Figuur 2. Inzoom rot de 'dagelijkse leefomgeving
bedrijven en om de openbare ruimte. Met kleur wordt ver-
wezen naar de stedelijke gebieden. Anderzijds wordt ver-
klaard wat bedoeld wordt met de koerskleuren voor het lan-
delijk gebied. Daar tussenin Staat het vormgeven van
kringlopen, dat zowel op de stedelijke als op de landelijke
gebieden betrekking heeft en daarom zonder kleur werd
verbeeld. Met de gekozen techniek van collages van foto's
(zie inzet in figuur 2) wordt rechtstreeks verwezen naar de
satellietfoto van de onderlegger. Deze collages vormen zo
niet alleen verbeeldingen van het beleid voor de dagelijkse
leefomgeving, maar ze vormen tegelijkertijd een legenda
voor de onderlegger. Onderaan de kaart maakten we een
reeks van kaartbeelden, die eveneens als legenda dient. In
de twee kaarten rechts, waarin de inrichting van stedelijk en
landelijk Nederland is aangegeven, gaat het om verklaring
van de structuur van ons land. Daaraan is beleidsinformatie
toegevoegd die op de grote kaart geen uitdrukking vond;
aangegeven zijn bijvoorbeeld waar een restrictief beleid
voor de open ruimten geldt en waar zieh de aandachtsgebie-
den voor de leefbaarheid van het platteland bevinden. Ver-
der gaat het om de legendakaarten die het ruimtelijk ont-
wikkelingsperspectief verklaren (de drie kaarten links). Ook
daaraan is beleidsinformatie toegevoegd, bijvoorbeeld door
aanduidingen als Randstad, Stedenring en Regio' s op eigen
kracht.
Hebben we nu een kaart gekregen waarop je, net als op een
gedetailleerde wandelkaart, zou kunnen lopen door het
Nederland van 2015? We denken van wel. Van dichtbij
(figuur 3) is de structuur van de stad te herkennen en zien
we de patronen van het landschap. Van enige afstand (zie
figuur 1) zien we de Steden ten opzichte van elkaar, de
grote verbindingen, de positie ten opzichte van het buiten-
land. Niet abstract maar zo exaet mogelijk. Immers, zo con-
creet moeten we omgaan met ruimtelijke kwaliteit, willen
we die ook werkelijk realiseren.
Figuur 3. Detail.
Het ontwerp
De opdracht luidde: "Ontwerp een nieuwe posterkaart van
Nederland waarbij het eindbeeld, naast een wervende en
communicatieve funetie, ook een hoge artistieke waarde
moet hebben. Het geheel moet een verrussend en vooral
intrigerend totaalbeeld opleverenHet moest dus een
kaartbeeld worden dat qua beeidend karakter afwijkend was
van de tot dan toe door de Rijksplanologische Dienst ver-
vaardigde beeiden. Het moest de aandacht trekken, interes-
se wekken, en op een zo concreet mogelijke wijze de
inhoud overdragen. Dus zo min mogelijk abstracte Symbo
len, zo veel mogelijk herkenbare plekken. Het grafisch en
kartografisch ontwerpbureau VRTI Design werd door de
Rijksplanologische Dienst aangetrokken om naast het beno-
digde beeidend onderzoek het grafisch ontwerp en de uit-
eindelijke realisatie te verzorgen. Als eerste stap moesten
acht fotografische negatieven van een kanaal uit een Land-
sat-opname (figuur 4A) tot een geheel worden samenge-
smeed, geometrisch gecorrigeerd en binnen een vierkanten-
net gebracht worden. Hierdoor werd het mogelijk om de
diverse overlays (figuur 4C) uit het Arclnfo-gegevensbe-
stand van de Rijksplanologische Dienst na conversie over
het satellietbeeld te projecteren. Door middel van digitale
beeldbewerking en beeldmanipulatie werd het op zieh tradi-
tionele satellietbeeld (figuur 4A) op een speciale wijze
voorbewerkt (figuur 4B). Het resultaat is een reliefbeeld.
waarop door middel van een mozaiek van impressionisti
sche strueturen de ruimtelijke verscheidenheid van Neder
land versterkt wordt weergegeven. De hierbij toegepaste
beeidende technieken (beeldbewerkingsalgoritmen en
beeldinterpolaties) zijn speciaal hiervoor door het ontwerp
bureau ontwikkeld. Over deze ondergrond moesten met
behulp van transparante kleuren de dementen uit de tussen-
en de toplaag geprojecteerd worden.
KT 1994.XX.2
39
