschreven reproduktieca-
mera opgestuurd en Bakosurtanal Steide een contact-
raam beschikbaar. Verder werd alles aangeschaft op de
lokale markt. Voor de opzet van de sectie reproduktie
werd dankbaar gebruik gemaakt van adviezen van de
Zwitserse expert J. Käser, die in diezelfde tijd de repro-
duktie-afdeling, inclusief drukkerij, opzette bij Bako
surtanal.
Na training van de staf en een laborant werd de sectie in
gebruik genomen voor instructiedoeleinden en, op zeer
bescheiden schaal, ook voor produktiewerk.
Voor de training van de staf werden ook körte, inten-
sieve cursussen gegeven over speciale onderwerpen door
gastdocenten van buiten Yogyakarta. Zo gaven drs.
E.S. Bos en ir. A.J. Kers een cursus over resp. netwerk-
planning en generalisatie van topografische kaarten.
Het 'Earth Sciences Project'
Na het beeindigen van het 'Serayu Valley Project' begon
een nieuw project: het 'Earth Sciences Project'. Het was
een onderdeel van een breder samenwerkingsverband,
namelijk van de 'Netherlands-Indonesian Inter Univer-
sity Programme of Cooperation', de Gadjah Mada Uni
versiteit, de (toen nog) Landbouwhogeschool Wage
ningen, de Rijksuniversiteit Utrecht en de Vrije Univer
siteit Amsterdam. In het kader van deze samenwerking
werd een zestal Nederlandse academici gedurende een
aantal jaren geplaatst bij de faculteiten Geografie, Bos-
bouw en Medicijnen. Andere academici brachten körte
bezoeken, en UGM-academici kregen opleidingen in
Nederland of assistentie bij hun promotie.
De eerste auteur van dit artikel werd door het ITC 'uit-
geleend' aan de Vrije Universiteit van Amsterdam, en
voor drie jaar (1982 tot en met 1984) uitgezonden. Zijn
Het kartografiegebouw in aanbouw (1977).
taken bestünden uit het management van het 'Earth
Sciences Project', de verdere ontwikkeling van de afde
ling Kartografie en de benodigde cursussen daarvoor.
Net als tijdens het 'Serayu Valley Project' kwam veel
steun van twee senior stafleden van de afdeling Geomor-
fologie van de 'Fakultas Geografi', namelijk
prof. Surastopo Hadisumarno (toen decaan) en
drs. Karmono Mangunsukardjo (project 'counterpart').
Vooral drs. Karmono (gepromoveerd in 1984 op basis
van zijn onderzoek voor het 'Serayu Valley Project')
toonde veel belangstelling voor de kartografie. Buiten
het project om werd verdere samenwerking gestimuleerd
tussen de afdelingen Kartografie en Remote sensing,
met afstemming van cursussen en onderzoek. Het hoofd
van de afdeling Remote sensing, dr. Sutanto, speelde
een belangrijke rol in deze ontwikkeling.
Als onderdeel van het project werden drie van de acht
wetenschappelijke stafleden van de afdeling Kartografie
in de gelegenheid gesteld de postgraduate cursus in kar
tografie aan het ITC te volgen. Een van de drie,
drs. Sukoco, volgde daarna ook de MSc opleiding.
Een paar jaar eerder, maar met gebruik van andere
fondsen, studeerde een staflid van de 'Fakultas Geodesi'
ook kartografie op het ITC. Tijdens het project werden
pogingen gedaan om nauwere contacten tussen de
'Fakultas Geodesi' en de afdeling Kartografie van de
'Fakultas Geografi' te bevorderen, evenwel met beperkt
succes.
In de projectperiode financierde Japan een Dainippon
zeefdrukproefpers en werden de reproduktiefaciliteiten
verder uitgebreid tot een volwaardige eenheid. Door het
aannemen van produktiewerk voor derden werd een
bescheiden 'derde geldstroom' gecreeerd, met als doel
het financieren van (kostbaar) cursusmateriaal zoals
foto- en graveerfilms.
Om een indruk te geven van de plaats van de kartogra-
fiecursussen binnen de 'Fakultas Geografi', volgt hier
een körte uitleg, gebaseerd op de situatie aan het einde
van het project in het academische jaar 1983-1984.
Het Indonesische academische onderwijs was gebaseerd
op het Nederlandse systeem, maar verändert in de rich-
ting van het Angelsaksische model. Het programma
kent de niveaus 'Sarjana Muda' (equivalent aan BSc) en
70
KT 1993.XIX.3
Ss
